Bir fazali nuqtali payvandlash mashinalarining texnik tavsifi
Paramtrlari
|
Ustki elektrodi radial suriladi
|
Ustki elektrodi to‘ppa-to‘g‘ri suriladi
|
МТ–604
|
МТ–810
|
МТ–1222
|
МТ–1818
|
МТ–2102
|
МТ–2517
|
Nominal tok kuchi, кА:
payvandlash toki
uzoq muddatli ikkilamchi tok
|
6,3
2,8
|
8
3,6
|
12,5
7
|
26
9
|
20
9
|
25
14
|
Nominal quvvat, кVА
|
14,8
|
20
|
60
|
100
|
221
|
170
|
Ikkilamchi kuchlanish, V
|
1,63–2,66
|
1,42–2,84
|
2,08–4,16
|
3-6
|
5
|
5,41–8,45
|
Transformatsiya koeffitsientini rostlash bosqichlari soni
|
4
|
8
|
8
|
6
|
8
|
-
|
Elektrodlar qulochi, mm
|
200–275
|
200–315
|
500
|
500
|
1200
|
500
|
Nominal siqish kuchi, N
|
2000
|
3000
|
6180
|
6180
|
19600
|
12300
|
Elektrodning umumiy yurishi (ish yurishi + qo‘shimcha yurish), mm
|
20
|
20
|
80
|
80
|
100
|
100
|
Kam uglerodli po‘latlarning payvandlash qalinliklari diapazoni, mm
|
0,2–2
|
0,25
|
0,5–5
|
0,8–2,5
|
1–4
|
1–6
|
Eng yuqori unumdorligi, minutiga nuqta
|
140
|
180
|
375
|
300
|
150
|
150
|
Rostlagich
|
РЦС–403
|
РЦС–403
|
РЦС–503
|
РЦС–403
|
БЦ–205
|
БЦ–5ВПС
|
Gabarit o‘lchamlari, mm:
Balandligi
Eni
Uzunligi
|
1237
452
833
|
1410
410
1083
|
1900
386
1340
|
1695
450
1420
|
2320
450
1450
|
2200
550
1685
|
Og‘irligi, kg
|
230
|
325
|
440
|
800
|
1680
|
1200
|
2 - jadval
Tok ikkilamchi konturda to‘g‘rilanadigan uch fazali nuqtali payvandlash mashinalarning texnik tavsifi
Paramtrlari
|
МТВР–4001
|
МТВ–8002
|
МТВ–16002
|
Nominal tok kuchi, кА:
payvandlash toki
uzoq muddatli ikkilamchi tok
|
40
14
|
80
36
|
160
56
|
O‘rnatilgan quvvat, кVА
|
350
|
600
|
1200
|
Transformatsiya koeffitsientini rostlash bosqichlari soni
|
6
|
8
|
8
|
Elektrodlar qulochi, mm
|
800–1200
|
1500
|
1720
|
Ochilishi, mm
|
380
|
600
|
650
|
Nominal siqish kuchi, N
|
1180–12200
|
2200–72000
|
12700–200000
|
Elektrodning umumiy yurishi (ish yurishi + qo‘shimcha yurish), mm
|
18–200
|
30–200
|
30–200
|
Payvandlanadigan materiallar qalinliklari diapazoni, mm:
Kam uglerodli po‘latlar
Legirlangan po‘latlar va titan qotishmalari
Aluminiy qotishmalari
|
0,3–3
0,3–2,5
0,3–2,5
|
0,8–5
1,4–4,5
|
3–10
3–8
|
Eng yuqori unumdorligi, minutiga nuqta
|
60
|
20
|
10
|
Gabarit o‘lchamlari, mm:
Balandligi
Eni
Uzunligi
|
1640
900
3040
|
3750
1150
3450
|
4000
1160
3635
|
Og‘irligi, kg
|
2640
|
6600
|
14000
|
3 - jadval
Kondensatorli nuqtali payvandlash mashinalarining texnik tavsifi
Paramtrlari
|
Kichik quvvatli mashinalar
|
Katta quvvatli mashinalar
|
ТКМ–15
|
МТК–1601
|
МТК–5002
|
МТК–8004
|
Nominal tok kuchi, кА:
payvandlash toki
uzoq muddatli ikkilamchi tok
|
16
–
|
16
–
|
50
8
|
80
14
|
O‘rnatilgan quvvat, кVА
|
0,6
|
2
|
20
|
70
|
Kondensator batareyasining eng katta sig‘imi, mkF
|
600
|
3200
|
105000
|
315000
|
Kondensatorlarini zaryadlashning eng katta kuchlanishi, V
|
960
|
500
|
380
|
380
|
Nominal siqish kuchi, N Payvandlah kuchi
Cho‘kichlash kuchi
|
50
–
|
60
–
|
520
1670
|
2450
4900
|
Elektrodlar qulochi, mm
|
150
|
150
|
600
|
1500
|
Elektrodning umumiy yurishi (ish yurishi + qo‘shimcha yurish), mm
|
20
|
5 + 50
|
20+100
|
20+180
|
Payvandlanadigan materiallar qalinliklari diapazoni, mm:
Kam uglerodli po‘latlar
Legirlangan po‘latlar
Aluminiy va magniy qotishmalari
|
0,05–0,7
–
–
|
0,05–
0,8
–
–
|
–
0,3–1,2
0,3–1,2
|
–
0,3–2
0,3–2,5
|
Gabarit o‘lchamlari, mm:
Balandligi
Eni
Uzunligi
|
685
80
1285
|
1365
940
980
|
2110
840
2400
|
3350
1000
2830
|
Og‘irligi, kg
|
200
|
400
|
2700
|
5700
|
2-Amaliy mashg`ulot
Bir - nuqtali kontaktli payvandlash rejimlarini hisoblash.
