Buxgalteriya hisobi, tahlil va audit

Debet 2010-“Asosiy ishlab chiqarish”schoti-1460000 so‘m;
Kredit 5210-“Mamlakat ichkarisidagi valuta” schoti-1460000 so‘m;
(Shu jumladan, 1340000 so‘m-kredit uchun foiz, 340000 so‘m – bank xizmati uchun).
Talab qilinadi:
1. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
2.Korxona buxgalteri tomonidan yuqorida keltirilgan muomalalar to‘g‘ri hisobga olinganligini tekshirib, auditorlik hisoboti uchun ma’lumot tayyorlang.
3. Bunday holatda auditorlar qanday yo‘l tutishlari lozim?
Masala. Ta’sis hujjatlariga ko‘ra ma’suliyati cheklangan jamiyat ustav kapitali - 150000 ming so‘m. Jamiyat ta’sischi jismoniy shaxs bo‘lib, u ulush sifatida texnologik uskunani kiritdi. Uskunani yyetkazib berish bo‘yicha xarajatlar QQS bilan birga 2450000 so‘mni tashkil etdi.
Uskuna - ulushning boshlang‘ich qiymati 16250 ming so‘m, uning korxona tomonidan kirim qilinishi quyidagi buxgalteriya o‘tkazmalarida aks ettirilgan:
1) Debet 4610-“Muassislarning ustav kapitali(fondi)ga badallar bo‘yicha qarzlari” schoti, -15000 ming so‘m;
Kredit 4610-“Muassislarning ustav kapitali(fondi)ga badallar bo‘yicha qarzlari” schoti, - 16250 ming so‘m.
2) Debet 0820-“Asosiy vositalarni sotib olish” schoti, -16250 ming so‘m;
Kredit 8330-“Pay va qo‘yilmalar” schoti, -15000 ming so‘m.
3) Debet 0820-“Asosiy vositalarni sotib olish” schoti, - 245000 ming so‘m;
Kredit 0820-“Asosiy vositalarni sotib olish” schoti, - 15000 ming so‘m.
4) Debet 0120-“Binolar, inshootlar va uzatkich moslamalar” schoti, - 15000 ming so‘m;
Kredit 2310-“Yordamchi ishlab chiqarish” schoti, - 2450000 ming so‘m.
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim;
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Korxona buxgalteri tomonidan yuqoridagi muomalalar to‘g‘ri hisobga olinganligini tekshirib, yo‘l qo‘yilgan xatolarni aniqlang.
4. Xato va kamchiliklar ro‘yxati jadvalini tuzing.


Masala. Korxona uskuna sotib oldi. Oldi-sotdi shartnomasida uskunaning narxi AQSH dollarida ko‘rsatilgan - 15000$. Shartnomaga ko‘ra to‘lov (100%) Markaziy bankning to‘lov sanasidagi kurs bo‘yicha so‘mda amalga oshiriladi. To‘lov 5-sentabrda amalga oshirildi, uskuna esa 18-sentabrda olindi. AQSH dollarning so‘mga nisbatan kursi quyidagicha bo‘lgan:
5-sentabrda – 1 AQSH dollari 1422,6 so‘m;
18 sentabrda – 1 AQSH dollari 1426.24 so‘m;
Uskunaning boshlang‘ich qiymati – 2139360 so‘mni tashkil qiladi.
Talab qilinadi:
1. Auditor ushbu vaziyatni baholash uchun qaysi me’yoriy hujjatlardan foydalanishi lozim?
2. Ushbu holatda auditor qanday audit usullaridan foydalanishi lozim?
3. Korxona buxgalteri tomonidan yuqorida keltirilgan muomalalar to‘g‘ri hisobga olinganligini tekshirib, auditorlik hisoboti uchun ma’lumot tayyorlang.


Masala Korxona 4 yil muddat ichida foydalanish kutiladigan uskunani 1 750 000 so‘mga sotib oldi . Ushbu uskunani tugatish qiymati 175000 so‘mga baholangan .Mazkur uskuna bilan bog‘liq quyidagi operatsiyalar amalga oshirilgan:
1) Uskunani 2 - yili ishlatish davomida yangi tarkibiy qism uchun 140 000 so‘m to‘landi, uning foydalanish natijasida uskunaning unumdorligi 10% oshishi kutilmoqda.
2) Uchinchi yil davomida uskunani foydali xizmat muddatini 4 yildan 6 yilgacha oshirish imkonini yaratuvchi ta’mirlash uchun 930 000 so‘m to‘landi.
3) To‘rtinchi yil davomida uskunani ish holati yomonlashmasligi uchun amalga oshirilgan ta’mirlashga 250 000 so‘m sarflandi. Auditorlik tekshiruvi jarayoni natijasida ushbu operatsiyalar bo‘yicha korxona buxgalteri tomonidan quyidagi buxgalteriya provodkalari berilganligi aniqlandi:
1) Debet 0130-“Mashina va uskunalar” schoti; - 1 750 000 so‘m.