Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

Солиққа тортиладиган даромад (Стд) 
Стд = Фст (Зст) + Стх+ Сбх+ Бом -Гр - Счх -Д - Ф 
Бу ерда: 
Фст (Зст) 
– солиқ тортилгунгача бўлган фойда ёки зарар 
Стх 
– солиқ солиш базасига қайта қўшиладиган харажатлар; 
Сбх 
– ҳисобот даврида солиқ базасидан чегирилмайдиган,
лекин келгусида чегирилиб бориладиган харажатлар;
Счх
– солиқ базасидан ҳисобот даврида чегириладиган
харажатлар; 
Бом
– беғараз олинган мулк; 
Гр
– олинган грант ва субсидиялар; 
Д –
олинган дивидендлар; 
Ф
– олинган фоизлар 

Солиққа тортиладиган фойда (Стф) – 
бу солиққа тортиладиган 
даромаддан фойда солиғини ҳисоблаш учун имтиёз сифатида чегириб 
ташланадиган харажатларни айиргандан кейин қоладиган фойда суммаси, 
яъни :
 
Стф = Стд –И 
Бу ерда : 
И
– имтиёз сифатида солиққа тортиладиган даромаддан 
чегириладиган харажатлар ҳамда солиқдан озод этилган фойда суммаси. 
Солиқ солиш базасига қайта қўшиладиган харажатлар
деганда Солиқ 
кодекси ва «Маҳсулот (иш, хизмат)ларни ишлаб чиқариш ва сотиш 
харажатлари ҳамда молиявий натижаларни шакллантириш тўғрисида низом»га 
мувофиқ молиявий натижаларни шакллантиришда солиққача фойда суммасини 
камайтиришга олиб борилган, ҳисоботда сотиш таннархи, давр харажатлари ва 
молиявий фаолият бўйича харажатлар таркибида акс эттирилган харажатлар 
тушунилади. Бундай харажатлар таркибига, чунончи меъёрдан ортиқ ишлаб 
чиқаришдаги йўқотишлар, меъёрдан ортиқ вакиллик харажатлари, моддий 
ёрдам ва компенсациялар, автотранспорт корхонасининг асосий воситалари ва 
бошқа активларини сотиш ва бошқа чиқимларидан кўрилган зарарлар ва бошқа 
шу каби харажатлар киради. Уларнинг тўлиқ рўйхати Солиқ кодексида (147-
модда) ва «Маҳсулот (иш, хизмат)ларни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатлари 
ҳамда молиявий натижаларни шакллантириш тўғрисида низом»нинг 1-
иловасида келтирилган. Солиқ қонунчилига асосан автотранспорт корхоналари 
солиқ солиш базасига қайта қўшиладиган харажатларни мустақил 

---

ҳисоблашлари, улар суммасини фойда солиғи ҳисоб-китобининг алоҳида 
сатрида кўрсатишлари лозим.
Ҳ