Бугунги кунда ҳимоя қилишнинг асосий усулларидан бири одамларни хавфли зонадан ўз вақтида ва тез олиб ташлаш ёки олиб ташлаш бўлиб қолмоқда, яъни уларнинг эвакуацияси

Из число общих потерь

кундузи	кечаси	қайтариб бўлмайдиган		санитария
		кундузи	кечаси	кундузи	кечаси
Биринчи	60.0	90.0	40.0	75.0	60.0	25.0
Иккинчи	13.0	25.0	10.0	20.0	90.0	80.0
Учинчи	5.0	15.0	7.0	15.0	93.0	85.0
Тўртинчи	2.0	10.0	5.0	10.0	95.0	90.0
Ўртача% йўқотиш	20.0	35.0	15.0	30.0	85.0	70.0

Биринчи ҳалокатли сув тошқини зонаси (КЗ) гидротехник иншоотга тўғридан-тўғри туташган, 6-12 км, тўлқин баландлиги бир неча метр. Ҳозирги тезлик 30 км ёки ундан ортиқ км/соат. Тўлқинли саёҳат вақти 30 минут.

Иккинчи зона - 15-20 км/соат тез оқим зонаси. Тўлқиннинг ўтиш вақти 50-60 минут. Ушбу зонанинг узунлиги 15-20 соат бўлиши мумкин.
Учинчи зона - тезлиги 10-15 км/соат, узунлиги 30-50 км гача бўлган ўрта оқим зонаси. Тўлқиннинг ўтиш вақти 2-3 соат.
Тўртинчи зона - заиф оқим (тўкилмасин) зонаси. Оқим тезлиги 6-10 км/соатга етиши мумкин. Унинг узунлиги релефга боғлиқ бўлади ва гидротехника иншоотидан 36-70 км узоқликда бўлиши мумкин.
Зилзила эвакуациясини ўтказиш
Эвакуация маҳаллий ёки минтақавий бўлиши мумкин.
Эвакуация қилиш вақти транспорт имкониятлари билан белгиланади. Эвакуация ишлаб чиқариш-ҳудудий тамойилга мувофиқ, зарар кўрган ҳудудларда БОТни жойлаштириш билан бир босқичда амалга оширилади.

Йиқилган биноларда аҳолининг йўқолиши зилзилалар пайтида, %

№ п\п	Бино тури	Йўқотишлар тури	Зилзиланинг интенсивлиги. (баллар)
			«5»	«6»	«7»	«8»	«9»	«10»	«11»	«12»
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
1	Ёғочдан ясалган кам қаватли	Умумий, улардан: - ҳалокатли - санитария, улардан; - ўпка -ўрта - оғир	3 0 3 1,2 0,6 1,2	6 0 6 2,6 1,3 2,1	14 0 14 7 4 4	22 0 32 7 4,5 20,5	50 3 47 8 5 34	70 40 30 10 5 15	90 45 45 0 0 45	100 85 85 0 0 15
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
2.	Юк кўтарувчи деворлари ва темир-бетон поллари бўлган ғишт ва тошлар:
2.1	Кам қаватли	Умумий улардан: - ҳалокатли - санитария, улардан; - ўпка -ўрта - оғир	4 0 4 2 1 1	9 0 9 2 3 4	23 0 23 8 9 6	40 4 36 8 7 21	55 10 45 10 8 27	78 50 28 9 6 19	93 75 18 0 0 18	100 85 15 0 0 15
2.2	Кўп қаватли	Умумий улардан: - ҳалокатли - санитария, улардан; - енгил -ўрта - оғир	5 0 5 2 1 2	15 0 15 6 3 6	25 0 25 10 5 10	30 15 15 3 2 10	50 20 30 12 6 12	75 50 25 0 0 25	95 70 25 0 0 25	100 83 17 0 0 17
3	Худди шундай, сейсмик ҳимоя билан:
3.1	Ҳисобланган балл билан кам қаватли бинолар:
3.1.1	7 баллов	Умумий улардан: - ҳалокатли - санитария, улардан; - енгил -ўрта - оғир	0 0 0 0 0 0	3 0 3 3 0 0	15 0 15 10 5 0	20 15 5 2 3 0	35 20 15 3 7 5	55 40 15 0 5 10	80 60 20 0 3 17	100 80 20 0 0 20
3.1.2	8 баллов	Умумий улардан: - ҳалокатли - санитария, улардан; - енгил -ўрта - оғир	0 0 0 0 0 0	2 0 2 2 0 0	10 0 10 7 3 0	16 10 6 4 2 0	30 15 15 2 8 5	50 35 15 1 6 8	70 50 20 0 10 10	90 70 20 0 5 15
3.1.3	9 баллов	Умумий улардан: - ҳалокатли - санитария, улардан; - енгил -ўрта - оғир	0 0 0 0 0 0	0 0 0 0 0 0	3 0 3 3 0 0	15 0 15 10 5 0	20 15 5 2 2 0	35 20 15 3 3 5	55 40 15 0 0 10	80 60 20 0 0 17

