Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud

Zidlov bog‘lovchilar
Siz katta kemada so‘zsiz, ammo
Sizning kemangizdan qayig‘im avlo.


Siz uchqur buroqda uchyapsiz, lekin
Men manzilga yayov boraman sekin.


Siz eng tekis yo‘ldan kelasiz, biroq
Sizning yo‘lingizdan so‘qmoq yaxshidir. (Salim Ashur)
Uyushiq bo‘laklarda ko‘plik, egalik va kelishik
qo‘shimchalarining qo‘llanishi
Bu qo‘shimchalarning qo‘llanishi ikki xil:
1. Son (ko‘plik), egalik va kelishik qo‘shimchalari uyushiq bo‘laklarning oxirgisiga qo‘shiladi: Noma va arizalarning ba’zilari mirzo, muftilarga havola qilinar edi.
2. Gapdagi uyushiq bo‘laklarning har birida son, egalik, kelishik qo‘shimchalari alohida-alohida takrorlanadi: Qor sovug‘i qo‘llarimni va oyoqlarimni, peshonamni yalab tursa-da, menga juda yoqimli tuyuldi.
Nutqda son, egalik va kelishik qo‘shimchalarning uyushiq bo‘laklarda har xil qo‘llanilish hollari ham uchraydi: Bolalar yaslilari va bog‘chalarida, maktablarda mehnatkashlarning farzandlari tarbiyalanmoqdalar.
Gapda uyushiq bo‘laklar bog‘lovchilarsiz, sanash ohangi bilan biriktiruv bog‘lovchilari (va, hamda), ular vazifasidagi -u, -yu yuklamalari, bilan ko‘makchisi, zidlov bog‘lovchilari (ammo, lekin, biroq), na yuklamasi, -da yuklamasi, goh, yoki, yoxud, dam, ba’zan, yo kabi ayiruv bog‘lovchilari bilan bog‘lanib keladi: Mashina sekinladi, lekin to‘xtamadi.
Gapning uyushiq bo‘laklari guruh-guruh bo‘lsa, bir-biridan nuqtali vergul bilan ajratiladi: Yutib chiqish uchun ot chopqir, zotdor bo‘lishi, yaxshi toblanib sovitilishi; chavandoz usta, epchil bo‘lishi kerak.
Uyushiq bo‘lakli gaplarda vergul, nuqtali vergul, ikki nuqta, tire ishlatiladi.
Uyushiq bo‘lakli gaplarda umumlashtiruvchi
so‘zlarning qo‘llanilishi
Litseyimiz bog‘ida..., ..., ..., ...barcha mevalar bor. Sinfimizda ko‘pchilik o‘quvchilar: ..., ..., ...lar ingliz tilini yaxshi bilishadi.
Juda muhim. Uyushgan bo‘lakli gaplarda ko‘pincha uyushgan bo‘laklarning mazmunini jamlovchi umumlashtiruvchi so‘zlar ham qo‘llaniladi. Bunday vaqtda uyushgan bo‘laklar narsa va hodisalarni, belgi-xususiyatlarni alohida-alohida ifodalasa, umumlashtiruvchi so‘z esa ularning hammasini jamlagan holda ifodalaydi.
Demak, uyushgan bo‘laklar bilan umumlashtiruvchi so‘z o‘rtasida xususiylik-umumiylik, jins-tur munosabati mavjud bo‘ladi. Uyushgan bo‘laklar xususiyliklarni, jinsni, umumlashtiruvchi so‘z esa umumiylikni, turni bildiradi.
Uyushgan bo‘laklar qaysi grammatik shaklda bo‘lsa va qanday
so‘roqqa javob bo‘lsa, umumlashtiruvchi so‘z ham ko‘pincha ana
shunday shaklda bo‘ladi va shunday so‘roqqa javob bo‘ladi.
Uyushgan bo‘laklar qaysi bo‘lak bilan tobe munosabatda bo‘Isa, umumlashtiruvchi so‘z ham shu bo‘lak bilan tobe aloqada bo‘ladi.
Umumlashtiruvchi so‘z uyushgan bo‘laklardan oldin ham, keyin ham kelishi mumkin.
Esda saqlang. Umumlashtiruvchi so‘z uyushgan bo‘laklardan oldin kelsa, yozuvda umumlashtiruvchi so‘zdan keyin ikki nuqta qo‘yiladi. Umumlashtiruvchi so‘z uyushgan bo‘laklardan keyin kelsa, uyushgan bo‘laklar bilan umumlashtiruvchi so‘z o‘rtasiga tire qo‘yiladi.
Umumlashtiruvchi so‘z bilan uyushgan bo‘laklarning o‘rni va tinish belgilarini quyidagi sxemada ko‘rsatish mumkin.


Bunda to‘rtburchak umumlashtiruvchi so‘zni, yumaloq shakllar uyushgan bo‘laklarni, uch burchak shakl hokim bo‘lakni ifodalaydi.
Uyushgan bo‘laklar yozuvda bir-biridan vergul bilan ajratiladi. Agar uyushgan bo‘Iaklar guruh-guruh bo‘lib kelsa, guruhlar bir-biridan nuqtali vergul bilan ajratiladi. Masalan, Bog‘imizda qovun, handalaklar; olma, o‘rik, shaftolilar pishib yotibdi.