Bоshlang‘ich ta’lim mеtоdikasi kafеdrasi оna tili nazariyasi va amaliyoti

9-mashq. Hisob so‘zlari (numerativlar) bilan qo‘llangan sonlarni topib, hisob so‘zlarini izohlab yozing.

1. Hamma o‘tirgan yeridan go‘yo bir qarich cho‘kkanday bo‘ldi va tin olmay bir-biriga qaradi. (A.Q.) Doktorxona deganda Sotiboldining ko‘z oldiga izvosh va oq podshoning surati solingan 25 so‘mlik pul kelar edi. (A.Q.) 3. Tanamni qirq bo‘lakka bo‘lganlarida ham yurtimni sotmayman, usta. (Mirm.) 4. Bir parchagina qoracha yuzida, tegrasiga surma tortilgan dardli ko‘zlarida cheksiz alam, lablarida unsiz ta'na. (O.Yo.) 5. Muham-madiy maxdum bu talabni javobsiz qoldira olmasdi, chunki u holda o‘zining qirq yillik oliftalik sharafi poymol bo‘lardi. (S.A.) 6. – Himm... O‘n minutdan keyin qo‘yib yuboring. (T.Malik) 7. Oqshom vaqti o‘n kilo arpa bilan bir qop somonni aralashtirdim.(T.Murod)

10-mashq. Gaplar tarkibidagi sonlarni to‘liq morfologik tahlil qiling.

5. 
   Toshkentgacha arava yo‘li o‘n kunlik ekan, biz charchamaylik deb, sekin-sekin o‘n ikki kunda keldik. (A.Qod.) 2. Komilov bilan Sunnatillaevning bir jihati o‘xshash – ikkoviga ham aza ochilmagan. (T.Malik) 3. Ikkovi uzoq pichirlashib o‘tirib, Muxtorxon yarim kechasi ketdi. (A,Q.) 4. Qilich ikkala tomonning mulohazalarini eshitib bo‘lgach, kulib bitta taklif: yana bir-ikki kun sabr qilinsa, keyin, havo shu yo‘sin isib ketsa, qo‘rq-may ekaverish kerak. (O.Yo.) 5. Lekin bu niyatim amalga oshmay qoldi. Nega desangiz, qishlog‘imizdan uch chaqirim yuqoriroqdagi, to‘rt tomoni baland tog‘lar bilan o‘ralgan Soyboshi degan qishloqqa ko‘chib ketdik. (X.To‘xt.) 6. O‘ktamjon yigirmanchi yillarni, ya'ni Turkkomissiya haqidagi materiallarni o‘rganayotganini to‘lib–toshib gapirib berdi. (N.Fozilov) 7. To‘rtta qishloqchadagi yuz sakson xonadonning televizorini o‘chirdi. (S.Ahm.) 8. Sakkiz mehmon ichida ikkisi benihoyat semiz edi. (O.)
   

SAVOL-JAVOB ASOSIDA TALABALAR BILIMINI ANIQLASH VA MUSTAHKAMLASH:

1. So`z turkumlari deb nimaga aytiladi?

2. So`z turkumlari qanday tamoyillarga ko`ra ajratiladi?
3. Ot so`z turkumi deb nimaga aytiladi?
4. Otlarni ma`no turlarini sanab bering.
5. Otlar tuzilishiga ko`ra necha turga bo`linadi?
6.Otlar qanday usullar bilan yasaladi?
7. Sifat so`z turkumi deb nimaga aytiladi?
8. Sifatlarni ma`no turlarini sanab bering.
9. Sifatlar tuzilishiga ko`ra necha turga bo`linadi?
10. Sifat darajasi deb nimag aytiladi?
11. Sifat yasovchi qo`shimchalari deb qanday qo`shimchalarga aytiladi?
12. Sifatlar qanday usullar bilan yasaladi?
13. Sifatlarni tahlil qilish tartibini tushuntiring.
14. Son so`z turkumi deb nimaga aytiladi?
15. Sonlarning ma`no turlarini sanab bering.
16. Sonlar tuzilishiga ko`ra necha turga bo`linadi?
17. Son qo`llanishiga ko`ra qanday bo`ladi?
18.Sonlarni tahlil qilish tartibini tushuntiring.