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
3.2	Ҳисобланган балл билан кўп қаватли бинолар
3.2.1	7 баллов	Умумий улардан: - ҳалокатли - санитария, улардан; - енгил -ўрта - оғир	0 0 0 0 0 0	5 0 5 5 0 0	20 1 19 12 7 0	30 14 16 14 2 0	50 15 35 10 18 7	60 45 15 2 3 10	80 60 20 0 5 16	100 85 15 0 0 15
3.2.2	8 баллов	Умумий улардан: - ҳалокатли - санитария, улардан; - енгил -ўрта - оғир	0 0 0 0 0 0	3 0 3 3 0 0	14 0 14 10 4 0	20 12 8 5 3 0	35 13 22 4 10 8	55 40 16 2 4 9	75 56 20 0 8 12	93 76 18 0 2 16
3.2.3	9 баллов	Умумий улардан: - ҳалокатли - санитария, улардан; - енгил -ўрта - оғир	0 0 0 0 0 0	0 0 0 0 0 0	5 0 5 5 0 0	20 1 19 12 7 0	30 14 16 14 2 0	50 15 35 10 18 7	60 45 15 2 3 10	80 60 20 0 5 15
4.	Катта блокли бетон ёки темир-бетон:	Умумий, улардан: - ҳалокатли - санитария, улардан:	0 0 0	1.5 0 1.5	5 0 5	10 0 10	30 20 10	50 40 10	70 60 10	100 80 20
4.1.	Кам қаватли	- енгил -ўрта - оғир	0 0 0	1 1.5 0	3 2 0	5 3 2	3 5 2	2 3 5	1 4 6	0 2 18
4.2.	Кўп қаватли	Умумий улардан: - ҳалокатли - санитария, улардан; - енгил -ўрта - оғир	0 0 0 0 0 0	1.5 0 1.5 1 0.5 0	4 0 4 2 2 0	15 0 10 5 3 2	35 25 10 3 3 4	55 45 10 0 4 6	75 65 10 0 3 7	100 80 20 0 2 18

кам қаватли (4 қаватгача);

кўп қаватли (5 дан 8 қаватгача);
баланд қаватлар сони (9 дан 25 қаватгача).

