Бухоро давлат университети ҳузуридаги илмий даража берувчи dsc

Тадқиқотнинг объекти 
сифатида Абдураҳмон
 
Тамкин Бухорийнинг “Мўлистон” 
асари (Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институти кутубхонаси. Дастхати 
таҳти рақами 337. И Ш. Ўз-н), “Девони Тамкин” (“Тамкин девони”. Абу Райҳон 
Беруний номидаги Шарқшунослик институти кутубхонаси. Қўлёзма рақами 111”, 
“Тамкин. Рубоиёт” китоби (Вар. 32. Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик 
институти кутубхонаси) кабилардан фойдаланилди. 

---

7 
Тадқиқотнинг предмети
ни Абдураҳмон Тамкин Бухорий адабий фаолиятига хос 
поэтик услуб, унда давр ҳамда қаҳрамон тасвири, ижодий индивидуаллик, ижтимоий 
тузум руҳияти, мажозий-фалсафий мушоҳадакорлик, ғазаллар, рубоийлар ва қасидалар 
тилининг халқ тилига яқинлиги, адабий афоризм, ҳажвий руҳ ва анъаналарга эргашиш 
масалалари ташкил қилади. 
Тадқиқотнинг усуллари.
Тадқиқот мавзусини ёритишда биографик, тавсифлаш, 
тарихий-қиёсий, контекстуал, аналитик таҳлил усулларидан фойдаланилди. 
Тадқиқотнинг илмий янгилиги
қуйидагилардан
иборат
 : 
Шарифжон-Махдум Садри Зиёнинг “Тазкори ашъор”, Абдуллоҳхожа Абдийнинг 
“Тазкират уш-шуарои мутааххирин”
ва Шайх Абдулқодир Кароматулло Бухорийнинг 
“Армуғони саббоғ
”
, С.Айнийнинг “Ёддоштҳо” ва “Намунаи адабиёти тожик” адабий 
манбалар, тазкиралар асосида Абдураҳмон Тамкин таржимаи ҳоли, ижодий 
биографияси, ХIХ аср охири – ХХ аср бошларида Бухоро адабий муҳитидаги 
ижтимоий-сиёсий ва адабий шароитнинг Абдураҳмон Тамкин ижодига таъсири 
асосланган; 
Абдураҳмон Тамкин Бухорий адабий меросининг ўзбек ва тожик мумтоз шеърияти 
анъаналари тадрижий ривожланишидаги ўзига хос ўрни, шоир лирикасининг
ишқ, 
муҳаббат, садоқат, дўстлик
каби
ғоявий мундарижаси, бадиияти, поэтик услуби, жанрий 
таркиби, тил хусусиятлари далилланган; 
шоир девонларининг қўлёзма нусхалари, “Мўлистон” ва “Ганжи шойгон” 
мадҳиялари, “Жароид” асарида 
ташбиҳ, тажнис, мажоз, истиора, рамз, киноя каби 
санъат турлари қўлланганлиги далилланган ва девонларининг тўққиз лирик жанр 
(
қасида, ғазал, мухаммас, маснавий, рубоий, қитъа, фард, чистон, муаммо)дан иборат 
эканлиги аниқланган; 
зуллисонайн ижодкорнинг форсий, арабий, туркий тилларда яратган асарлари 
ҳажми, жанрий таркиби, мавзулар олами, девонидаги шеърлар табдил қилиниб, шоир 
лирикасида гўзал бадиият уйғунлигини таъминлашда лафзий ва маънавий 
санъатларнинг мутаносиблиги, мақолларнинг поэзия тилига яқинлиги, афоризмларнинг 
тарбиявий аҳамият касб этганлиги асосланган.