Boshqariluvchi g’ildiraklarning sirpanmasdan gildirash sharti

Boshqariluvchi g’ildiraklarning burilish burchaklari o’rtasidagi bog’lanish.
Mahlumki, avtomobilg’ aylana bo’ylab harakatlanganda ichki va tashki g’ildiraklar har xil yo’lni bosib utadi. G’ildiraklar yonga sirpanmasdan gildirashi uchun ichki gshildiragining burilish burchagi tashkisinikidan katta bo’lishi kerak. Bu vazifani rulg’ trapetsiyasi bajaradi. CHap va ung g’ildiraklar burilish burchaklari o’rtasidagi bog’lanish harakterini aniqlash uchun bikr inali avtomobilning aylana bo’ylab harakatini ko’rib chiqamiz (35-racm). OAV va ^OSD.dan:
cg0_v = OA/L; ctg0_H=OC/L
Ikkinchi tenglikdan birinchisini ayriymiz.
ctg0_H- cg0_v=OC-OA/L=L_shk/L (82)
bu yerda 0_n, O_v-tashki va ichki g’ildiraklar burilish burchaklari;
L_shk-shkvoreng’ markazlari orasidagi masofa.

rasm. Avtomobilning burilishi.
Professor B.K.Mlodzievskiyning aniqlashicha (82) formula shartini rulg’ trapetsiyalarini tula kanoatlantirmaydi. SHuning uchun rulg’ trapetsiyasi ekpluatatsiyada kuprok uchraydigan va g’ildirak kichik burchaklari burilganda (82) formula sharti bajariladigan kilib loyixalanadi. G’ildirakning burilish burchagi 12⁰…15⁰ dan katta bulmasa, O_n≈O_v≈O_ur deyish mumkin. Agar avtomobil g’ildiraklari elastik bo’lib, yonaki sirpanib harakatlanayotgan bo’lsa, O_n va O_v lar o’rtasidagi bog’lanish quyidagicha bo’ladi:
Ctg0_n-ctg0+ = L_shk(127L-G₂/K_uv2 V_a²)/(127L-G₂/K_uv2 V_a²+G₁/K_uv1 V_a²)² (83)
Bu K_uv1, K_uv2-oldingi va ketingi o’qlarning yonaki sirpanishiga qarshilik koeffitsentlari.
(82), (83) formulalardan ko’rinib turibdiki, elastik shinali avtomobilg’ yonaki sirpanib harakatlansa, uning harakati o’zgaradi, demak, 0_n, 0_v burchaklarning uzaro bog’lanishi ham o’zgaradi. SHuning uchun rulg’ trapetsiyasi avtomobilg’ uchun harakterli rejimlarida g’ildiraklarning xaqiqiy burilish burchagi uning nazariy aniqlangan qiymatidan kam fark qiladigan kilib yasaladi.