Бухоро давлат университети


Инвестиция лойихаларини молиявий – иқтисодий бахолашнинг пул тушумларини дисконтлашга асосланган услублари



Download 2,51 Mb.
bet28/74
Sana23.02.2022
Hajmi2,51 Mb.
#135249
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   74
Bog'liq
loyiha tahlili

5.2. Инвестиция лойихаларини молиявий – иқтисодий бахолашнинг пул тушумларини дисконтлашга асосланган услублари

Соф жорий қиймат – NPN ( ингл.net present value). Соф жорий қиймат кўрсаткичи лойиха амалга оширилиши натижасида фирма бойлиги қанчага кўпайганини характерлайди. Соф жорий қийматга асосланган холда нвестицияларни тахлил қилиш усули қуйидаги иккита шартдан келиб чиқади:





  • хар қандай корхона ѐки фирма ўз бойликларини оширишга харакат қилади;




  • хар хил вақтда сарфланган маблағлар бир хил

қийматга эга бўлмайди.


Соф жорий қиймат бу дисконтланган пул тушумлари билан (албатта инвестиция натижаларида


вужудга келган) дисконтланган харажатларининг фарқидир.


Агар бошланғич инвестиция маблағларини I0 , t-давр охиридаги пул тушумларини СҒt деб белгиласак, у холда соф жорий қийматни аниқлаш формуласи қуйидаги кўринишга эга бўлади .

Агар соф жорий қиймат (NPV) мусбат миқдорга эга бўлса бу лойиха учун қилинадиган инвестиция самаралидир.


Мисол: Фирма 500млн сўмга универсал дўкон учун жой, бино сотиб олди. Бу дўкондан 10 йил давомида хар йили 100 млн.сўмдан пул тушумлари бўлади. Ўша даврда муқобил фойда меъѐри 10% бўлса шу дўконни сотиб олиш



88


керакми деган савол туғилади. Хисоб-китоблар шуни кўрсатдики, фирма 10 йил ичида ўз капиталини 114,6 млн. сўмга кўпайтиради. Лойиха самаралидир.

Айрим холларда «узоқ» муддатли инвестиция сарф этилиб узоқ муддат ичида пул тушумлари вужудга келади. Яъни пул оқими бирданига эмас бир неча йилга чўзилади. Бунда қуйидаги формуладан фойдаланиш мумкин(14-формула):





n

CF

n




I

t

NPV

t









1 k t

1

k t

t1

t1

Лойихаларнинг хаѐт даври чекланмаган холатларда


NPVни хисоблашда Горден формуласидан фойдаланилади(15-формула).


NPVСҒ1  (k - q) - I0


Бу ерда: CҒ1-пул тушумлари;


q-пул тушумларининг доимий ўсиш суратлари.


Мисол: Фирма янги «Моделлар уйи»ни 510 млн. сўмга сотиб олмоқчи Шу даврда муқобил фойда меъѐри 15%. Хар йили бу корхона 70 млн.сўм пул тушумлари вужудга келтиради. Корхонани сотиб олиш тўғри бўладими?


NPV70  (0,15-0) - 510466,7-510-43,3


Бундан кўриб турибмизки, корхонани сотиб олиш фирма учун зиѐн келтиради.


Фараз қилайлик, пул тушумлари йилига 4% га ошсин ва йил охирида 70 млн. сўм пул тушумига эга бўлинсин, бундай холатда корхонани сотиб олиш фойдали бўлади.


NPV70(0,15-0,04)-510700,11-510636,4-510126,4 млн.сўм.



89

Инвестициялар самарадорлигини NPV асосида аниқлаш усули кенг тарқалганига сабаб бу кўрсаткичнинг дастлабки шарт-шароитлар турли комбинацияларида барқарор, ўзгармай туришидир. NPV инвестициялашнинг ушбу варианти фирма бойлиги ўсишига олиб келадими, деган саволга жавоб берса-да, бундай ўсишнинг нисбий ўлчамлари хақида хеч қандай маълумот бермайди. Бундай маълумот эса инвестор учун жуда зарур. Бу камчиликни тўлдириш учун бошқа бир кўрсаткич инвестициялар рентабеллигини хисоблаш усулидан фойдаланилади.

Инвестиция рентабеллиги РI(ингл. profitability index) қилинган хар бир сўм инвестицияга қандай даражада фойда олинганлигини, ѐки инвестор бойлиги қанчага кўпайганини ифодалайдиган кўрсаткичдир. Кўпинча, фойда меъѐри, дейиладиган бу кўрсаткични қуйидаги формула билан аниқлаш мумкин(16-формула):








Download 2,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   74




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish