Бухоро давлат университети ҳузуридаги илмий даража берувчи dsc

Мазмуни: 
У азал мулкининг шундай бир қаҳрамон шаҳаншоҳеки, 
Агарда бир қаҳр қилса, хоҳлаган ишини қилади. 
Агар хоҳламаса, минг йиллик ибодатни бир дона арпага ҳам олмайди, 
Агар хоҳласа, унинг ўрнига ерга қилинган битта саждани инобатга олади. 
Кўрмайсанми, Иблиснинг шунча қилган тоати оқибатда нима бўлди? 
Битта гарданкашлиги билан гарданига тавқи лаънатни илдирди. 
Қадимда ўтган бир бутпараст ўзи сиғинаётган санамига «Саман» дэйман деб, хато 
қилиб, «Самад» деб юборганига унга турли-турли навозишлар кўрсатиб, гуноҳларини 
афв қилди. Икки олам унинг ҳукмронлик узугининг ҳукмига қоиммақомдир, У агарда 
бир ишора қилса, бас бўйсунади. 
Мазкур парчада Аллоҳнинг карами-ю ғазаби ҳақида сўз боради. Агар Яратган 
қабул қилмаса , 1000 йиллик ибодат ҳам арпа донасичалик қадр-қимматга эга эмас. 
Бунда ижодкор Иблиснинг тақдирини мисол қилиб келтиради. Тангри таолонинг 
инояти билан бир марталик сажда ва “асмойи ҳусна” эвазига ҳам мислсиз 
мукофотлар беради. Зеро, “Самад” Аллоҳ таолонинг гўзал исмларидан биридир. Анас 

---

97 
ибн Молик ( р.а.)дан ривоят қилинган: «Расулуллоҳ (с.а.в.) Кимки Аллоҳнинг муборак 
исмлари билан дуо қилса, шубҳасиз, Аллоҳ таоло у инсоннинг дуоларини қабул қилади ва 
муборак исмлар ҳаққи унга истаганини беради» (Абу Довуд) Берилган қитъада талмеҳ 
санъати воситасида шу ҳикоя ва ҳадисларга ишоралар мавжуд. 
У шундай қудратли бир яратувчидирки, яратганларининг бирортаси беҳикмат ва 
бесалоҳият эмас. «Аллоҳу холиқу кулли шайъин, ва ҳува ъала кулли шайъин вакийл 
(«Аллоҳ барча нарсанинг Яратгувчисидир. У барча нарсанинг устида вакил-ҳомийдир». 
Зумар: 62-оят) 
Яна, Унинг ҳар бир яратган нарсаларининг ҳикмати шунчалик кўпки, уларни 
Ундан ўзга билолмас, фақат Унинг ўзигина қадим илми билан билади. У ҳакийм ва 
алийм зотдир. 
Қитъа: 
Ҳакимеки, дар ҳиттайи «лам язал», 
Фуру зинда буди чароғи азал. 
Дар он дам з ашё набуди зуҳур, 
Ки Худ буди танҳо ба зоти ажалл. 
Бас, Он офарид инс-у жин-у малак, 
Ки ҳар як ба наве дигар ин жуммал. 
Заминро муҳаллиқ, саморо муттабақ, 
Намуд ин ҳама шайбу боло мукаммал. 
З асрори пайдоеш ин ҳама, 
Жуз Ў не барин уқда ёройи жалл. 
З як амри Ў ин ҳама «Кун фа кон» 
Шуд аксар часпон муштақ аз ақалл. 

---

98