Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

Bank 

Tijorat bank 

majburiyatlari 

Majburiy 

ehtiyotlar 

Extiyojdan 

ortiq pul 

Ssudaga 

berish 

mumkin 

bo’lgan pul 

A 

200000 

40000 

160000 

160000 

B 

160000 

32000 

128000 

128000 

V 

128000 

25600 

102000 

102000 

G 

102000 

20480 

81920 

81920 

D 

8192 va hokazo 

16384 

6553 

65536 

---

416 

Bunda  bank  ehtiyotlaridan  tashqari  naqd  pulga  aylangan  mablag‘  chiqib 

ketadi.  U  pul  multiplikatorini  o‘zgartiradi.  Agar  bank  majburiyatlarining  naqd 

pulga  aylangan  qismini  ―s‖  bilan  belgilasak,  u  holda  yuqoridagi  formula 

quyidagicha ko‘rinishga ega bo‘ladi:                                                                      

1x100 

                                                         m = 

r+s 

Agar  naqd  pulga  aylangan  miqdor  30%ni  tashkil  qiladi  deb  faraz  qilsak,  u 

holda pul multiplikatori =1x100:(20+30) =2 ga teng bo‘ladi. 

Demak, har bir so‘m qo‘shimcha depozitlar oldingiga o‘xshab 5 emas, balki 2 

so‘m yangi kredit pulni hosil qiladi.