Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

Корхона бухгалтерияси кредитга сотилган товарлар бўйича 
тузилган «Топшириқнома- мажбурият»лар асосида неча турдаги 
карточкаларни очади? 
4. Товарларни пластик карточкалар орқали сотилишининг ҳисоби 
деганда нимани тушунасиз? 
5. Идишларнинг аналитик ҳисоби қандай юритилади? 

---

 
 
26-МАВЗУ: УМУМИЙ ОВҚАТЛАНИШ КОРХОНАЛАРИДА ТОВАР 
ОПЕРАЦИЯЛАРИ ҲИСОБИНИНГ ХУСУСИЯТЛАРИ 
 
Режа: 
1.Умумий овқатланиш корхоналарида товар операциялари ҳисобини 
ташкил қилиш хусусиятлари 
2.Умумий овқатланиш корхоналарида товар операцияларини 
хужжатлаштириш ва улар бўйича ҳисоботни тузиш 
3.Умумий овқатланиш корхоналарида товар операцияларининг 
бухгалтерия ҳисоби 
 
Умумий овқатланиш корхоналарини ташкил этиш ва умумий овқатланиш 
маҳсулотларини (хизматларни) ишлаб чиқариш ва сотиш тартиби Ўзбекистон 
Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг «Юридик ва жисмоний шахсларни 
рўйхатдан ўтказиш ва улар томонидан савдо фаолиятини амалга оширилишини 
тартибга солиш чора-тадбирлари тўғрисида» 2002 йил 16 ноябрдаги 407-сон 
қарори билан тасдиқланган «Улгуржи ва чакана савдо фаолиятини рўйхатдан 
ўтказиш ва амалга ошириш тартиби тўғрисидаги Низом», шунингдек 2003 йил 
13 февралдаги 75-сон қарор билан тасдиқланган «Ўзбекистон Республикасида 
умумий овқатланиш маҳсулотларини (хизматларни) ишлаб чиқариш ва сотиш 
қоидалари» билан тартибга солинган.
Умумий 
овқатланиш 
корхоналари 
чакана 
ва 
улгуржи 
савдо 
корхоналаридан ўлароқ айрим характерли хусусиятларга эга. Ушбу 
хусусияларнинг асосийларига қуйидагиларни киритиш мумкин: 
Биринчидан,
умумий овқатланиш корхоналари ишлаб чиқариш, савдо ва 
овқатланишни ташкил этиш функцияларини бевосита бирга олиб боради. 
Ишлаб чиқариш корхоналари сингари умумий овқатланиш корхоналари тайёр 
маҳсулотларни ишлаб чиқарадилар. Лекин ушбу маҳсулотлар умумий 
овқатланиш корхонасининг савдо шоҳобчалари орқали шу куннинг ўзидаёқ 
асосан нақд ҳисоб-китоблар асосида истеъмолчиларга (аҳолига) сотилади. 
Умумий овқатланиш корхоналари нафақат ўзлари ишлаб чиқарилган 
маҳсулотлар билан бирга, четдан олган товарларни ҳам қайта ишловсиз 
сотишлари мумкин. Бундан ташқари умумий овқатланиш корхоналари ўзлари 
ишлаб чиқарган тайёр маҳсулотларни, ярим тайёр маҳсулотларни бошқа 
юридик ва жисмоний шахсларга улгуржи ҳамда майда улгуржи тарзда ҳам 
сотишадилар. Бошқа савдо корхоналарига нақд пулсиз ҳисоб-китоблар йўли 
билан сотилган тайёр маҳсулотлар ва ярим тайёр маҳсулотларнинг ҳажми 
умумий овқатланиш корхоналарининг улгуржи товар айланмаси, майда 
улгуржи тарзда нақд ва нақдсиз ҳисоб-китоблар йўли билан турли 
муассасаларга (масалан, болалар боғчаларига, шифохоналарга ва бошқаларга) 
охирги истеъмол учун сотилган маҳсулотлар чакана товар айланмаси 

---

ҳисобланади. Демак, умумий овқатланиш корхоналарининг ялпи товар 
айланмаси ўз ичига чакана ҳамда улгуржи товар айланмаларини олади.