В. АҲОЛИНИ ЭВАКУАЦИЯ ЭТИШИНИ ТАЪМИНЛАШ

Аҳолини уюшқоқлик билан эвакуация қилиш учун шарт-шароит яратиш мақсадида қуйидаги қўллаб-қувватлаш турлари бўйича чора-тадбирлар режалаштирилади ва амалга оширилади:
транспорт;
тиббий;
жамоат тартибини муҳофаза қилиш ва йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш;
муҳандислик;
моддий-техник;
алоқа ва хабар бериш;
разведка.
Аҳолини эвакуация қилиш учун транспорт ёрдами
Техноген авариялар ва табиий офатлар зоналаридан аҳолини эвакуация қилишни транспорт билан таъминлаш эвакуация қилиш учун мўлжалланган транспорт воситаларини тайёрлаш, тақсимлаш ва улардан фойдаланишни ўз ичига олган чора-тадбирлар мажмуидир.
Аҳолини эвакуация қилишни амалга ошириш транспорт воситалари паркининг мавжудлигини, уларни эвакуация тадбирларини амалга оширишга жалб қилиш имкониятини (шу жумладан шахсий фойдаланишдаги транспорт воситаларини) ва транспорт коммуникатсияларидан максимал даражада фойдаланишни талаб қилади.
Табиий ва техноген хусусиятдаги фавқулодда вазиятларда аҳолини эвакуация қилиш, қоида тариқасида, биргаликда амалга оширилади.
Аҳолини радиоактив ифлосланиш зоналаридан эвакуация қилишда транспорт таъминоти икки босқичнинг ҳар бири учун режалаштирилиши керак.
Аҳолини эвакуация қилиш пайтида шаҳар транспортининг ишлаши ундан фойдаланишнинг турли хил схемаларини таклиф қилади:
аҳолини яшаш жойларидан СЕПга етказиш;
яшаш жойларидан яшаш жойларига этказиб бериш;
эвакуация қилинган аҳолини фавқулодда вазият зонасидан хавфсиз ҳудудларга олиб чиқиш.
Эвакуация пайтида шаҳар транспортининг ишлаши транспорт воситаларини эвакуация ташиш йўналишлари бўйлаб қайта тақсимлаш, қўшимча йўналишларни белгилаш билан сиқилган ҳаракат жадвалларига мувофиқ ташкил этилади.
Эвакуация қилинганларни поездларга чиқиш (темир йўл ва метро) ларга ташиш (таъминлаш) одамларнинг платформаларда (платформаларда) тўпланишини истисно қиладиган интенсивлик билан амалга оширилади. Қўниш ритмининг бузилишига йўл қўймаслик учун қўниш стантсияларига яқинлашиш жойларида тўплаш жойлари ташкил этилади, у эрдан қўниш учун одамларни мунтазам равишда этказиб бериш амалга оширилади.
Транспортни қўллаб-қувватлаш.
Автомобил транспортини ташкилий равишда амалга ошириш ва уларни эвакуация қилишнинг барча босқичларида барқарор бошқариш учун шарт-шароитларни яратиш учун махсус автомобил тузилмалари, хусусан: автомобил колонналари, автосанитария отрядлари, фуқароларнинг шахсий фойдаланишида бўлган транспорт гуруҳлари яратилади.
Агар транспорт воситаларининг ишончли чизиқли (диспетчерлик) бошқаруви ва эвакуация қилиш учун яхши ташкил этилган техник қоплама мавжуд бўлса, улар гуруҳлар, бўғинлар ва алоҳида транспорт воситалари томонидан амалга оширилиши мумкин, бу эвакуация жараёнини тезлаштиради, юкни кутиш заруратини йўқ қилади. автоконвойнинг барча транспорт воситалари ва ҳаракатдаги устун бошқарувининг хавфсизлиги ва ишончлилигини таъминлаш билан боғлиқ бошқа ташкилий чора-тадбирлар.
Автомобил колонналари жамоат транспорти корхоналари ва иқтисодиётнинг бошқа тармоқлари объектларининг транспорт воситалари негизида шакллантирилади.
