Burg’ilash va portlatish ishlari

Burg’ilash va portlatish ishlari

Sanoatdagi PM zaryadlarini portlatish vositalari va qo’llanilish sharoitlari


Portlatish vositalarining tasniflanishi
PM zaryadiga boshlangich impulsni uzatish manbalariga karab, portlatish vositalari kuyidagicha tasniflanadi:

1. 
   Olovli portlatish vsitalari: KD lar, yondiruvchi patronlar, OSh va yondirish vositalari.
   
2. 
   Elektr portlatish vositalari: ED, ulovchi utkazgichlar, tok manbai, tekshiruv-ulchash apparatlari.
   
3. 
   Elektr-olovli portlatish vositalari: OSh, KD va elektr yondiruvchi.
   
4. 
   DSh yordamida portlatish vositalari: DSh, olovli, elektrli va elektr-olovli portlatish vositalari.
   

1-rasm. Noelektirik portlotuvchi vositalar
Inistiyalovchi PM lar – Portlatish vositalarini tayyorlashda kullaniladi. Bu PM lar birlamchi va ikkilamchi inistiyalovchi PM larga bulinadi.
Birlamchi inistiyalovchi PM larga - rtut, kurgoshin azodi va kurgoshin trinitrorezorstinatlari (TNRS) kiradi.
Ikkilamchi inistiyalovchi PM larga tetril, geksogen va TEN kiradi.
Inistiyalovchi PM lar – yukori sezvchanlikka ega bulgan PM lar bulib, kukunsimon xolatda juda xam xavfli buladi. (engilgina zarbdan, tirnash va siltanishdan, olov yoki uchkundan xam portlashi mumkin). Shuning uchun xam birlamchi inistiyalovchi PM larni kukunsimon xolatda bir joydan ikkinchi joyga tashish takiklanadi. Preslangan xolatda uning xavfliligi birmuncha pasayadi. Birlamchi inistiyalovchi PM lar gigroskopikmas, ammo namni uziga tortish xususiyatiga ega. Birlamchi va ikkilamchi inistiyalovchi PM larning xarakteristiklari 1-jadvalda keltirilgan.
Birlamchi inistiyalovchi PM lar:
Rtut – kulrang yoki ok rangli zaxarli kristallangan kukun bulib, kuruk kukunsimon xolatida uta sezuvchan buladi. Tarkibida 10% nimligi bulganda rtut detonastiyalanmay yonadi, tarkibida 30% namligi bulganda u yonmaydi xam. Preslangan rtut-tashki ta’sirga kam sezgir va shuning uchun xam portlatgichlarni tayyorlashda rtut preslangan shaklda kullaniladi.