Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

исобот даврида солиқ базасидан чегирилмайдиган, лекинда
келгусида чегирилиб бориладиган харажатлар
деганда 9440 «Келгусида 
солиқ базасидан чегириладиган харажатлар»
 
счётда акс эттирилган харажатлар 
тушунилади. Бундай харажатларнинг тўлиқ рўйхати Солиқ кодексида (146-
модда) ва «Маҳсулот (иш, хизмат)ларни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатлари 
ҳамда молиявий натижаларни шакллантириш тўғрисида низом»нинг 2-
иловасида келтирилган. Ушбу харажатлар ҳам фойда солиғи ҳисоб-китобининг
алоҳида сатрида кўрсатилади.
 
Солиқ базасидан чегириладиган харажатлар 
деганда Низомга 
келтирилган 2-иловага мувофиқ ўтган ҳисобот йилида солиқ базасидан 
чегирилмаган, лекинда кейинги ҳисобот давридан бошлаб 10 йил муддат 
мобайнида солиқ базасидан чегирилиб бориладиган харажатлар тушунилади.
Солиқ қонунчилиги ҳужжатларига асосан автотранспорт корхоналари солиқ 
базасидан чегириладиган харажатларни Солиқ кодекси ва Низомда келтирилган 
тартибга мувофиқ махсус ҳисоб-китоб ёрдамида мустақил ҳисоблашлари ва 
маълумотнома билан тасдиқлашлари, уларнинг суммасини фойда солиғи ҳисоб-
китобининг алоҳида сатрида кўрсатишлари лозим. 
Беғараз олинган мулк 
деганда бошқа юридик ва жисмоний шахслардан 
ҳақи тўланмаслик шарти билан олинган мулк (асосий воситалар, номоддий 
активлар, ўрнатишга мўлжалланган жиҳозлар, материаллар)
 
тушунилади. 
Грантлар 
деганда автотранспорт корхонасига давлат (хукумат) ҳамда 
нодавлат, чет эл, ҳалқаро ташкилот ва фондлар томонидан маълум мақсадлар 
учун берилган беғараз, гуманитар пул маблағлари ёки моддий техник ёрдам 
суммаси тушунилади. Грант маблағлари қатъий белгиланган мақсадлар учун 
ишлатилади.
Олинган дивидендлар ва фоизлар
Солиқ қонунчилигига мувофиқ
алоҳида 10 фоизлик дивиденд солиғига тортилиши муносабати билан фойда
солиғини ҳисоблашда чегириб ташланади. Шунинг учун уларнинг суммалари 
фойда солиғи ҳисоб-китобининг алоҳида сатрида кўрсатилади. Ушбу 
даромадлардан дивиденд солиғини ундирилганлиги тўғрисида маълумотлар 
уларни берган юридик шахсларнинг маълумотномалари билан тасдиқланиши 
лозим.