Мулкдорларнинг шахсий транспорти эгаларининг ихтиёрий розилиги асосида гуруҳларга (отрядларга) бирлаштирилади. Шахсий фойдаланиш учун транспорт воситалари олдиндан рўйхатга олинади ва ҳисобга олинади.
Автомобил транспорти мулкдорлари билан уларнинг эвакуация тадбирларида иштирок этиши ва ушбу иштирокни моддий таъминлаш, шунингдек ушбу даврда ижтимоий аҳамиятга эга транспорт вазифаларини бажаришда харажатларни қоплаш учун шартнома-мажбурият тузилади.
Хусусий мулкдорларнинг автотранспорт воситалари автотранспорт воситаларини рўйхатдан ўтказиш жойида Ички ишлар вазирлигининг (ДАН) таркибий органлари томонидан шакллантириладиган мустақил устунларга қисқартирилади. Маҳаллий ўзини ўзи бошқариш органлари транспорт воситалари эгаларини эвакуация қилишда иштирок этганликлари учун моддий ва маънавий рағбатлантириш чораларини кўришлари керак.
Темир йўл транспортини таъминлаш.
Темир йўл орқали эвакуация қилишни режалаштириш фавқулодда вазиятларни бошқариш органларининг (ЕС, эС) гравитатсиявий ҳудудларга транспорт хизматларини кўрсатадиган темир йўл бўлимларига аризаси асосида амалга оширилади.
Илова қуйидагиларни ўз ичига олади:
манзиллар бўйича эвакуация қилиш ҳажмлари;
эвакуация қилиш учун ёпиқ юк вагонларидан фойдаланиш ва йўловчи вагонларига одамларни қадоқланган ҳолда жойлаштириш бўйича таклифлар;
эвакуация қилинганларнинг биринчи гуруҳлари қўниш стантсияларига яқинлашишнинг бошланғич вақти.
Қуйидаги маълумотлар аризага мажбурий илова сифатида тақдим этилади:
эвакуация қилинганларни қўниш жойларига олиб келиш тартиби;
Отишма-тушириш стансияларида ҳамда маршрут бўйлаб эвакуация қилинадиган аҳолини тиббий таъминлаш, жамоат тартибини муҳофаза қилиш кучлари ва воситалари, тартиблари;
эвакуация органлари ва уларнинг вакилларининг алоқа рақамлари.
Мурожаат темир йўл бошқармаси раҳбарияти томонидан кўриб чиқилади ва тасдиқланади.
Эвакуация режаларини ишлаб чиқишда ёзги ва қишки поездлар жадвали ҳисобга олинади.
Дарё транспортини таъминлаш.
Дарё транспорти аҳолини дарё портлари, дарёлар боʻйида жойлашган бошқа аҳоли пунктлари ва бошқа ички сув ҳавзаларидан эвакуация қилиш учун ишлатилади. Ушбу транспорт тури асосан кемасозлик корхоналари, дарё портлари, кема қуриш (кема таъмирлаш) корхоналари ходимларини эвакуация қилади. Навигатсияни тўхтатиш даврида эвакуацияни бошқа транспорт турлари билан такрорлаш таъминланади.
Ҳаво транспортини қўллаб-қувватлаш.
Ҳаво транспорти бошқа алоқа воситалари мавжуд боʻлмаган, бориш қийин боʻлган ҳудудлардан аҳолини эвакуация қилишда, шунингдек, фавқулодда вазиятлар туфайли улар вайрон боʻлганда фойдаланилади.
Аҳолини эвакуация қилиш учун тиббий ёрдам
Аҳолини эвакуация қилишни тиббий таъминлаш соғлиқни сақлаш органлари томонидан эвакуация қилинган аҳолининг соғлиғини сақлаш, касалланган ва жароҳатланганларга ўз вақтида тиббий ёрдам кўрсатишга қаратилган ташкилий, тиббий, санитария-гигиена ва эпидемияга қарши чора-тадбирларни амалга оширишни ўз ичига олади. Эвакуация қилиш, шунингдек, оммавий юқумли касалликларнинг пайдо бўлиши ва тарқалишининг олдини олиш.
