Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

3.

 

Iqtisodiy jarayonlarni ilmiy bilishning uslub va usullari 

Uslubiyat  —  bu  ilmiy  bilishning  tamoyillari  tizimi,  yo‘llari,  qonun  – 

qoidalari,  usullari  va  aniq  tartiblaridir.  Bu  ob‘ektiv  voqelikni  bilish  dialektikasi, 

mantiqi va nazariyasini o‘z ichiga oluvchi bir butun ta‘limotdir. Uslubiyat umumiy 

tavsifga  ega,  lekin  har  bir  fan  o‘zining  predmetidan  kelib  chiqib,  ilmiy  bilish 

usullariga ega bo‘ladi. 

―Usul‖ grekchadan so‘zma – so‘z tarjima qilinganda ―tadqiqot‖ tushunchasini 

anglatib, ilmiy bilishga aniq yondashuvni bildiradi.  

Dialektika 

ilmiy bilishning umumiy usuli bo‘lib, uning iqtisodiyot nazariyasi 

fanida qo‘llaniladigan asosiy qoidalari quyidagilar: 

-

 

iqtisodiyot bir-biri bilan aloqada, chambarchas bog‘liqlikda bo‘lgan, o‘zaro 

ta‘sir qilib turadigan turli bo‘g‘inlardan,  iborat yaxlit bir tuzilma deb hisoblanadi; 

---

31 

-

 

iqtisodiy  hodisa  va  jarayonlarning  kelib  chiqishi,  amal  qilishi  va  barham 

topishi,  uning  sabablari  va  oqibatlari  ichki  aloqadorlik  va  bog‘liqlik  tomonlarini 

zamon va makonda ro‘y berishi tan olinadi; 

-

 

iqtisodiy  jarayonlarni  oddiydan  murakkablikka,  quyidan  yuqoriga 

rivojlanishida deb qaraladi. Bu erda son jihatidan o‘zgarishlar to‘plana borib, sifat 

jihatidan o‘zgarishga olib kelishi hisobga olinadi. 

Iqtisodiyot  nazariyasi  fanining  o‘ziga  xos  tadqiqot  usullari  ham  mavjud. 

Ulardan eng asosiylari quyidagilar: