Бошланғич таълим педагогикаси ва методикаси факулктетлари

маълум тил жамоасидаги кишилар 
онгида товуш об-
разлари сифатида сақланадиган ва 
ҳамма вақт ҳақи-
қатга айланишга тайёр турган сўэ, фонема, турли лисо-
ний қоидалар, гапларнинг моделлари тилга 
тегишли-
дир. Тилга оид ғарсалар 
чегараланган 
миқдордадир.
1»
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

•Уларнинг сони турли тилларда турлича бўлади. Қайси
тилда тил воситалари нисбатан кўп бўлса, ўша тил бой
ҳисобланади. Жамоа ҳаётининг бутун соҳаларини ўзи-
да қамраган тил жамият тараққиёти билан 
риножла-
ниб боради. Жамият эҳтиёжига жавоб бермай қолган
тил элементлари истеъмолдан 
чиқа борадн, улар ўр-
нида янги ифода воситалари пайдо бўлади.
Тилда пайдо бўлган нарсалар дастлаб айрнм шахслар
нутқида кўринади, сўнг 
аста-секинлик 
билан 
бутун
жамоа онгига сингади. Ана шундан кейин, 
уни ҳамма
бир хил англайдиган, талаффуз этадиган бўлгач, у тил
ихтиёрига ўтади Акс ҳолда алоҳида шахснинг нутқига
хос бўлиб қолаверади. Масалан: ўзбек тилида сўзловчи
баъзи кишилар нутқида 1986 йилдан бошлаб 
«дизай-
нер» (бирор юмушни бажарунчи шахс) сўэи учрамоқ-
да. Ҳали у бутунлай ўзбек тилида гаплашувчи кишилар
онгига сингиб кетган эмас, ҳамма тан олган ўз имловий
ва талаффуз шаклига хам эга эмас. 
Шундай экан, у
ҳали айрим шахсларнинг тилнга тегишлидир. Унинг ўз-
бек тилига хос бўлиб 
қолиш-қолмаслигини 
келажак
кўрсатади.
Нутқ тилдаги мавжуд 
ифода 
воситаларидан фой-