Burun bo'shlig'i va burun yon bo`shliqlari tuzilishi joylashish vazifasi reja

BURUN BO'SHLIG'I VA BURUN YON BO`SHLIQLARI TUZILISHI JOYLASHISH VAZIFASI

• 
  Reja:
  
• 
  1. Burun bo’shlig’ining tuzilishi.
  
• 
  2. Xiqildoqning tuzilishi.
  
• 
  3. Traxeyaning tuzilishi.
  
• 
  4. Bronxning tuzilishi.
  
• 
  5. O’pkaning tuzilishi.
  

• 
  Burun bo’shlig’i
  
• 
  Burun bo’shlig’i (cavum nasi) cyyak, tog’aylardan tuzilgan bo’lib, ichki yuzasi shilliq qavat bilan qoplangan. Uning pastki, yuqori va ikki yon devori bor. Burun bo’shlig’i to’siq yordamida ikkiga bo’lingan. U miya qutisi, gaymorov, tomoq, asosiy suyak bo’shliqlariga tutashgan bo’ladi. Burun bo’shlig’i xoanalar orqali tomoqqa tutashadi. Burunning shilliq qavati ko’p qon tomirlar, ko’p yadroli tukli epiteliy bilan qoplangan. Bu qavatda shilimshiq ishlab chiqaruvchi bezlar bo’ladi. Burunning shilliq qavati chang zarrachalarini tutib qoladi, havoni bir oz ilitib, namlab, o’pkaga utkazadi. SHuning uchun, burun orqali nafas olish muhim ahamiyatga ega.
  
• 
  SHilliq qavatning yuqori qismida hid bilish analiz atorining reseptorlari bo’lib, bular vositasida hidlash funtksiyasi sodir bo’ladi.
  

• 
  Hiqildoq
  
• 
  Hiqildoq (larynx) halqumning oldida, bo’yinning oldingi qismida, V, VI bo’yin umurtqalari sohasida, til osti suyagining ostida joylashgan. Hiqildoq oldindan muskullar, fassiya va qalqonsimon tog’ay bilan o’ralib turadi. YOnidan esa qon tomirlar, nervlar o’tadi.
  

• 
  Qalqonsimon tog’ay eng katta tok tog’ay bo’lib, to’rtburchak shaklidagi o’ng va chap gialinli tog’ay plastinkalardan tuzilgan. Bu plastinkalar oldinda bir-biri bi­lan burchak hosil qilib birlashgan bo’lib, erkaklarda bu qism bir oz oldinga turtib chiqqan bo’ladi. Qalqonsimon tog’ay har bir plastinkasining orqa burchaklaridan yuqoriga va pastga qarab shoxchalar chiqib turadi. Bu tog’ayning yuqori chetida o’yiq bo’ladi.
  
• 
  Uzuksimon tog’ay qalqonsimon tog’aydan pastda joylashgan bo’lib, u oldinda yoy va orqada keng plastinka hosil qiladi. Bu tog’ay pastki qismi bilan traxeyaga tutashadi.
  
• 
  CHo’michsimon tog’aylar uch qirrali piramidaga o’xshaydi. Bular kekirdakning harakatchan tog’ayi bo’lib, asosi bilan uzuksimon tog’ay plastinkasiga tutashadi. Tog’ayning oldingi-orqa o’simtalari bo’lib, orqadagi o’simtaga hiqildoq muskullari birikadi, oldingi o’simta tovush o’simtasi deb nomlanadi, unga tovush paylari birikadi.
  

•