Бошқарув таҳлилини ташкиллаштириш ва унда қЎлланиладиган маълумотлар манбаи

МОЛИЯВИЙ ТАҲЛИЛНИНГ АХБОРОТЛАР БАЗАСИ ВА УЛАРГА ҚЎЙИЛАДИГАН ТАЛАБЛАР
Режа:
Кириш
1. Молиявий тахлилнинг фан сифатида шаклланиши ва унинг услубий асослари
2. Молиявий таҳлилида қўлланиладиган маълумотлар манбаи
3. Молиявий таҳлилида қўлланиладиган ахборотларнинг турлари
4. Молиявий таҳлилини амалга оширишда ахборотларнинг аҳамияти
Хулоса
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати

КИРИШ

Корхоналарни тўғри, оқилона бошқариш унинг молиявий ҳолатини яхшилаш, рақобатбардошлик қувватини ошириш хўжалик фаолиятини чуқурроқ ўрганишни ва таҳлил этишни тақоза этади. Бу эса бухгалтерия баланси ва бошқа ҳисоботларда ифодаланган баъзи кўрсаткичларга изоҳ беришни талаб қиларди. Жамиятда ишлаб чиқариш тараққиётини ривожланиши билан бир қаторда иқтисодий кризислар ва рақобатни ҳам вужудга келтирди. Бундай шароитда ҳар бир корхона фаолиятининг молиявий барқарорлиги, ундаги «тижорат сири» муҳим аҳамият касб этади. Бундай шароитда бухгалтерия баланси маълумотлари етарли бўлмасдан қолади. Бухгалтерия баланси билан биргаликда бошқа кўрсаткичларнинг ифодалайдиган ҳисоботлар ҳам вужудга кела бошлади ва таҳлилнинг кўлами кенгайди. Бу вақтгача фақат бухгалтерия баланси таҳлил қилинган бўлса, энди унга бошқа ҳисоботлар таҳлили ҳам қўшилиб «ҳисобот таҳлили» вужудга келди. Шу тарзда таҳлил шаклланиб ривожланиб борди ва мустаЁил фан сифатида шакл топа борди.
Табиат, жамият ва инсон тафаккурида содир бўлаётган жараёнлар тўғрисида, одатда инсон бехабар бўлади. У тўлиқ маълумотга эга бўлади, қачонки шу жараёнлар тўғрисидаги тегишли ахбаротларга эга бўлса. Ахбаротлар қанчалик тўлиқ, қанчалик ҳаққоний бўлса ундан чиқариладиган хулосалар ҳам шунчалик тўлиқ ва тўғри бўлади.
Аммо шуни таъкидлаш жоизки, ахбаротлар зарур миқдорда бўлиши лозим. Унинг кам бўлиши тўлиқ ва тўғри хулоса чиқариш имконини бермайди, кўпи эса улардан тез ва соз фойдаланишда қийинчиликлар туғдириши, ортиқча вақтни олиши мумкин. Ахбаротларнинг кўпи яхши, лекин улар ортиқча бўлмаслиги лозим. Шу туфайли ҳар бир жараённи таҳлил қилганда, айнан шу жараёнга тегишли ахбаротларни олишни тақозо қилади. Иқтисодий таҳлилда қўлланиладиган маълумотлар ва ахбаротларни бир-биридан фарқламоқ лозим.
Юқоридагиларни инобатга олган ҳолда, ҳозирги бозор иқтисодиётига ўтиш шароитида, иқтисодий таҳлил (молиявий ва бошқарув таҳлили)ни ташкил этишда ахборотлар ва маълумотларнинг муҳим ўрин эгаллаши маълум бўлади. Уларни шакллантиришда эса молиявий таҳлил субъектлари алоҳида эътибор ва урғу беришлари бежиз эмаслигини таъкидлашади.