Boshqarilmaydigan, boshqariladigan va o‘z-o‘zini boshqaruvchi (avtomatik)

Yuritma uchun elektrodvigatel tanlash va uning kinematik hisobi.

Silindrik tishli g‘ildirakning foydali ish koeffitsienti

₁ = 0,98 (1-jadval) ; juft dumalanish podshipniklarning foyli ish koeffitsientini ; ochiq zanjirli uzatmaning foydali ish koeffitsenti ;
Yuritmaning umumiy foydali ish koeffitsenti
;
Mexanik uzatmalar va mashina qismlarining foydali ish koeffitsientlar
1-jadval

№	Uzatma turi	Koeffitsient
1.	Tishli uzatmalar:
A)	silindrsimon	0,97 .......0,98
B)	konussimon	0,96 .......0,97
2.	Chervyakli uzatishlar:
A)	30 dan yuqori	0,70 - 0,75
B)	14 dan 30 gacha	0,80 - 0,85
V)	8 dan 14 gacha	0,80 – 0,95
3.	Tasmali uzatmalar:
A)	Yassi tasmali uzatma	0, 96 .... 0,98
B)	Ponasimon tasmali uzatma	0,95 ..... 0,97
4.	Zanjirli uzatma
A)	Yopiq	0,95 ..... 0,97
B)	Ochiq	0,90 ..... 0,95

Elektrodvigatel talab qiladigan quvvat:

Barabanning burchak tezligi

Aylanish chastotasi

Transportyorni to‘liq yuklangan holdagi imkoniyatlarini inobatga olib, elektrodvigatel tanlanadi. Shularni e’tiborga olgan holda dvigatelni ishga tushurish momentini tanlanadi.
Yuqori yurgizish momentiga ega bo‘lgan AOP2 seriyali elektrodvigatel
(yopiq holdagi qurilma uchun)
2- jadval

AOP2 o‘lcham turi	N nom kVt	N nom da n, ayl/min
41-4	4	1440	1,8
42-4	5,5
51-4	7,5
52-4	10
61-4	13
62-4	17
71-4	22	1430
72-4	30
81-4	40	1470
82-4	55
91-4	75	1480
92-4	100
41-6	3	955
42-6	4
51-6	5,5
52-6	7,5
61-6	10	970
62-6	13
71-6	17	970	1,8
72-6	22
81-6	30
82-6	40
91-6	55	980
92-6	75
41-8	2,2	710	1,7
42-8	3
51-8	4
52-8	5,5
61-8	7,5	720
62-8	10
71-8	13	730
72-8	17
81-8	22	735
82-8	30
91-8	40	740
92-8	55
Izoh: hamma turdagi elektrodvigatellar uchun jadvalda ko‘rsatilgan tenglikdan aniqlanadi.

2-jadval yordamida talab qilingan quvvatdagi elektrodvigatel tanlanadi: AOP2-51-4, N =7,5 kVt, n_dv =1440 ob/min va AOP2-52-6,

N =7,5 kVt, n_dv = 955 ob/min .
Aylanish chastotasi kichik bo‘lgan elektrodvigatellarni massasi katta bo‘lgani uchun tavsiya etilmaydi. Tavsiya etilgan ikki nomdagi elektrodigateldan AOP2-52-6,
Yuqorida tanlangan elektrodvigatel kattaliklari quyidagicha:
quvvat: N = 7,5 kVt,
aylanish soni: n_dv = 955 ob/min
uzatish soni
Jadvalga asosan uzatish son belgilanadi.
3-jadval

№	Uzatmalar	i
I.	Tishli :
a)	Silindrik tishli g‘ildirak	3-6
b)	Konus tishli g‘ildirak	2-4
II.	Chervyakli	8-40
III.	Zanjirli	3-6
IV.	Tasmali	2-4

Reduktor i_P = 5

Zanjirli uzatma
Yetaklovchi valning aylanishlar soni aniqlaymiz:
n₁ = n_dv = 955 ob/min
Yetaklovchi valning burchak tezligi aniqlaymiz:
₁ = _dv =
Yetaklanuvchi valning aylanishlar soni aniqlaymiz:
n₂ =
Yetaklanuvchi valning burchak tezligi aniqlaymiz:


₂ =
Barabanning aylanishlar sonini aniqlaymiz:
n_b =
Barabanninsh burchak tezligini aniqlaymiz:
_b =
Tishli g‘ildirakli reduktor hisobi.
Topshiriqda uzatmaning o‘lchamlariga alohida e’tibor qaratilmaganligini inobatga olgan holda o‘rtacha mexanik xarakteristikali material tanlaymiz (4-jadvalda ketirilgan).
4-jadval

Po‘lat markasi	Namuna diametri mm	Mustahkamlik chegarasi N/mm^2	Oquvchanlik chegarasi N/mm^2			Qattiqligi NV(o‘rtacha)	Termik ishlov
45	100-500	570	290			190	normal
45	gacha 90	780	440			230	Yaxshi langan
	90-120	730	390			210
	130 yuqori	690	340			200
30XGS	Gacha 140	1020	840			260
	140 yuqori	930	740			250
40X	gacha 120	930	690			270
	120-160	880	590			260
	160 yuqori	830	540			245
40XN	gacha 150	930	690			280
	140-180	880	590			265
	180 yuqori	835	540			250
40L	-	520	290			160	Normal lashtirish
45L		540	310			180
35GL		590	340			190	Yaxshi langan
35XGSL		790	590			220
Po‘lat markasi			Qattiqligi NRS			Termik ishlov
30XGS, 35XM, 40X, 40XN			45-55			Toblash
12XNZA, 18X2N4MA, 20 XM				50-63	Sementitlash va toblash
20XGM,25XGT, 30XGT, 35X				56-63	Nitrosementitlash
30X2MYuA, 38X2Yu, 40X			56-63			Azotlash
40X,40XN,35XM				45-63	Yuqori qismi toblangan TVCh

Shesterna uchun po‘lat 45, termik ishlovi – yaxshilangan, qattiqligi NV 230; g‘ildirak - po‘lat 45, termik ishlovi – yaxshilangan, qattiqligi NV 200

Ruxsat etilgan kontakt kuchlanish

– chidamlilikning kontakt chegarasi . Uglerodlangan po‘latlardan yasalgan tishlarning yuza qismining qattiqligi NV 350 kam va termik ishlov(yaxshilangan) ( 5-jadval)

5-jadval

Tishlarga termoximik ishlov berish turlari		Tish yuzalarining o‘rtacha qattiqligi	Po‘lat
1.	Normalashtirish va yaxshilash	< HB350	Uglerodlash va legirlash	2HB+70
	Toblash hajmi	HRC 38-50		18HRC+150
3.	Toblash yuzasi	HRC 40-50		17HRC + 200
4.	Sementitlash va nitrosementlash	> HRC 56	Legirlash	23HRC
5.	Azotlash	HV 550-750		1050

- umrboqiylik koeffitsienti;
G‘ildirak uchun ruxsat etilgan kuchlanish

Shersternya validagi burovchi momenti

G‘ildirak valining burovchi moment
M₂ = M₁i_p= 64·10³·5 = 320· H·mm
Yuklanish koeffitsienti g‘ildiraklarni simmetrik yoki nosimmetrik joylashishiga qarab, jadvaldan (6- jadval) olinadi. K_NV = 1,25
6-jadval