Бухоро давлат университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи phD

 
ХУЛОСА 
Эркин Аъзамнинг «Аралашқўрғон», «Ёзувчи» ҳикоялари, «Пакананинг 
ошиқ кўнгли», «Гули-Гули» қиссалари, «Шовқин» романи бевосита инглизча 
таржималарига хос хусусиятларни қиёсий аспектда ўрганиш жараёнида 
қуйидаги хулосаларга келинди: 
Биринчидан, замонавий ўзбек насрининг таниқли вакили Эркин Аъзам 
асарлари бугунги кунда дунёнинг ўндан ортиқ тилларига таржима қилинди 
ва тезда шуҳрат топди. Бунинг ижтимоий-бадиий омиллари мавжуд. Чунки 
адиб 
асарлари 
мазмун-мундарижасини 
миллат 
тақдири, 
тарихи, 
психологияси, иродаси, урф-одат ва анъаналари тасвири, ўзбек халқининг 
инсонийлик 
фазилатлари: 
бағрикенглик, 
камтарлик, 
самимийлик, 
меҳмондўстлик каби фазилатларини тараннум этиш ташкил этади.
Иккинчидан, Эркин Аъзам А.Қодирий, Ойбек, О.Ёқубов, П.Қодиров 
сингари улкан адибларга издошлик қилиб, эпик турнинг деярли барча 
жанрларида бирдай қалам тебратди. Шу билан бирга новаторликка ҳам 
эришди. Бу қиссанинг янги кўринишлари (киноқисса, драматик қисса) да 
асарлар яратганлиги, сарлавҳа танлаш маҳорати сингариларда кўзга 
ташланади.
Учинчидан, Эркин Аъзам насрини ўзига замондош адиблардан ажратиб 
турадиган хусусият кинояни қўллашда кўринади. Адиб қўллаган киноявий 
сўз, киноявий бирикма, киноявий ибора кабилар тасвирланаётган давр 
воқелиги, миллий ҳаёт манзараларини очиб беришга хизмат қилган. Киноя 
таржимасида ҳам шу тамойилга таянилган.
Тўртинчидан, аффиксация ва композиция йўли билан ҳосил қилинган 
30 дан зиёд янги сўзлар адибнинг ўзбек тили бой имкониятларидан самарали 
фойдаланганлигини кўрсатади. Бу ҳам ёзувчи ижодига хос новаторона 
хусусиятдир. Айниқса, «кино» асосли қўшма шахс отлари, турдош қўшма 
отлар ҳозирги ўзбек тили луғатини бойитди. 
Бешинчидан, Э.Аъзам киноявий услубининг яна бир ўзига хос жиҳати 
қаҳрамонларини лақаблар билан аташда кўзга ташланади. Бунда ёзувчи 
қаҳрамоннинг жамиятдаги ўрни, касби, ташқи кўриниши, характер-
хусусиятига кўра ва бадиий асар қаҳрамонларига тақлидан ёндашган. Бу 
лақаблар миллий мазмун касб этганлиги боис мутаржим шаклий тамойилга 
асосланиб, уларни айнан сақлаган. Фақат характер-хусусият ва касб-корни 
ифодаловчи лақабларни сўзма-сўз таржима қилган ва шу асосда аслият 
моҳиятини беришга эришган.
38
A’zam E. Farewell to Fairy Tales. – United Kingdom: Herdfordshire Press Ltd, 2016. – P. 194. 

---

24