Эвакуация қилинган аҳолини тиббий ёрдам кўрсатиш бўйича барча чора-тадбирлар комплекси олдиндан режалаштирилган ва эвакуация даврида амалга оширилади.
Олдиндан ўтказилади:
эвакуация қилинган аҳолини тиббий таъминлаш бўйича барча чора-тадбирлар комплексини режалаштириш;
эвакуация қилинган аҳолини тиббий таъминлаш учун бошқарув органларини, тиббиёт бўлинмаларини, соғлиқни сақлаш муассасаларини тайёрлаш;
эвакуация қилинган аҳолини ва жойлаштирилган тиббиёт муассасалари ва тузилмаларини тиббий асбоб-ускуналар билан таъминлашни режалаштириш;
аҳоли ўртасида санитария-маърифий ишлар.
Техноген авариялар ва табиий офатлар юз берган тақдирда, эвакуация бошланишидан олдин қуйидагилар амалга оширилади:
эвакуация қилинган аҳолига тиббий ёрдам кўрсатишни ташкил этиш режаларини аниқлаштириш;
БОТда, қўниш пунктларида, ПЕСда, тушириш пунктларида, ПЕПларда ва йўлда тиббий постларни жойлаштириш ва жойлаштиришга тайёргарлик;
эвакуация комиссияларига соғлиқни сақлаш органларидан вакилларни тайинлаш;
тиббий муассасаларни фавқулодда вазиятлар зоналаридан эвакуация қилишга тайёрлаш (ташиладиган, ташиш мумкин бўлмаган ва чиқариб юбориладиган беморлар, эвакуация қилинган ходимлар ва олиб чиқиладиган мол-мулк сонини, транспортни олиш тартиби ва бошқаларни аниқлаш);
эвакуация қилинган аҳоли учун умумий овқатланиш, сув таъминоти ва ҳаммом ва кир ювиш пунктларида, шунингдек, СЕП, ППЕ ва ПЕП ва йўлда санитария-гигиена ва эпидемияга қарши талабларга риоя этилиши устидан назоратни кучайтириш.
Эвакуация пайтида қуйидаги тадбирлар амалга оширилади:
СЕП, ПЕС, қўниш пунктлари, ПЕПларда ва эвакуация режаларида назарда тутилган маршрут бўйлаб тиббий пунктларни жойлаштириш, эвакуация қилинган аҳолига тиббий ёрдам кўрсатиш учун уларда тиббий ходимларнинг кечаю кундуз навбатчилигини ташкил этиш;
тиббий муассасаларни (шу жумладан ташиш мумкин бўлган беморларни), тиббиёт ходимларини (уларнинг оила аъзоларини) ва тиббий мулкни эвакуация қилиш;
ташиш мумкин бўлмаган беморларга тиббий ёрдам кўрсатишни ташкил этиш;
эвакуация қилинган аҳолининг вақтинчалик яшаш ва доимий яшаш жойларининг санитария ҳолатини назорат қилиш;
епидемия ҳолатини доимий мониторинг қилиш, юқумли беморларни аниқлаш ва эпидемияга қарши бошқа чора-тадбирларни амалга ошириш;
эвакуация қилинган аҳолини тиббий асбоб-ускуналар билан таъминлаш билан шуғулланадиган тиббиёт марказлари, даволаш-профилактика, санитария-епидемиология муассасалари ва соғлиқни сақлаш бўлинмаларини таъминлаш.
Эвакуация қилинган аҳолини тиббий таъминлаш ҳудудий ишлаб чиқариш принтсипига мувофиқ ташкил этилади.
Тиббий таъминотни бошқариш ушбу ҳудуднинг тегишли соғлиқни сақлаш раҳбарлари томонидан амалга оширилади.
СЕП, ПЕС, ПЕП да тиббий пунктларни ўз вақтида жойлаштириш, уларни тиббий асбоб-ускуналар билан жиҳозлаш (қайта жиҳозлаш), ушбу пунктларда, йўлда ва турар жойларда эвакуация қилинган аҳолига тиббий ёрдам кўрсатиш сифати учун; ишлаб чиқилган соғлиқни сақлаш режаларига мувофиқ аниқ тиббиёт муассасалари (тиббиёт бўлинмалари) раҳбарлари бевосита жавобгардирлар.

