Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
IY-БЎЛИМ 
 
САВДО ВА УМУМИЙ ОВҚАТЛАНИШ
КОРХОНАЛАРИДА БУХГАЛТЕРИЯ 
ҲИСОБИНИНГ ХУСУСИЯТЛАРИ 
 
23-Мавзу: 
Савдо 
ва 
умумий 
овқатланиш 
корхоналарида бухгалтерия ҳисобини ташкил қилиш 
асослари
24-Мавзу: Улгуржи савдо корхоналарида товар 
операцияларининг ҳисоби 
25-Мавзу: 
Чакана савдо корхоналарида товар
операцияларининг ҳисоби 
26-Мавзу: Умумий овқатланиш корхоналарида товар 
операциялари ҳисобининг хусусиятлари 
27-Мавзу: 
Савдо 
корхоналарида 
даромадлар, 
харажатлар ва якуний 
молиявий натижалар 
ҳисобининг хусусиятлари 
28-Мавзу: Савдо корхоналарида солиқ тўловлари, 
мажбурий ажратмалар ва ушланмалар ҳисобининг 
хусусиятлари 
 

---

23-МАВЗУ: САВДО ВА УМУМИЙ ОВҚАТЛАНИШ 
КОРХОНАЛАРИДА БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБИНИ 
ТАШКИЛ ҚИЛИШ АСОСЛАРИ 
 
Режа: 
1. Савдо корхоналарининг бухгалтерия ҳисоби субъектлари 
сифатидаги таснифи, тавсифи ва улар фаолиятининг 
ташкилий-ҳуқуқий асослари 
2. Савдо корхоналарида бухгалтерия ҳисобининг вазифалари
 ва уни ташкил қилишнинг хусусиятлари 
 
1. Савдо корхоналарининг бухгалтерия ҳисоби субъектлари 
сифатидаги таснифи, тавсифи ва улар фаолиятининг 
ташкилий-ҳуқуқий асослари 
Савдо юридик ва жисмоний шахслар томонидан амалга ошириладиган 
тадбиркорликнинг бир тури ҳисобланади. У ишлаб чиқариш соҳасини
истеъмол соҳаси билан боғловчи бўғиндир. Савдосиз яратилган маҳсулотлар ўз 
истеъмолчиларига етиб бормайди. Демак, савдо макон ва замонда такрор ишлаб 
чиқаришни амалга оширишнинг муҳим шартларидан биридир.
Савдо товар-пул муносабатларининг мажмуасидир. Ушбу муносабатларда 
бир томондан сотувчи, иккинчи томондан эса сотиб олувчи иштирок этади. 
Товар-пул муносабатлари мажмуаси савдони иқтисодиётининг махсус тармоғи 
даражасида ҳаракат қилишига олиб келади.
Савдо фаолиятини турли белгилари бўйича гуруҳлаш мумкин. 
Амал қилиш худудига кўра
савдо фаолияти ички ва ташқи савдога 
бўлинади. 
Ички савдо
–бу бир мамлакат худуди чегарасида амалга ошириладиган 
савдо фаолияти.
Ташқи савдо
– бу мамлакат ичида ишлаб чиқарилган маҳаллий 
товарларни бошқа мамлакатларга сотиш фаолияти. Ташқи савдо фаолияти, 
бошқачасига, 
экспорт
деб ҳам аталади. 
Товарларни савдо-сотиғини амалга ошириш ва унда қўлланиладиган ҳисоб-
китобларнинг шаклига кўра
савдо улгуржи, майда улгуржи ва чакана савдо 
турларига бўлинади. 
Улгуржи савдо
– бу савдо соҳасида товарларнинг йирик туркумларини
ўзаро ҳисоб-китобларнинг нақд пулсиз шакли бўйича, уни тижорат 
тадбиркорлик фаолияти мақсадида ёки ўз ишлаб чиқариш-хўжалик эҳтиёжлари 
учун фойдаланишни мўлжаллаётган хўжалик юритувчи субъектларга сотишни 
назарда тутувчи фаолиятни амалга ошириш. Улгуржи савдо ҳам ички, ҳам 
ташқи савдо фаолияти бўлишлиги мумкин.