Бухоро мусиқа фольклорининг тарихий- назарий ва амалий масалалари

Калит сўзлар: 
рисола, классик мисиқаси, илмий-тарихий, мақомлар, Шарқ, 
маданий, тараққиёт 
Ёшлар онгини мафкуравий-ғоявий жиҳатдан ҳимоя этишда аждодлар 
маданий-маънавий мероси, ғоя ва таълимотларини ўрганиш долзарб масаладир, 
чунки ёш авлоднинг ижтимоий-сиёсий тафаккури, кенг қамровли маданиятини 
ривожлантириш ва миллий ўзликни англашга ўргатиш долзарб масаладир. Ватан 
келажаги ва тараққиётини кўзлаб илгари сурилган 20 аср боши мутафаккирларинг 
прогрессив ғоя ва қарашлари мустақил юрт равнақи йўлида қилинган маънавий 
фидоийлик бўлган. Зеро, бундай маърифатпарварлик ҳаракати ва таълимоти 
негизида халқни, жумладан, ёшларни сиёсий-маданий онгини ошириш ва уларнинг
маънавий камолоти ва таълим-тарбиясига муҳим ахамият касб этиш орқали 
озодлик, мустақиллик ва тараққиёт йўлига дадил чиқиш позицияси назарда 
тутилган эди. Шу нуқтаи назардан А.Фитратнинг ҳаёти ва ижоди ибратлидир. 
Хусусан, у келажакни кўзда тутган холда ёзган "Ўзбек мумтоз мусиқаси ва унинг 
тарихи" рисоласи махсус аҳамиятга эга. 
Мақомлар Шарқ халқларида жуда қадим замонлардан мавжуд бўлган мусиқа 
жанридир. Улар бу халқларнинг ўзига хос мусиқа бойликлари асосида касбий 
созанда ва хонанадалар томонидан яратилган ва узоқ маданий, тарихий тараққиёт 
жараёнида мустақил мусиқа жанри сифатида юзага келган[1;2;6;8;12, б.5-6]. 
Мақомлар Шарқ халқларининг мусиқа меросида жуда катта ўрин тутади. Шу 
сабабли мақомлар масаласи мусиқашунос ва шарқшунос олимларнинг диққатини 
кўпдан бери ўзига жалб этиб, Шарқ халқлари мусиқа маданиятида жуда катта 
тарихий, илмий ва амалий ахамиятга эга бўлган масалалардан бири бўлиб қолди. 
IX-XIX аср Шарк мусиқа маданиятига оид тарихий-адабий характердаги 
манбаларнинг кўпларида мақомлар масаласига алоҳида аҳамият берилган[4;7;9;]. 
Сўнгги даврларда ҳам кўпгина мусиқашунос олимлар мақомлар ҳақида ўзларининг 
фикрларини билдириб келганлар[3;9;12;]. Мақомлар Шарқ халқлари мусиқасининг 
асосини ташкил этади. Шу сабабли мақомларни атрофлича ўрганилиши ёшларнинг 
мусиқий-маданий дунёқарашининг шаклланиши йўлида катта аҳамиятга эга.