Жамоат тартиби ва хавфсизлиги йўл ҳаракати

Жамоат тартибини муҳофаза қилиш ва йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш қуйидаги тадбирларни ўз ичига олади:
эвакуация, қутқарув ва бошқа кечиктириб бўлмайдиган чора-тадбирларни амалга оширишда иштирок этмайдиган транспорт воситаларининг ўтишини ва фуқароларнинг ўтишини тўхтатишни назарда тутувчи қатъий кириш режимини (автомобил йўллари ва пиёдалар йўлларини тўсиб қўйиш) буйруқлар билан амалга ошириш;
эвакуация қилиш учун мўлжалланган транспорт воситаларининг техник ҳолатини танлаб назорат қилиш;
фавқулодда вазиятлар зоналаридан одамларни тезроқ олиб чиқишни таъминлаш учун транзит транспортини сафарбар қилишда эвакуация тадбирларини амалга ошириш учун масъул бўлган мансабдор шахсларга ёрдам бериш (агар керак бўлса);
эвакуация объектларида (БОТ, тушириш ва тушириш пунктлари, темир йўл вокзаллари, дарё портлари, аеропортлар ва бошқалар), эвакуация йўлларида, аҳоли пунктларида ва эвакуация қилинган аҳолини жойлаштириш жойларида жамоат тартибини ва хавфсизлигини ҳимоя қилиш, ваҳима ва дезинформатсиянинг олдини олиш. миш-мишлар;
ушбу давр учун белгиланган тартибда объектларни муҳофаза қилиш;
шаҳар ичидаги ва шаҳар атрофи эвакуация йўналишларида ҳаракатни тартибга солиш;
эвакуация қилинган аҳоли билан конвойларни кузатиб бориш; автомобил йўллари орқали ташишнинг белгиланган кетма-кетлигини ва фавқулодда вазиятлар зоналарига кириш режимини таъминлаш;
шаҳарлар ва аҳоли пунктларида, эвакуация йўлларида ва яшаш жойларида жиноятчиликка қарши кураш олиб бориш;
эвакуация қилинган аҳолини Ички ишлар вазирлигининг таркибий органларида ҳисобга олишни ташкил этиш ва манзилли-маълумотнома ишларини олиб бориш (фавқулодда вазиятлар зоналаридан эвакуация қилинган фуқароларнинг жойлашган жойи тўғрисида маълумотлар банкини яратиш).
Муҳандислик ёрдами
Муҳандислик таъминотининг мақсади эвакуация тўпланиш жойларида, эвакуация йўлларида ва жойлаштириш жойларида муҳандислик инфратузилмаси объектларини жиҳозлаш орқали аҳолини фавқулодда вазиятлар зоналаридан эвакуация қилиш учун зарур шарт-шароитларни яратишдир.
Амалга оширилган муҳандислик таъминоти вазифаларининг табиати ва ҳажми вазиятнинг шартларига, эвакуация тури ва кўламига, кучлар ва воситаларнинг мавжудлигига боғлиқ.
БОТ муҳандислик ускуналари қуйидагиларни ўз ичига олади: эвакуация учун бошпана ва бошпана жиҳозлари; фавқулодда ёритиш ускуналари;
кичик идишларга сув қуйиш учун жойларни жиҳозлаш ва таъмирлаш; ҳаммом учун ускуналар.
Қўниш нуқталарининг муҳандислик жиҳозлари қуйидагиларни ўз ичига олади:
бошпана ва ҳимоя иншоотларини жиҳозлаш;
сув таъминоти пунктларини жиҳозлаш ва таъмирлаш;
ҳаммом учун ускуналар;
транспорт воситаларини жойлаштириш учун юклаш жойларини жиҳозлаш.
Йўл ҳаракати йўналишларида қуйидаги муҳандислик ёрдами тадбирлари амалга оширилиши мумкин:
эвакуация қилинган одамлар билан кортежлар қишлоқ йўллари бўйлаб ҳаракатланиш зонасига ўтаётганда айланма йўлларни, йўлларнинг бузилган ёки ўтиб бўлмайдиган қисмларини жиҳозлаш, шунингдек сув тўсиқлари орқали ўтиш жойларини жиҳозлаш ва уларга хизмат кўрсатиш;
