Бухоро давлат университети ҳузуридаги илмий даража берувчи dsc

Мазмуни: 

---

101 
Фақат ягона бўлган зот Аллоҳгина сув ва тупроқдан 
Инсон вужудини шу гўзал шаклу шамойил билан ярата олади. 
Сув ва тупроқдан У наққош шундай суратни чиздики, 
У ўзининг дилтортарлигидан жонни ўзига қараб тортди. 
Кейин У ҳикматли зот уни турли-турли ҳолларга киритди,
Суякни аввал лахта қон, кейин парча гўшт қилди. 
Кейин бу ҳайъатга ҳикмат билан руҳни пуфлади, 
Бир мушт келадиган жонсизу вайрон лойни бир бутун иморат қилди. 
У бунда шундай санъатни ишга солдики, буни ҳеч ким айтиб беролмас, 
Покиза ҳусндан маконни хабардор қилди. 
Бир парча ерга меҳр майидан пайдар-пай қуйиб, 
Қаро вужудни мастликдан охир-оқибат йўқ қилди. 
Мен Унинг мутлақ мулкиман, У подшоҳдир, 
У нимаки иш қилса, уни тўғри қилади. 
Бору йўқдан, иссиғу совуқдан нима ғам ейсан, 
Иморатни қурган ҳам бузувчи ҳам Унинг ўзи-ку. 
Карам тожини ҳамманинг бошига қўйди, 
Эҳсон эшигини эса бизнинг юзимиз томон ланг очиб қўйди. 
Мазкур парчада Одамнинг лойдан яратилиш воқеаси ҳикоя қилинади.Қуръони 
Мажиддаги “Мўминун” сурасининг 12-13-14-оятлари иқтибос сифатида олинган ва 
қитъада ўз шеърий ифодасини топган. Аллоҳ ўзининг комил қудрати ва болиғ ҳикмати 
баракаси билан инсонни 6 ҳолатда яратди, 7-ҳол сифатида унга пуфлаб руҳ 
киргизилади. Абдураҳмон Тамкин инсон нақадар ажойиб яратилганлиги тасвирини 

---

102 
беради. Инсонни иморатга қиёслайди, зеро Буюк Наққош “қалами сунъ”идан яратилган 
инсон ўзининг дилтортарлигидан жонни ўзига тортиб олади. Шоир фикрича, бу 
иморатни, яъни инсонни қурган ёлғиз Аллоҳ экан, бу дунёдаги ташвишлар-у дардлардан 
ғам чекмасликни айтади. Чунки Иморатни қурган ҳам бузувчи ҳам Унинг ўзидир! Бу 
сатрларда яна Аллоҳга таваккул қилиш ғояси ҳам илгари сурилган. 

Яратувчиларнинг энг яхшиси ва барча оламларнинг Роббиси бўлган Аллоҳ 
буюкдир. 
Ҳикматли зотнинг камоли меҳрибонлиги шу қадарки, У кўплаб заифлик ва исён 
чирки бўлган инсон қалбини шавқ юкини кўтаришга рағбатли қилди. “Аллоҳу
латийфун (м) биъибадиҳи” (“Аллоҳ бандаларига латийф-меҳрибондир”, Шўро: 19-оят). 
“Инна ъаразнал аманата ъалас самавати вал арзи вал жибали фа абйна ан (й) 
яҳмилнаҳа ва ашфақна минҳа ва ҳамалаҳал инсану” (“Албатта, Биз омонатни (яъни, 
шариати исломийядаги тоат-ибодатларни) осмонларга, Ерга ва тоғу
тошларга кўндаланг 
қилган эдик, улар уни кўтаришдан бош тортдилар ва ундан қўрқдилар. Инсон эса уни ўз 
зиммасига олди”, Аҳзоб: 72-оят) оятида айтилганидек, бирор нарса бунга тоб 
келтиролмади. 
Қитъа: 
Хоҳад кунад ба домани як қатра сад муҳит, 
Хоҳад нуҳад ба домани як гард сад само. 
Мухтору муқтадийр-у тавоно, ҳакийм Ўст, 
Бар кори Ў на робитайи “чун ва чиро”. 
Бингар нахуст марҳамати Ҳайю Зулминан, 
Бар қалб унс бо ҳама олойишу риё. 
Боргарони шавқи ҳиссон устувор кард, 
Бар лаҳмайи заифки шуд муҳмили зиё. 
Тоқат баҳамли ў натавон кард ҳеч шайъ, 

---

103 
Охир ниҳод дар дили инсон мубтало. 
То бар кашад ба жониби худ камкам оқибат, 
Восил кунад ба васли худ он шоҳиди қазо.