Bozor iqtisodiyotida narxning regulyatorlik V

MPC =dS/dY.

Jamg‘arishga bo‘lgan o‘rtacha moyillik esa jamg‘arishning umumiy daromadga bo'lgan nisbati bilan ifodalanadi:

APS =S/Y

Bu o‘rinda shuni ta’kidlash joizki, agar umumiy daromad oshsa, u holda kishilar ushbu orttirilgan daromadning bir qismini iste’molga, ikkinchi qismini esa jamg‘arishga yo‘naltiradilar. Shuning uchun iste’mol va jamg‘arma o‘zgarishlari yig‘indisi, albatta, daromad o‘zgarishiga teng bo’lishi lozim, ya’ni

ΔC + ΔS=Y

Demak,

ΔC/ ΔY+ΔS/ΔY=1

Jamg‘arishga bo‘lgan chekli moyillikka iste’molga bo‘lgan chekli moyillik nisbati uni birgacha to‘ldiruvchi kattalik ekanligi yuqoridagi formuladan ko‘rinib turibdi.

Qisqa muddatli makroiqtisodiy modellarda iste’mol va daromad o‘rtasidagi nisbat chiziqli hisoblanadi va u quyidagicha ifodalanadi:

S =A + S x Y,

bu yerda:

A - jamiyat daromadi darajasi О ga teng bo‘lgan vaziyatda

si o’mo 1 darajasi (musbat kattalik);

U - avtonom iste’mol deb ham ataladi, chunki u daro- inadga bog‘liq emas;

S - iste’molga bo'lgan chekli moyillik.

Keynscha nazariyaning daromad va bandlik darajasini belgilovchi asosiy tenglamasi quyidagi ko‘rinishga ega:

U = S(Y) + 1

Agar iste’mol funksiyasi chiziqli funksiya ekanligini nazar- da tutadigan bo‘lsak, u holda yuqorida keltirilgan asosiy lenglama mana shunday ko'rinishda ifodalanadi:

Y=A+ SxY+1.

Demak, sarmoyalar hajmi va iste’mol funksiyasi ko‘rinishi daromad va bandlik darajasini belgilovchi omillar ekan. Investitsiyalar hajmining o‘zgarishi milliy daromadning ham ana shu yo‘nalishda o‘zgarishiga olib keladi.

Keyns nazariyasiga ko‘ra, multiplikator jamg‘arishga bo‘lgan chekli moyillikka teskari kattalikdir yoki 1 soni bilan iste’molga bo’lgan chekli moyillik o‘rtasidagi farqqa teskari kattalikdir, ya’ni: