“bozor iqtisodiyoti nazariyasi-rivojlangan mamlakatlar bozor tajribasi”

Mutlaq monopoliya
Ta’rif yo`q, o`xshashi – ustun mavqeni suiiste’mol qilish va uni ta’siriga tushadigan xatti-harakatlar (quyiga qarang).
Narx sohasida kamsitish
Qonun matnida ta’rif berilmagan. Chamasi u kamsituvchi harakatlarni umumiy tushunchasiga kirib ketgan. Masalan, Qonunning 19 (4) moddasi quyidagilarni talab qilishni man qiladi:
Haq to`lashni unchalik qulay bo`lmagan shartlari yohud boshqa shartlar, qachonki ustun mavqega ega bo`lgan korxona o`xshash bozorlardagi haridorlardan talab qilsa, va ushbu tabaqalanishga ob’ektiv sabab mavjud bo`lmasa.
Kamsituvchi shartlar
Ustun mavqeini suiiste’mol qilishni shakllaridan biri sifatida, kamsituvchi shartlar tushunchasi deganda GFR “Raqobatni cheklashga qarshi Qonun” da keltirilgan ta’rifni keltirish mumkin:
… (ustun mavqega ega korxona) haq to`lashni qulay bo`lmagan shartlarini yoki boshqa shartlarni talab qiladi, shu vaqtni o`zida ushbu korxona taqqoslanayotgan bozorlardagi o`xshash xaridorlardan talab qiladi, agar ushbu tarzda tabaqalashtirishga ob’ektiv isbot mavjud bo`lmasa.
Monopol qimmat narx
Ta’rif berilmagan. Doktrina ustun mavqeni suiiste’mol qilishni quyidagi turlari doirasida ishlatiladi:
… haq to`lashni qulay bo`lmagan shartlarini yoki boshqa shartlarni talab qiladi, shu vaqtni o`zida ushbu korxona taqqoslanayotgan bozorlardagi o`xshash xaridorlardan talab qiladi, agar ushbu tarzda tabaqalashtirishga ob’ektiv isbot mavjud bo`lmasa
Monopol arzon narx
Ta’rif berilmagan. Doktrina ustun mavqeni suiiste’mol qilishni quyidagi turlari doirasida ishlatiladi:
… haq to`lashni qulay bo`lmagan shartlarini yoki boshqa shartlarni talab qiladi, shu vaqtni o`zida ushbu korxona taqqoslanayotgan bozorlardagi o`xshash xaridorlardan talab qiladi, agar ushbu tarzda tabaqalashtirishga ob’ektiv isbot mavjud bo`lmasa
Shaxslar guruhi
Germaniyaning monopoliyaga qarshi qonuni raqobat siyosati maqsadlarida shaxslar guruhini (korxonalar) yagona korxona sifatida ko`radi. Biroq, shaxslar guruhi deganda Aksionerlik jamiyatlari to`g`risida qonunga va Qo`shma kompaniyalar to`g`risidagi qonunga talablari nazarda tutiladi:
36 (2) moda. Agar qatnashuvchi korxonalar nazorat qilinsa yoki korxonani Aksionerlik jamiyatlari to`g`risidagi qonunning 17 moddasi doirasida yoki Qo`shma korxonalar to`g`risidagi qonunning 18 moddasi doirasida nazorat qilinsa, u holda ushbu tarzda affilirlangan korxonalar yagona korxona sifatida ko`riladi. Agar bir nechta korxona birgalikda boshqa korxonaga ta’sir ko`rsatishni amalga oshirishi mumkin bo`lsa, u holda ularning har biri nazorat qiluvchi sifatida ko`riladi.