Bu suyuqlikning erkin yuzasidan sodir bo'ladigan bug'lanish

Ibrahim_:
Bug'lanish- bu suyuqlikning erkin yuzasidan sodir bo'ladigan bug'lanish.
Har qanday suyuqlikning molekulalari uzluksiz va xaotik harakatda bo'lib, ularning ba'zilari tezroq, boshqalari esa sekinroq harakat qiladi. Bir-biriga jalb qilish kuchlari ularning uchib ketishiga to'sqinlik qiladi. Agar suyuqlik yuzasi yaqinida etarlicha katta kinetik energiyaga ega bo'lgan molekula paydo bo'lsa, u molekulalararo tortishish kuchlarini engib, suyuqlikdan uchib ketishi mumkin. Xuddi shu narsa boshqa tez molekula bilan, ikkinchi, uchinchi va boshqalar bilan takrorlanadi. Suyuqlik yuzasidan chiqib ketgan molekulalar uning ustida bug' hosil qiladi. Bug'lanish jarayoni davom etmoqda.
Bug'lanish tezligi bunga bog'liq suyuqlik turi. Suyuqlik tezroq bug'lanadi, uning molekulalari bir-biriga kamroq kuch bilan tortiladi.
Bug'lanish tezroq bo'ladi suyuqlikning harorati qanchalik baland bo'lsa. Suyuqlikning harorati qanchalik baland bo'lsa, atrofdagi molekulalarning tortishish kuchlarini engib, suyuqlik yuzasidan uchib chiqa oladigan molekulalar soni shunchalik ko'p bo'ladi.
Suyuqlikning bug'lanish tezligiga bog'liq uning sirt maydonidan. Suyuqlikning sirt maydoni qanchalik katta bo'lsa, bug'lanish jarayonida ishtirok etadigan molekulalar soni shunchalik ko'p bo'ladi.
Suyuqlik yuzasida bug'lanish bilan bir vaqtda, teskari jarayon – kondensatsiya. Suyuqlik yuzasidan tasodifiy harakatlanib, uni tark etgan molekulalarning bir qismi suyuqlik molekulalari tomonidan sirt qatlamini tortishi tufayli yana unga qaytadi.
Chunki bug'lanish vaqtida suyuqlikdan eng tez molekulalar uchib chiqadi, suyuqlikda qolgan molekulalarning o'rtacha kinetik energiyasi kichikroq va kichikroq bo'ladi. Natijada, bug'langan suyuqlikning harorati pasayadi: suyuqlik soviydi.
Bug'ning suyuqlikka aylanishi hodisasi kondensatsiya deb ataladi.. Bug'ning kondensatsiyasi energiyaning chiqishi bilan birga keladi.
Yoz oqshomida havo sovuqlashganda shudring tushadi. Bu havoda bo'lgan suv bug'idir, sovutilganda u kondensatsiyalanadi va mayda suv tomchilari o't va barglarga joylashadi.
Bug'lanish jarayonida suyuqlik soviydi va atrof-muhitdan sovuqroq bo'lib, uning energiyasini o'zlashtira boshlaydi. Aksincha, kondensatsiya paytida ma'lum miqdorda issiqlik chiqariladi muhit, va uning harorati biroz ko'tariladi.