Bosim ostida payvandlash

Elektrod va roliklarning tavesi etiladigan o‘lchamlari, mm

Detalning qalinligi	Elektrodlar o‘lchamlari				Roliklar o‘lchamlari
	De	de	Re	Sr		fr	Rr
0,5	12	4	25–50	8		4	25–50
0,8	12	5	50–75	10		5	50–75
1,0	12	5	75–100	10		5	75–100
1,2	16	6	75–100	12		6	75–100
1,5	16	7	100–150	12		7	100–150
2,0	20	8	100–150	15		8	100–150
3,0	25	10	150–200	20		10	150–200
4,0	25	12	200–250	24		11	200–250

Elektrod korpusiga katta siqish kuchlari va toklar ta’sir qiladi, ammou ish yuzasiga qaraganda kamrok kiziydi. D_e o‘lchamlari standartlashtirilgan: 10, 12, 16, 20, 25, 32, 40 mm. Korpusning diametri D_e=(0,015–0,03)F nisbatan kelib chiqqan holda eng katta kuchi F ga qarab tanlanadi. Roliklaring qalinligi s_r odatda ish yuzasini eni f_r dan 2–3 baravar katta bo‘ladi. O‘rtacha va katta quvatli mashinalrda roliklar diametri D_r 100–400 mm ni tashkil etadi.
Elektrodning konussimon quyruq qismi elektrod tutqichning konussimon teshigi bilan mexanik va elektr kontakt ishonchli, tutashmaning zich va ajratib olish oson bo‘lishini ta’minlashi kerak. Konussimonlik eletkrodning diametri va siqish kuchiga qarab belgilanadi: D_e<25 mm hamda R<15 kN da esa 1:10, D_e>25 mm hamda R>15 kN da esa 1:5 bo‘lmog‘i lozim.
Elektrodlar tuzilishiga ko‘ra to‘g‘ri, shakldor va maxsus xillariga ajratilishi mumkin. To‘g‘ri elektrodlar nisbatan oddiy, texnologiyabop va qattiq bo‘ladi. Ulardan payvandlash joyi qulay bo‘lgan hollarda foydalaniladi. Shakldor elektrodlar payvandlash qiyin bo‘lgan joylarda ishlatiladi.

Shakldor va maxsus elektrodlar:
a – egilgan; b – cho‘zilgan; d – gorizontal; e – qalinligi o‘zgaruvchan detallarni payvandlash uchun o‘rnashadigan; f – armatura simini payvandlash uchun.
Uchma-uch payvandlash mashinalarining jag‘lar (elektrodlari) detallarga tok, siqish kuchlarini keltiribgina qolmasdan, balki cho‘ktirishda detallarni sirpanishdan saqlab turadi ham. Jag‘larning shakli payvandlanadigan detallarning shakliga bog‘liq.

Uchma-uch payvandlash mashinalarining jag‘lari.
Jag‘larning uzunligi shunday tanlanadiki, payvandlanadigan detallarning o‘qdoshligi ta’minlanadigan va cho‘ktirishda ular sirpanishining oldi olindigan bo‘lsin. d diametrli quvurlar va sterjenlarni payvandlashda u (3–4)d ni, tilimlarni payvandlashda esa kamida 10s ni (s – tilimlarning qalinligi) tashkil etadi.