Buxgalteriya hisobi, tahlil va audit

NOMODDIY AKTIVLAR BO’YICHA HISOBLANGAN AMORTIZATSIYA
AJRATMALARINI SCHYOTLARDA AKS ETTIRISHNING TO’G’RILIGINI TEKSHIRISH

Muomalalar mazmuni	№21-BHMS bo’yicha			Korxonada tuzilgani
	Schyotlar korrespond.		Dastlab. huj.	schyotlar korrespond		Dastlabki huj
	Dt	Kt		Dt	Kt
1. Asosiy ishlab chiqarishda ishlatilayotgan NA ob’ektlari bo’yicha amort-ya hisoblash	2010	0510-0590	Amor-ya hisob-kitobi, hisob siyosati	26	05	Amort-ya hisob-kitobi
2. Yordamchi ishlab chiqarishda ishlatilayotgan NA ob’ektlari bo’yicha amor-ya hisoblash	2310	0510-0590	- // -	23	05	- // -
3. Umumishlab chiqarish maqsadlari uchun ishlatilayotgan NA bo’yicha amor-ya hisoblash	2510	0510-0590	- // -
4. Xizmat ko’rsatuvchi xo’jaliklarda ishlab chiqarishida ishlatilayotgan NA bo’yicha amor-ya hisoblash	2710	0510-0590	- // -	29	05	- // -
5. Ma’muriy maqsadlarda ishlatilayotgan NA bo’yicha amor-ya hisoblash	9420	0510-0590	// -
6. Kapital qo’yilmalarda ishlatilayotgan NA ob’ektlari bo’yicha amor-ya hisoblash	0810-0890	0510-0590	- // -	89	05	- // -
7. NA ob’ektlarini hisobdan chiqarishda (sotish, hisobdan o’chirish, tekinga berish) to’plangan amor-ya summasini hisobdan o’chirish.	0510-0590	9220	- // -	05	48	- // -
8. Joriy yilda NA larga oshiqcha hisoblangan amor-ya summasini tuzatish	0510-0590	9390	- // -	05	85/3	- // -
9. Joriy yilda NA larga kam hisoblangan amor-ya summasini tuzatish	Xara-jat schyot-lari	0510-0590	- // -	46	05	- // -

Hisobot davridagi amortizatsiya ajratmalari arifmetik hisob-kitoblarining to’g’riligini tekshirish auditorlik jamlash qoidalarini hisobga olgan holda, jamlash asosida amalga oshiriladi. Ushbu ish quyidagi shakldagi ishchi jadval bilan rasmiylashtirilishi mumkin.

№	Ob’ekt nomi	Dast-labki qiymati	Amortizatsiya normasi		Amortizatsiya summasi		Farq nimaning hisobiga
			Korxona ma’lu-motlari	Auditor ma’lu-motlari	Korxona ma’lu-motlari	auditor ma’lu-motlari	Norma hisobiga	Hisob-kitob no-aniqligi
1.	Patent	100000	30	20	30000	20000	10000	-
	va h. k.
	Jami:

Nomoddiy aktivlarni tekshirish natijalarini
umumlashtirish tartibi

Xato-ning tavsifi	Talablari buzilgan me’yoriy hujjat nomi, bandi	Xatoni baholash		Korxona faoliyati natijalari va hisobot ishonchligiga ta’siri
		summa	Balans moddasiga n-n %

INVESTITSIYALAR AUDITINING VAZIFALARI

Auditorning vazifalari	Tekshiriladigan masalalar
1	2
1. Moliyaviy va kapital investitsiyalarning haqiqatda mavjudligi va qoldiqlarining to’g’riligini aniqlash.	Investitsiyalarning inventarizatsiyasini to’g’ri amalga oshirilganligi. Kapital investitsiyalarga haqiqatda qilingan xarajatlarning to’g’riligi. Tugallanmagan qurilish qiymatini to’g’ri baholash.
2. Moliyaviy investitsiyalarni hisobga olish va nazorat kilishning holatini tekshirish.	Korxona aktivlarini moliyaviy va kapital kuyilmalar qatoriga olib borishning to’g’riligi. Investitsiya muomalalarining hujjatlashtirishni tekshirish. Investitsiyalarni baholashning to’g’riligi. Investitsiyalar bo’yicha ichki nazorat holatiga baho berish. Buxgalteriya hisoboti ko’rsatkichlarining sintetik va analitik hisob ma’lumotlariga mosligi.
3. Investitsiyalar harakatini buxgalteriya hisobida aks ettirishga doir muomalalar sintetik hisobining to’liqligi va to’g’riligi hamda soliq qonunchililiga rioya qilinishini tekshirish.	Moliyaviy va kapital investitsiyalar kirimi va hisobdan chiqarilishini sintetik hisob registrlarida aks ettirish. Qimmatli qog’ozlar analitik hisobini tashkil etish. Moliyaviy investitsiyalarini hisobdan chiqarishga doir muomalalar bo’yicha soliq qonunchililiga rioya qilinishi. Kapital investitsiyalarni asosiy vositalar tarkibiga to’g’ri bahoda kirim qilinganligini tekshirish. Qimmatli qog’ozlar qadrsizlanishining oldini olish maqsadida rezerv tashkil etishga doir muomalalarni aks ettirish. Qarz shartnomasi bo’yicha berilgan mablag’lar hisobi.
4. Investitsiyalarga doir daromadlarning to’liq aks ettirilishi va ularning soliqqa tortilishini tekshirish.	Daromadlarni hisoblash tamoyiliga muvofiq tan olinishi va aks ettirilishi. Kapital investitsiyalarning mol-mulk solig’iga to’g’ri tortilganligi. Investitsiyalarni soliqqa tortish bo’yicha soliq summalarining to’g’ri hisoblanganligi va o’z vaqtida to’lanishi.

