Bozorning turlari va tuzilishi Ўзбекистон республикаси олий ва ўрата махсус таълим вазирлиги солиқ академияси

Аниқ
меҳнат
 
Абстракт
меҳнат
 
Меҳнат
 
Ижтимоий
нафлилиги
 
Ижтимоий
зарурий
нафлилик
 
Талабга
мос
миқдордаги
товар
 
Ижтимоий
қиймати
 
Товар
 
Ижтимоий
зарурий
меҳнат
 
2-chizma. Mehnatning ikki yoqlama xarakteridan
kelib chiquvchi tovarning ikki xil xususiyati.
Ikkinchi tomondan, mehnat – aniq shakldan qat`iy
nazar, umuman sarflangan inson ishchi kuchidir,
jami ijtimoiy mehnatning bir qismidir. U wzining
shu sifatida abstrakt mehnat deb ataladi. Bu
mehnat esa tovar qiymatini yaratadi. Umuman
mehnat va ijtimoiy mehnat jamiyat taraqqiyotining
hamma bosqichlarida mavjud bwlgan. Ibtidoiy
jamiyatda ham, patriarxal xwjalikda 
ham odamlar
kuchlarini sarflab
, biron-bir tarzda bir-birlari
uchun mehnat qilganlar. Biroq bunda qiymat
vujudga kelmagan, mahsulot esa tovar shaklini
olmagan. Demak, qiymatda oddiy ijtimoiy mehnat
emas, balki alohida tarixiy sharoitdagi ijtimoiy
mehnat mujassamlanadi.
Xwsh, uning wziga xos xususiyati nimada? Bu
xususiyat shundaki, tovar ishlab chiqarish
sharoitida mehnatning ijtimoiy tavsifi yashiringan
bwladi. Mehnat faqat ayirboshlash sohasida, ya`ni
wzi amalga oshib bwlganidan keyin ijtimoiy
xususiyatni namoyon etadi. Qiymat yaratuvchi
abstrakt mehnat – mehnatning faqat tovar ishlab
chiqarishiga xos bwlgan va alohidalashgan tovar
ishlab chiqaruvchilar munosabatini ifodalaydigan