Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud

So‘zning o‘z va ko‘chma ma’nolari

Ona tili (5-sinf)

So‘zlarning nutq jarayoniga bog‘liq bo‘lmagan atash ma’nosi o‘z ma’nosi sanaladi.

So‘zning nutqda boshqa so‘zlarga bog‘lanib hosil qiladigan yondosh ma’nosi ko‘chma ma’no hisoblanadi. Masalan: odamning qulog‘i - o‘z ma’noda, qozonning qulog‘i - ko‘chma ma’noda.

O‘z va ko‘chma ma’no birikib ko‘p ma’noli so‘zni hosil qiladi.

AL va KHK darsligidan:

Ko‘p ma’noli so‘zlar va ma’nolarning to‘g‘ri va ko‘chma ma’nolarga bo‘linishini yuqorida ko‘rib o‘tdik.

Borliqdagi narsa-hodisa, belgi-xususiyat, harakat-holatning nomi ma’lum bir asosga ko‘ra boshqa narsa-hodisa, belgi-xususiyat, harakat-holatning nomi sifatida ham qo‘llaniladi. Bunday vaqtda bitta so‘z bir necha narsa-hodisa, belgi-xususiyat, harakat-holatning nomi sifatida xizmat qiladi. Masalan, burun so‘zi “tirik organizmning yuz qismidan bo‘rtib chiqqan nafas olish organi” ma’nosini ifodalash bilan birgalikda “yerning suvlikka tomon bo‘rtib chiqqan qismi” ma’nosini ham ifodalaydi. Predmetlar o‘rtasidagi tashqi o‘xshashlik (yuzdan bo‘rtib chiqqan burun bilan yer qirg‘og‘ining dengiz yoki okeanga qarab bo‘rtib chiqishi o‘rtasidagi o‘xshashlik) birining nomini ikkinchisi o‘rnida qo‘llashga asos bo‘lgan.

O‘z va ko‘chma ma’no birikib ko‘p ma’noli so‘zni hosil qiladi.