INVESTITSIYALAR AUDITIDA FOYDALANILADIGAN ME’YORIY-HUQUQIY HUJJATLAR

№	Hujjatning nomi	Qaysi idora va qachon qabul qilingan
1. O’zbekiston Respublikasining Qonunlari
1	O’zbekiston Respublikasining “Buxgalteriya hisobi to’g’risida”gi Qonuni	O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi 30.08.1996
2	O’zbekiston Respublikasining “Auditorlik faoliyati to’g’risida”gi Qonuni	O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi 26.05.2000
3	O’zbekiston Respublikasining “Qimmatli qog’ozlar bozori to’g’risida”gi Qonuni	O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi 22.07.2008
4	O’zbekiston Respublikasining “Aktsiyadorlik jamiyatlari va aktsiyadorlarning huquqlarini himoya qilish to’g’risida”gi Qonuni (yangi tahriri)	O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi 06.05.2014
2. O’zbekiston Respublikasining Kodekslari
5.	O’zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi	01.01.2008
6.	O’zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi	1995-1996
7.	O’zbekiston Respublikasining Mehnat kodeksi	01.04.1996
8.	O’zbekiston Respublikasining Bojxona kodeksi	01.01.1998
9.	O’zbekiston Respublikasining Byudjet kodeksi	01.01.2014
3. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmonlari
10	O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Aktsiyadorlik jamiyatlarida korporativ boshqaruvning zamonaviy metodlarini qo’llash chora-tadbirlari to’g’risida”gi Farmoni	24.04.2015 yil PF-4720-sonli O’zbekiston Respublikasining Farmoni
4. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari, farmoyishlari
11	“Mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to’g’risidagi Nizomni tasdiqlash haqida”	05.02.1999 yil 54-sonli Vazirlar Mahkamasining qarori
5. Buxgalteriya hisobi milliy standartlari
12	BHMS №1 “Hisob siyosati va moliyaviy hisobot”	14.08.1998 yil 54-son bilan Adliya vazirligida ro’yxatga olingan
13	BHMS №2 “Asosiy xo’jalik faoliyatidan tushgan daromadlar ”	26.08.1998y. 483-son AV
14	BHMS № 4 “Tovar-moddiy zaxiralar”	17.07.2006y. 1595-son AV
15	BHMS №9 “Pul oqimlari to’g’risidagi hisobot”	04.11.1998y. 519-son AV
16	BHMS №12 “Moliyaviy investitsiyalar hisobi”	16.01.1999y. 596-son AV
17	BHMS №15 “Buxgalteriya balansi”	20.03.2003y. 1226-son AV
18	BHMS №17 “Kapital qurilishga oid pudrat shaptnomalari”	23.12.1998y. 579-son AV
19	BHMS №19 “Inventarizatsiyani tashkil etish va o’tkazish”	02.11.1999y. 833-son AV
20	BHMS №21 “Xo’jalik yurituvchi sub’ektlarning moliyaviy xo’jalik faoliyati buxgalteriya hisobi schyotlar rejasi va uni qo’llash bo’yicha yo’riqnoma”	23.10.2002y. 1181-son AV
21	BHMS №22 “Chet el valyutasida ifodalangan aktivlar va majburiyatlar hisobi”	21.05.2004y. 1364-son AV
22	BHMS №23 “Qayta tashkil etishni amalga oshirishda moliyaviy hisobotni shakllantirish”	27.06.2005y. 1484-son AV
6. Nizomlar
23	Choraklik va yillik moliyaviy hisobotlarni taqdim etish muddatlari to’g’risidagi Nizom	03.07.2000y. 942-son AV
24	Moliyaviy hisobot shakllari va ularni to’ldirish bo’yicha qoidalar	24.01.2003y. 1209-son AV
25	Buxgalteriya hisobida hujjatlar va hujjatlar aylanuvi to’g’risidagi Nizom	20.01.2004y. 1297-son AV
26	Inventarizatsiya jarayonida aniqlangan mol-mulk kamomadi va ortiqchasining buxgalteriya hisobi va soliqqa tortish tartibi to’g’risidagi Nizom	06.04.2004y. 1334-son AV