Бошланғич таълим кафедраси

U bahorda unadi, 
Yozda kuchga to‟ladi. 
Kuzda pishib yetilib, 
Tog‟-tog‟ xirmon bo‟ladi. 
Ushbu topishmoqda xalqimizning ,,oq oltini― hisoblangan paxtani bahorda 
unishini, yozda kuchga to‘lib, kuzda pishib xirmon bo‘lishini bilib olishimiz mumkin. 
Bunda o‘qituvchi o‘quvchilarga topishmoqning har bir bandini alohida e‘tibor bilan 
o‘qib, undagi ma‘nolarni anglashini tushuntiradi. O‘quvchilarda avvalo fasllarni 
anglash va har bir faslda nima ishlar qilinishi, nimalar pishishi haqida tassavvur hosil 
bo‘lgach, topishmoqning javobini topish osonlashadi. Ma‘lumki paxta vatanimiz 
boyligi hisoblanadi. Paxtaning qanday unib, qanday yetilishi haqida bolalarda 
tasavvur avvaldan hosil bo‘lsada, ammo paxtaning jamiyat tarqqiyoti uchun nafaqat 
muhim ekanligini, bahorda dehqonlarning zaxmatli mehnatini, kuzga kelib hosilni 
nobud qilmasdan terib olishga butun xalqimiz safarbar etilishini uqtirib o‘tish lozim 
bo‘ladi. O‘quvchilarda bu topishmoq orqali ona vatanga muhabbat, kattalar
mehnatini qadrlash, tabiatga to‘gri munosabat shakllanib boradi.
Ikki qo‟shni, ikki do‟st, 
Yonma yon turishadi. 

---

272 
Yig‟lashda birga yig‟lab, 
Barobar kulishadi. 
Ushbu topishmoq insonning tana a‘zosi hisoblangan ko‘z haqida bo‘lib, 
topishmoqda ko‘zni bir biriga qo‘shni, do‘st qilib tasvirlagan. Zero haqiqiy do‘stlar 
bir-biridan ajralmay, birga xursandchiligini baham ko‘rib, g‘amni ham birga yengishi 
lozimligi uqtirilgan. Bu topishmoqni o‘quvchilarga tanishtirish orqali avvalo, 
o‘qituvchi topishmoqning mazmunidan kelib chiqib, uning javobini topishlariga 
ko‘maklashadi. Bundan tashqari o‘quvchilarga ko‘zning inson uchun qanchalik 
muhim a‘zo ekanligini tushutirib berishi lozim bo‘ladi. Topishmoqning axloqiy 
tomoniga e‘tibor qaratadigan bo‘lsak, bu topishmoq orqali o‘quvchilarda mehr-
oqibat, do‘stlik, rahmdillik tuyg‘ulari shakllanib boradi. Har bir o‘rganiladigan 
topishmoq o‘quvchilarning nafaqat aqliy qobiliyatini balki axloqiy xislatlarini ham 
shakllantirib boradi. Zero xalqimiz tomonidan yaratilgan ijod namunalari 
o‘quvchilarni ezgu fazilatlar, insoniylik tuyg‘ulari bilan ulg‘aytirib, hayotda faqatgina 
yaxshi ishlar, ezgu amallar qilishga chorlaydi.