Бошқармадаги низо

 
Ўз-ўзини назорат ва муҳокама қилиш учун саволлар
1.
Ҳужжатларга қўйиладиган талаблар нималардан иборат?
2.
Маъмурий бошқарувда ахборотларнинг ўзгаришга қандай 
ҳолатлар сабаб бўлади? 
3.
Бизнес ҳужжатлари билан ишлашни тартибга солувчи 
ҳужжатлар нечта турга бўлинади? 
4.
Ҳужжатлаштириш жараёни қандай турдаги ҳужжатлар 
оқимига бўлинади? 
5.
Ҳужжатларни рўйхатга олиш қандай мақсадни кўзда 
тутади? 
6.
Ҳужжатларнинг жўнатилиши ва сақланишини қандай 
ташкил қилинади? 

---

96 
7-БОБ. БИЗНЕС ҲУЖЖАТЛАРИНИ ТУЗИШНИ 
ТАШКИЛ ЭТИШ ВА УНИ ТЕХНОЛОГИЯСИ
 
 
7.1. Бизнес ҳужжатлари юритиш хизматининг структураси ва 
функцияси. 
Корхоналарда бизнес ҳужжатларини юритишни олиб бориш 
учун махсус структурали бўлинмалар ташкил килинади, улар 
корхона раҳбари ёки унинг ўринбосарига буйсунади. Унча катта 
булмаган корхоналарда бу функцияларни одатда директор котиби 
амалга оширади. Котиб ихтиёрида бир неча компьютерда 
ишловчилар бўлади. 
Ўртача ҳажмдаги корхоналарда канцелярия ташкил қилинади. 
У бўлим ҳуқуқига эга бўлади. 
Йирик корхоналарда ишлар бошқармаси ташкил қилиниб, 
унинг таркибига қўйидаги бўлинмалар киради. 
1.
Экспедиция
.
Бу бўлинма келган корреспонденцияларни қайд 
қилади ва уларни ижрочиларга тақсимлайди ҳамда жўнатади. 
2.
Девонхона. У ишлар номенклатурасини тузиб, ишларни 
тўплаб архивга топширишга тайёрлайди, бўлинмаларда иш 
юритишнинг ташкил қилинишини текширади ва йўл-йуриқ 
кўрсатади, шунингдек, иш юритувчи ходимлар тайёрлашни 
ташкил килади. 
3.
Компьютерлар 
хонаси. 
Бу 
бўлинма 
ҳужжатларни 
компьютерларда 
ҳужжатларни 
белгилари 
бўйича 
териб 
жойлаштиради, керакли миқдорда ксериксда кўпайтирилади. 
4.
Раҳбарларга хизмат кўрсатадиган иш юритувчи. 
5.
Корхона девонхонаси ҳужжатларни сақлашни ва улардан яна 
фойдаланишни амалга оширади, иш юритувчи ходимларга ана шу 
маълумотларни расмийлаштириш, топшириш ва фойдаланиш 
тартиби бўйича йўл-йуриқ кўрсатади. 
Ҳозирги шароитда корхоналарнинг категорияларига қараб 
намунавий структура ва функцияларга эга бўлган иш юритиш 
хизмати ишларини такомиллаштириш асосий мақсаддир. 
Корхонанинг қайси категорияга киритилиши ҳужжат обороти 
ҳажмига, яъни йил мобайнида ишланадиган ҳужжатлар миқдорига 
қараб аниқланади. Барча корхона, ташкилот ва фирмалар ҳужжат 
обороти ҳажмига қараб қўйидаги тўрт гуруҳга бўлинади: 

йилига 100.000 дан кўп ҳужжат; 

---

97 

йилига 25.000 дан 100.000 гача ҳужжат; 

йилига 10.000 дан 25.000 гача ҳужжат; 

йилига 10.000 гача ҳужжат.