I. Ishdаn mаqsаd: Bir - nuqtali kontaktli payvandlash rejimlarini hisoblashni o`rganish.
II. Qisqаchа nаzаriy mа’lumоt: Payvandlash rejimi elektr, mexanik va vaqt parametrlari majmuidan iborat bo‘lib, bularni sifatli birikma olish uchun payvandlash uskunalari bilan ta’minlanadi.
Issiqlik ajratish va issiqlik chetlatish jarayonlarining tutgan o‘rniga qarab qattiq hamda yumshoq payvandlash rejimlari farq qilinadi.
Qattiq rejim 1–4 mm qalinlikdagi detallarni payvandlashda tpay<0,02s bo‘lganda payvandlash tokining qisqa muddatli kuchli impulsi bilan ajralib turadi. Bu holda harorat maydoni asosan ajralib chiqaligan issiqlik bilan belgilanadi. Qattiq rejimda qizish va sovish tezligi yukori bo‘ladi. Bunda chayqalib to‘kilishga moyillik ortadi va buning oldini olish uchun payvandlash kuchi oshiriladi.
Yumshoq rejim uchun tokning oqish muddati ancha uzoqligi (tpay>0,1s), kuchning nisbatan kichikligi xosdir. Bunda detal ichida va elektrodlar orasida ancha katta issiqlik almashinuvi yuz beradi.
Nuqtali payvandlash rejimiga Ipay, tpay, Fpay, ba’zan esa Fch, tch, shuningdek, elektrodlar ish yuzasining o‘lchamlari (dE, RE) kiradi.
Rejimlarni hisoblash, hisoblash-tajriba o‘tkatish va tajriba o‘tkazish usullari bilan aniqlash mumkin. Rejimlarga oid ko‘plab tavsiyalar (odatda jadvallar, nomogrammalar, grafiklar ko‘rinishida) mavjud. Ammo bu rejimlar taxminiy bo‘lib, payvannlashdan oldin tekshirishni, muayyan shart-sharoitni (yuzani hozirlash, yig‘ish, uskunlarning ahvoli va b.) inobatga olish uchun tez-tez tuzatishlar kiritishni talab kiladi.
Tuzatishlar kiritish namunalarida, quyma o‘zakning diametri va rejim parametrlariga bog‘liq holda amalga oshiriladi. Agar diametr yetarli bo‘lmasa, Ipay oshiriladi. Chayqalib to‘kilishning oldini olish uchun Fpay oshiriladi. Agar o‘zakda darzlar bo‘lsa, Fch oshiriladi.
Namunalarni sinash natijalari ijobiy bo‘lib, sifatli birikma hosil bo‘lganda payvandlash rejimi tegishli hujjatlar qayd etiladi va uzelni payvandlashga ruxsat beriladi. Ammo haqiqatan mavjud (real) detallarni payvandlash paytida jarayonga turli noqulay omillar ta’sir qilib, tanlangan rejim parametrlarini amalla o‘zgartirib yuborishi mumkin. Bunday omillarga elektrod ish yuzasining yalpayishini, detallar qarshiligi va payvandlash konturining o‘zgarishini, tarmoq kuchlanishi, pnevmotarmoqdagi havo bosimi o‘zgarishini va hokazolarni ko‘rsatish mumkin. Shu bois har bir aniq holda ushbu noqulay omillar ta’sirini kamaytirish, paramatrlarni barqarorlashtirish yoki ularning avtomatik rostlanishi zarurligi masalasi hal qilib olinadi.
2.3.1-rasm.Nuqtali payvandlashda kuch va tok siklogrammasi.
