Boshqa maqsadlar uchun qarang Magnit maydon (ajralish).
Tomonidan ishlab chiqarilgan magnit maydonning shakli taqa magnit magnit ustiga qog'ozga sepilgan temir parchalari yo'nalishi bilan aniqlanadi.
A magnit maydon a vektor maydoni harakatga magnit ta'sirini tavsiflovchi elektr zaryadlari, elektr toklari,[1]:ch1[2] va magnitlangan materiallar. Magnit maydonda harakatlanadigan zaryad o'z tezligiga va magnit maydoniga perpendikulyar kuch ta'sir qiladi.[1]:ch13[3] Magnit maydonlarning ta'siri odatda ko'rinadi doimiy magnitlar, qaysi tortadi magnit materiallar kabi temirva boshqa magnitlarni jalb qilish yoki qaytarish. Bundan tashqari, joylashishiga qarab o'zgarib turadigan magnit maydon magnit bo'lmagan materiallar qatoriga ularning tashqi atom elektronlarining harakatiga ta'sir ko'rsatib, kuch ta'sir qiladi. Magnit maydonlar magnitlangan materiallarni o'rab oladi va ishlatilgan kabi elektr toklari bilan hosil bo'ladi elektromagnitlarva tomonidan elektr maydonlari vaqt jihatidan farq qiladi. Magnit maydonning har ikkala kuchi va yo'nalishi joylashuvga qarab farq qilishi mumkinligi sababli, ular kosmosning har bir nuqtasiga vektorni belgilaydigan xarita yoki aniqroq - magnit maydonning ko'zgu aksi ostida o'zgarishi sababli - maydon ning soxta vektorlar.
Yilda elektromagnetika, "magnit maydon" atamasi belgilar bilan belgilangan ikkita aniq, lekin chambarchas bog'liq bo'lgan vektor maydonlari uchun ishlatiladi B va H. In Xalqaro birliklar tizimi, H, magnit maydon kuchi, ning SI asosiy birliklarida o'lchanadi amper metr uchun (A / m).[4] B, magnit oqimi zichligi, o'lchanadi tesla (SI asosiy birliklarida: sekundiga kilogramm2 amper uchun),[5] ga teng bo'lgan Nyuton amper uchun metrga. H va B magnitlanishni hisobga olishlari bilan farq qiladi. A vakuum, ikki maydon vakuum o'tkazuvchanligi, ; ammo magnitlangan materialda atamalar materialnikidan farq qiladi magnitlanish har bir nuqtada.
Magnit maydonlar harakatlanuvchi elektr zaryadlari va ichki tomonidan ishlab chiqariladi magnit momentlar ning elementar zarralar asosiy kvant xususiyati bilan bog'liq, ularning aylantirish.[6][1]:ch1 Magnit maydonlari va elektr maydonlari o'zaro bog'liq va ikkala tarkibiy qism elektromagnit kuch, to'rttadan biri asosiy kuchlar tabiat.
Magnit maydonlar zamonaviy texnologiyalar davomida, xususan elektrotexnika va elektromexanika. Aylanadigan magnit maydonlar ikkalasida ham qo'llaniladi elektr motorlar va generatorlar. Transformatorlar kabi elektr qurilmalaridagi magnit maydonlarning o'zaro ta'siri kontseptsiya qilingan va o'rganilgan magnit davrlari. Magnit kuchlar material orqali zaryad tashuvchilar haqida ma'lumot beradi Zal effekti. Yer ishlab chiqaradi o'z magnit maydoni, bu Yerning ozon qatlamini quyosh shamoli va muhim ahamiyatga ega navigatsiya yordamida kompas.
Zaryadli zarralarning tartibli harakati, ya'ni - oqimi elektr toki deb ataladi.
«Ток» so'zi «oqim» ma'nosini bildiradi. Yuqoridagi tajribada o'tkazgichda elektr toki hosil bo'lganini bilish uchun yerga ulangan o'tkazgich o'rtasiga neon lampoclika o'rnataylik. Agar o'tkazgichning ikkinclii ucliini elektrometrning zaryadlangan sharchasiga tekkizsak, elektrometrning ko'rsatkichi nolga tusliislii bilan bir vaqtda neon lampoclika ham bir zumda yonib o'chadi (34- rasm). Demak, haqiqatan ham, o'tkazgichda zaryadli zarralar bir tomonga tartibli harakat qiladi, ya'ni oqadi va elektr toki hosil bo'ladi.Zaryadli zarralarning harakat qilisliiga sabab, o'tkazgichda elektr maydonning mavjudligidir (35- rasm). 33- rasmda tasvirlangan tajribada elektrometrning sharchasi manfiy zaryadlangan. O'tkazgich uclii sharchaga tekkizilmasdan awal yerning o'tkazgich ulangan joyi neytral bo'ladi, ya'ni manfiy va
musbat zaryadlar teng miqdorda bo'ladi.
O'tkazgich sharchaga ulangan zahoti undagi
manfiy zaryadlarning ta'sirida yerning bu neytal
joyidan manfiy zaryadlar qochadi.
O'tkazgichning yerga ulangan joyida musbat zaryadlar qolishi natijasida sharcha va yer orasida elektr maydon vujudga keladi. Bu maydon ta'sirida sharchadagi elektronlar yer tomon tartibli harakat qiladi va o'tkazgichda tok hosil bo'ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |