Бу эса уз навбатида жадаллашган кишлок хужалиги сохасидаги фанларни мукаммаллаштириш жадаллашган кишлок хужалик ишлаб чикари

5. AMALIYOT TURLARI 
 
“Oʻsimliklarni himoya qilish(ekin turlari boʻyicha)”
 
II ta’lim yoʻnalishi 
boʻyicha talabalar qoʻyidagi amaliyotlarni oʻtaydilar: 
II- BOSQICH: 
Ushbu bosqichda talabalar quyidagi fanlar boʻyicha oʻquv amaliyotini 
oʻtaydilar: 
№ 
Fanlar 
Davomiyligi, hafta Jami soat 
1. Tuproqshunoslik va agrokimyo 
1,0 
30 
2. Dehqonchilik va meloratsiya 
1,0 
30 
3. Umumiy entomologiya va zoologiya 
1,0 
30 
4. Fitopatologiya va mikrobiologia 
1,0 
30 
Jami 
4,0 
120 
 
5.1. TUPROQSHUNOSLIK VA AGROKIMYO FANI 
TUPROQSHUNOSLIK QISMI
Amaliyot davrida talabalar bajaradigan asosiy masalalar quyidagilardan iborat: 
1. Dala sharoitida o’tkaziladigan tuproqlarni tekshirishning asosiy usullarini 
o’rganish 
2. Tuproqlarning sho’rlanish darajasini, karbonatligini va undagi ayrim 
birikmalarning sifatiy ko’rsatkichlarini aniqlash maqsadida o’tkaziladigan kimyoviy 
reaksiyalardan foydalanish uslublari bilan tanishish va uni amalga oshirish. 
3. Tekshirilayotan maydonlarning sxematik tuproq xaritasini tuzish.
4. Tuproq chuqurlari (rezervlari) asosida Samarqand atrofida tarqalgan 
avtomorf tuproqlarni hamda gidromorf tuproqlarni o’rganish va ularga baho berish. 
5. O’tkaziladigan amaliyot yakuniga ko’ra, tuproqlarni agronomik nuqtai 
nazardan asoslab hisobot yozish va uni himoya qilish. 

---

Dala ishlarini o’tkazish.
Bu ish, talabalarni 4-5 kishidan guruhlarga ajratilgan 
holda olib boriladi. Har bir guruhda quyidagi asbob–uskunalar bo’lishi kerak: 
belkurak, tuproq namunalari olishga mo’ljallangan keng yuzali pichok, oddiy va 
rangli qalamlar, ish daftari, yorliq qog’ozi, xaltachalar yoki o’rov qog’ozlari, kanop 
ip, xlorid kislotani 5 foizli eritmasi, tuproqlarni sifat ko’rsatkichlarini aniqlash uchun, 
bariy xloridning 10 foizli eritmasi, kumush nitratning (AgNO
3
) – 0,1 n. eritmasi, 
santimetrlarga ajratilgan ulchov lentasi. Shuningdek, talabalar mazkur territoriya 
tuproqlarini o’rganishga doir nashrli va qo’lyozmali ilmiy asarlarni o’rganib chiqishi 
ham zarur bo’ladi. 
Dala sharoitida tuproqlarni o’rganish, alohida genetik qatlamlarning 
morfologik belgilarini aniqlashga asoslangan. Shu maqsadda tuproq chuqurlari 
qaziladi. Bu chuqurlar uch turda bo’ladi: to’liq asosiy chuqurlar, yarim chuqurlar va 
chuqurchalar. Chuqur qazish uchun to’g’ri joy tanlash tuproqlarni tekshirishni muhim 
shartlardan biri hisoblanadi. Chuqur, shu tekshirilayotgan joy uchun eng xarakterli 
bo’lgan uchastkada kovlanishi kerak. Chuqurchalar uchun joy tanlaganda, kovlab 
tashlangan yerlardan, kanal yoki yo’l yaqinidan, dalalarning mashinalar qaytadigan 
burchaklaridan ularni qazish mumkin emas. Chuqur uchun joy tanlashda, avvalo 
joyning relyefi hisobga olinadi. Agar joy tekis bo’lsa, chuqur uchastkaning o’rtasidan 
kovlanadi. Qiyalik maydonlarda, chuqurlar odatda, joyning yuqori, o’rta va pastki 
qismlaridan kovlanadi. 
Avvalo, chuqur uchun joy tanlangan maydonchada uning shakli belgilab 
olinadi. Buning uchun tuproq yuzasidan uzunligi 150–200 sm, eni 80 sm li to’g’ri 
burchak chiziladi. Tuproq chuquri faqatgina tuproqning qatlamlari emas, balki ona 
jinsning yuqori qismini ham ochib, tasvirda ko’rish imkonini berishi kerak, shuning 
uchun, uning chuqurligi 125–200 sm, ba’zan undan xam chuqurrok bo’lishi mumkin. 
Sizot suvlari va shag’alli qatlam yer betiga yaqin joylashgan yerlarda chuqurlar ancha 
yuza olinadi.