Nuqtali va chokli payvandlash qator o‘ziga xos xususiyatlarga ega birikmalarning zichligi va atmosfera gazlaridan himoyalanishi ishonchlidir, bu esa legirlovchi elementlarning oksidlanishi yoki bug‘lanib ketishiga deyarli barham beradi; jarayonning hamma bosqichlarida payvandlash joyida bosim yukori bo‘ladi hamda sikl ichida uni o‘zgartirish mumkin, natijada gaz tufayli yuz beradigan g‘ovakdorlikka chek qo‘yish, shuningdek qolliq kuchlanishlar qiymatini va ishorasini samarali boshqarish mumkin bo‘ladi; metallning jadal siljishi yupqa sirtqi qatlamlarning yemirilishi hamda aralashib ketishiga yordam beradi; o‘zak metalini legirlash qiyin bo‘lsa-da, ammo mumkin; qizish muddati qisqa va termik ta’sir zonasi eng kalta: nuqtalarning chekka qismlarida zo‘riqish-larning to‘planishi juda yuqori; payvandalsh siklini ichida oldindan va butkul avtomatlashtirish imkoniyati bor.
Amaliyotda uzellarning qalinligi, xossalari, shakli hamda muhimligiga, shuningdek payvandlash uskunalarining bor imkoniyatlariga qarab, nuqtali payvandlashda kuch va tokning quyidagi siklogrammalari qo‘llaniladi:
a) o‘zgarmas payvandlash kuchi Fpay bilan –3 mm gacha qalinlikdagi metallarni nuqtali payvandlashda ko‘proq qo‘llaniladi;
b) o‘zgarmas payvandlash kuchi Fpay bilan va cho‘kichlash kuchi Fch ni qo‘yish bilan – qiziganda darz ketishga moyil qalin detal va metallar uchun;
d) oldindan qisish Fqis va cho‘qichlash bilan – tirkishlarni bartaraf etish va chayqalib to‘kilishlarning oldini olish uchun, shuningdek detallarni oldindan suyuq, qoplama (yelim, lok, grunt) bilan qoplab payvandlashda;
e) payvandlash kuchini bosqichma-bosqich oshirib borish (FpayI dan FpayII gacha) va cho‘kichlash kuchi Fch bilan –4 mm dan qalin detallarni payvandlashda;
f) qo‘shimcha tok impulsi vositasida oldindan qizdirish bilan – payvandlash tirqishlarini yo‘qotish va ichki chayqalib to‘kilishlarning oldini olish uchun;
g) keyin qizdirish bilan – qiziganda darz ketishga moyillikni kamaytirish, termik ishlovni amalga oshirish yoki Fch qiymatini kichiklashtirish maqsadida;
h) oldindan va keyin qizdirish bo‘lgan uch impulsli dastur.
Payvandlash impulsining davomliligi va qiymatini mos ravishda rostlash orkali qattiq, yoki yumshoq rejim hosil qilinadi.
2.3.2-rasm.Turli mashinalardagi toki impulsining shakllari:
a– o‘zgaruvchan tok mashinalardagi; b– modulyatsiyali o‘zgarmas tok mashinalaridagi; d– past chastotali tok mashinalaridagi; e– tok ikkilamchi konturda to‘g‘rilanadigan mashinalardagi; f– kondensatorli mashinalardagi (Ipay– oniy payvandlash toki; Ii.pay– ishlayotgan payvandlash toki; Imax pay– eng katta (maksimal) payvandlash toki; Imax - eng katta sekin pasayish toki; tpay– payvandlash tokining muddati (vaqti); tkat– tokning kattalashish muddati; tpas– payvandlash tokning pasayish muddati).
Misol. Kam uglerodli po‘latdan olingan 4 mm qalinlikdagi listlarni ish qismining diametri 12 mm bo‘lgan elektrodlar bilan nuqtali payvandlash dagi tok kuchi aniqlansin; payvandlash vaqti 1s. Po‘lat likvidusi harorati 1500°C, po‘lat uchun c=0,67 kJ/(kg·K), mis uchun 0,38 kJ/(kg·K), po‘lat uchun γ=7800kg/m3, miss uchun 8900 kg/m3, po‘lat uchun a=9·10-6m2/s, miss uchun a=8·10-6m2/s. Payvandlash jarayoni oxiridagi listlarning qarshiligi 58 mk .
Ushbu hisoblashlarni bajaramiz:
кJ.
k1=0,8 vах2=4 bo‘lganda Q2 ni aniqlaymiz:
Q2=0,8∙3,14∙12∙10-3∙ (12∙10-3 + 12∙10-3) ∙2∙4∙10-3∙0,67∙7800∙1500/411,3 кJ
k2=1,5 vах3= bo‘lganda Q3 ni aniqlaymiz:
Q3=2∙1,5∙(3,14∙122∙10-6/4)∙36∙10-3∙0,38∙8900∙1500/87,7 кJ.
U holda
QEE= 7+11,3+7,7=26 кJ,
Ipay= кА
Do'stlaringiz bilan baham: |