Botanika indd

99-rasm.
Oddiy 
ri 5 ta. Urug‘chisi 3 ta mevabargning 
lavlagi
117

---

qo‘shilishidan hosil bo‘lgan. Lavlagining mevasi yon- 
g‘oqcha, sentabrda pishadi.
Sho‘radoshlarga mansub 
ismaloq 
turkumining 0 ‘zbe- 
kistonda 2 turi o‘sadi. Ulardan biri rezavor ismaloq bo‘lib, 
u ziravor o‘simliklar qatorida ekiladi. Rezavor ismaloq bir 
yillik o‘simlik, poya va barglari ovqatga ishlatiladi. Ddrin- 
chisi Turkiston ismalog‘i. U bir yillik, ikki uyli begona o‘t.
Qumli cho‘llarda 
saksovul 
turkumiga oid 
oq 
va 
qora sak-
sovul 
o‘sadi. Bulaming ikkalasi ham uncha yirik bo‘lmagan 
daraxtlardir. Barglari juda mayda. Saksovullar martning 
oxiri - aprelning boshlarida o‘sa boshlaydi va gullaydi. Sen- 
tabming ikkinchi yarmidan boshlab saksovullaming yon- 
g‘oqcha mevalari yetiladi. 5 ta gulqo‘rg‘on bargchalardan 
qanotchalar hosil bo‘ladi (100-rasm).
Saksovul barglarining mayda, tangachasimon bo‘lishi va bir 
yillik novdalardan bir qismining to‘kffishi uning issiq va quruq 
cho‘l sharoitida yashashga moslashganligining belgisidir.
Saksovulning poyasi qimmatbaho 
yoqilg‘i, bir yillik novdalari va me­
valari chorva mollari uchun ozuqa 
hisoblanadi.
Bundan 
tashqari, 
saksovullar 
ko‘chma qumlami mustahkamlashda 
keng qo‘llaniladi.
Sho‘radoshlarning aksariyat tur- 
lari gipsli va sho‘rli cho‘l o‘tloq- 
laridagi asosiy yem-xashak o‘sim- 
liklari qatoriga kiradi. Masalan, 
te-
resken, 
izen, sho‘rak, 
donasho‘r
turkumlariga oid o‘simliklar tuyalar 
va qorako‘l qo‘ylari uchun to‘yimli 
ozuqadir. Cherkezning bargi va 
mevasidan olinadigan dori tibbiyot- 
da qon bos m li pasaytirish uchun 
ishlatiladi.