қишда эвакуация пайтида йўлларни қордан тозалаш;
лойли шароитда эвакуация қилишда қишлоқ йўлларининг ўтиб бўлмайдиган қисмларини сақлаш.
Эвакуация қилинган аҳоли яшаш жойларининг муҳандислик жиҳозларига қуйидагилар киради:
жамоат биноларини, иншоотларини жиҳозлаш ва эвакуация қилинганларни жойлаштириш учун вақтинчалик иншоотларни тартибга солиш;
вақтинча чакана савдо шохобчалари, тиббиёт пунктлари, дала новвойхоналари, ванналар ва бошқа маиший объектлар объектларини жиҳозлаш;
сув нуқтаси ускуналари.
Разведка хизмати
Разведка фаолиятини ташкил этиш, режалаштириш ва мувофиқлаштириш фавқулодда вазиятларни бошқаришнинг тегишли органларига юкланган. Фавқулодда вазиятларни бошқариш органларига ҳаво, дарё ва қуруқликдаги разведкаларни ўтказиш учун куч ва воситаларни ажратиш кўзда тутилган.
Ҳаво разведкаси фуқаро авиатсияси самолётлари ва вертолётларининг махсус тайёрланган экипажлари, шунингдек ҳарбий қўмондонлик томонидан ушбу мақсадлар учун ажратилган самолётлар ва вертолётлар томонидан амалга оширилади. Ҳаво разведкасининг вазифалари имкон қадар тезроқ вайронагарчилик марказларининг чегараларини, вайронагарчилик ва ёнғинларнинг характерини, кўприклар, ўтиш жойлари, хўжалик иншоотлари, асосий транспорт йўллари, муҳандислик иншоотлари ва бошқа объектларнинг ҳолатини аниқлашдан иборат.
Қуруқликдаги разведка Давлат Мудофаа вазирлигининг разведка тузилмалари ва бўлинмалари, кузатув ва лаборатория назорати тармоғи муассасалари, радиатсиявий ва кимёвий разведка постлари томонидан амалга оширилади. Эр ости разведкаси фавқулодда зоналарнинг чегаралари, радиатсия даражаси, вайронагарчилик характери, ҳимоя иншоотлари, йўллар тармоғи ва бошқа транспорт иншоотларининг ҳолати тўғрисида тўлиқроқ ва ишончли маълумотларни олиш учун ишлатилади.
Дарё разведкаси кемалар, қайиқлар ва бошқа сув кемаларида Давлат мудофаа ордени разведка тузилмалари томонидан амалга оширилади.
Вазият ҳақида тўлиқроқ маълумот олиш учун махсус разведка турлари ташкил этилади:
радиатсия;
кимёвий;
ёнғин бўлими;
муҳандислик;
тиббий;
ветеринария;
фитопатологик.
Логистика
Эвакуация логистикаси эвакуация жараёнида транспорт воситаларига техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлашни ташкил этиш, ёқилғи-мойлаш материаллари ва эҳтиёт қисмлар, сув, озиқ-овқат ва зарурий нарсалар билан таъминлаш, эвакуация органларини зарур мулк билан таъминлашдан иборат.
Моддий-техникавий таъминлаш Фавқулодда вазиятлар давлат хизматининг тегишли органларига юкланган.
Уланиш
Эвакуация даврида алоқани таъминлаш эПС, ПЕС, ПЕС, эвакуация назорати органларини статсионар ёки мобил алоқа воситалари билан жиҳозлаш, эвакуациянинг барча босқичларида узлуксиз алоқани ташкил этиш ва амалга оширишдан иборат.
Алоқа билан таъминлаш Фавқулодда вазиятлар давлат хизматининг тегишли органларига юкланган.
Аҳолининг эвакуация тадбирлари давомида маълумотлар ва кўрсатмалари алоҳида аҳамиятга эга. Ушбу мақсадлар учун электрон воситалар, транспорт воситаларига ўрнатилган кўча овоз кучайтиргичлари ва визуал маълумотлардан фойдаланиш керак.