Buxgalteriya balansining tuzilishi

“Passiv” – nofaol, xolis (betaraf) turmoq, tushuntirish kabi so’zlarning ildizidan olingan. Keyinchalik “passiv” atamasi manbaalarning boshqa moddalariga ham tarqatilgan bo’lib, faqat korxona majburiyatlarini tavsiflabgina emas, mablag’lar turlarini qanday maqsadlarga mo’ljallanganligini ham tavsiflash uchun ishlatiladigan bo’ldi.

Passivlar biznesdagi obligatsiyalar, mavjud bo’lgan qarzlar yoki tashqi ishtirokchilar va kreditorlarning da‘volaridir. Passivlarga kreditorlar (mol yetkazib beruvchilardan kreditga mahsulot olganlar), bank qarzlari, to’lanmagan biznes qarzlari jumladan, vakolatli foydali xarajatlar va soliq xarajatlari misol bo’ladi. Joriy aktivlari kabi, joriy majburiyatlar balans tuzilgan kundan boshlab firma tomonidan bir yil ichida to’lanadigan majburiyatlar hisoblanadi.

Passivlar biznesdagi obligatsiyalar, mavjud bo’lgan qarzlar yoki tashqi ishtirokchilar va kreditorlarning da‘volaridir. Passivlarga kreditorlar (mol yetkazib beruvchilardan kreditga mahsulot olganlar), bank qarzlari, to’lanmagan biznes qarzlari jumladan, vakolatli foydali xarajatlar va soliq xarajatlari misol bo’ladi. Joriy aktivlari kabi, joriy majburiyatlar balans tuzilgan kundan boshlab firma tomonidan bir yil ichida to’lanadigan majburiyatlar hisoblanadi.

Joriy majburiyatlar o’z ichiga turli kreditorlik qarzlari, to’lanadigan xarajatlar, to’lanadigan banknotalar, qisqa muddatli qarzlar, xaridorlardan avans va hokazo.

Majburiyatlar uch xil xususiyatga ega bo’lishi kerak: a) aktivlarni chiqib ketishi yoki xizmat ko’rsatish yo’li bilan to’lashni vujudga keltiradigan mavjud doimiy majburiyatni o’zida mujassamlashtirishi; b) subyekt uchun majburiyatni bajarilishi majburiyligi; c) oldingi bitim yoki oldingi voqealar natijasi bo’lishi.