Burchak tezliklari

- ushbu sharnir BIRFILD sharnirining modifikatsiyasi;

- sharnir o’qi bo’ylab bir muncha siljish imkonini beradi;

- yengil avtomobillar oldingi boshqariluvchi yetakchi ko’priklarda qo’llaniladi. - ushbu sharnir Birfild sharnirining modifikatsiyasi;
- sharnir o’qi bo’ylab bir muncha siljish imkonini beradi;

- shariklar ariqchalari qiya kesilganligi natijasida yetakchi va yetaklanuvchi vallar orasidagi burchak o’zgarganda shu burchak bissektrisasida joylashadi;
- yengil avtomobillar oldingi boshqariluvchi yetakchi ko’priklarda qo’llaniladi.

4.13-rasm. Yuk avtomobili oldingi ko’prigining kardan uzatmasi

a-umumiy ko’rinishi; b-sharnir detallari; 1,6-yarim o’qlar; 2-tsapfa; 3-flanets; 4,7-vilkalar; 5,8-kulachoklar; 9-disk; 10-zoldrli tayach; 11-ship; 12-shina;13-gupchak

Kardanli uzatmadagi yuklanishlar. Kardan valini xisoblash

1) Kardan valining egilishi uning yuklanish sxemasiga qarab aniqlanadi:

4

f 

,
5q_в l_в 384EJ_u

bu erda: E – birinchi darajali elastiklik moduli (E = 2 10⁵ MPa);

J_u - val ko’ndalang yuzasining inertsiya momenti trubali val uchun:


d

4
_{Ju }^(d ₆^{dB )} to’liq val uchun: _{Ju }^₆₄^H sm⁴

d_n i d_v – kardan valining ichki va tashqi diametrlari; q_v – valning uzunligiga to’g’ri kelgan og’irligi;
l_v – valning uzunligi.

2) Kardan valining massasi quyidagicha aniqlanadi:

m_в  ^{(dH dB )} l_в 

bu erda: γ – kardan vali materialining zichligi.

3) Kardan valining kritik aylanishlar sonini aniqlaymiz (S_i va t_v larning qiymatini o’rniga qo’yib):
truba val uchun: п_kp 1210^{4 dн dB} ; to’liq val uchun: _{пkp 1210}⁴ ₂ ; в в

Kardan valining kritik aylanishlar soni dvigatelning maksimal aylanishlar sonidan 1,5...2 marotaba ko’p bo’lishi kerak.
4) Kardan valining maksimal aylanishlar soni:


_,

n 
2,65 v_{a max} u_BK
в max
k

bunda: V_amax – avtomobilning maksimal tezligi. kmG’s

U_v-k – kardan valdan yetakchi g’ildiraklargacha bo’lgan uzatish soni. r_k – g’ildirakning g’ildirash radiusi
5) Kardan valining mumkin bo’lgan uzunligini aniqlash:

l_вmax 
0.8310⁷ D² d²

_,
n_вmax

Kardan valining o’rnatilish burchagi avtomobil tinch turganda yengil avtomobillarda 3⁰dan, yuk avtomobillarida 4⁰dan, o’tag’on avtomobillarda 8⁰dan katta bo’lmasligi kerak;
Buraluvchi yuklanishlar.

6) Trubali kardan valining buralishdagi kuchlanishi:



/

М U d




k max ТРmax н

4 4
^кр 0.2(d_н d_в )
_кр 100...120 MPa.

To’liq kardan valining buralishdagi kuchlanishi:

/

М U




k max ТРmax

₃
^кр 0.2d_н




_кр 300...400 MPa

7) Kardan valning buralish burchagi:

,


M_{k max} U_TP L_r 180 J_и G n

^bu erda: G –ikkinchi darajali elastiklik moduli. G=850GPa Kardan valning ruxsat etilgan buralishi 1 metrda 7....8⁰
8) Kardan valining shlitsasida eziluvchi kuchlanish quyidagicha aniqlanadi:

/

8М U




k max ТРmax

₂ 2
^см (d_шн d_шв )l_ш n_ш




_см15...20 MPa.

bu erda: d_shn , d_shv – shlitsaning tashqi va ichki diametrlari; p_sh – shlitsalar soni;
l_sh– shlitsaning uzunligi.

9) Kardan valining shlitsasida qirqiluvchi kuchlanish quyidagicha aniqlanadi:

/

М U




k max ТРmax
^кр d_шв l_ш b_ш n_ш

bu erda: b_sh – shlitsaning eni.




_ср 25...30 MPa.

10) Kardan valining shlitsasida o’q bo’ylab yo’nalgan yuklanish quyidagicha aniqlanadi:

4М U

Р 
/
k max ТРmax
^х (d_шн d_шв )





W 
Krestovina va sinxron kardan sharnirini hisoblash

4.15-rasm. Kardan sharnirini xisoblash sxemasi 1) Krestovina shipning egilishdagi kuchlanishi:


^_И ^Мk _2r0,1d ^{ax а ;} _И ³⁰⁰ _MPa bu erda: M_kmax - dvigatelning maksimal burovchi momenti,

/
U_ТРmax - kardanli uzatmagacha bo’lgan transmissiyaning uzatish soni 2) Krestovina shipining qirqilishdagi kuchlanishi


^{2Мk max }_^{ТРmax ;} _60...80 ^MPa


/
3) Krestovinaning A-A qirqimda sinishdagi F yuza bo’yicha kuchlanishi:

М_{k max} U_ТРmax ^Р 2rF




^{2 ;} _Р ¹_00...¹⁵_0MP^a

4) Vilkaning egilishdagi kuchlanishi:


/


^_И ^{Мk max UТРmax c ;} _È _60...80MPa К

bu erda: _{WK }^bh2 – to’g’ri burchakli shakldagi qirqim uchun;

bh^{2 K} 10

– elliptik shakldagi qirqim uchun.