Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

Фойда солиғи бўйича имтиёзлар 
сифатида солиққа тортиладиган 
даромад суммасидан чегириб ташланадиган харажатлар, солиқдан озод этилган 
фойданинг турлари ҳамда имтиёз меъёрлари Солиқ кодексида (158,159-
моддалар) очиб берилган.
Фойда солиғи (Нф)
суммаси қишлоқ хўжалиги корхонасининг солиққа 
тортиладиган фойдаси суммасини 
(Стф
) солиқ меъёрига 
(См)
кўпайтириш ва 
100 фоизга бўлиш йўли билан топилади, яъни: 
НФ = СТФ *СМ : 100% 
Ҳисоб-китоб асосида ҳисобланган фойда солиғи суммаси бухгалтерия 
ҳисобида қуйидагича акс эттирилади: 
Дебет_9810_«Даромад(фойда)_солиғи_бўйича_харажатлар»_Кредит'>Дебет
9810 «Даромад(фойда) солиғи бўйича харажатлар» 
Кредит
6410 «Бюджетга тўловлар бўйича қарз» 
Қишлоқ хўжалиги корхоналарини бюджетга даромад (фойда) солиғи 
бўйича қарзларининг тўланишига қуйидагича ёзув қилинади: 
Дебет
6410 «Бюджетга тўловлар бўйича қарз» 
Кредит 
5110 «Ҳисоб-китоб счёти»
 
 
 
3. Қишлоқ хўжалик корхоналарида мажбурий ажратмалар ва 
тўловларнинг ҳисоби 
 
Умумдавлат солиғларини тўловчи қишлоқ хўжалик корхоналари солиқ 
тўловларидан ташқари давлатнинг бюджетдан ташқари мақсадли фондларига 
қуйидаги ажратмалар, тўловлар ва ушланмаларни амалга оширадилар (15.2-
жадвал). 

---

15
.2-жадвал 
Қишлоқ хўжалик корхоналари тўлайдиган мажбурий ажратмалар, 
тўловлар ва ушланмалар (2010 йил учун) 
 
Мақсадли 
фондлар тури 
Мажбурий ажратма тури 
Мажбурий ушланма тури 
Ажратма базаси 
Ставка 
Ушланма базаси 
Ставка 
Пенсия фонди 
1.Сотишдан олинган соф
тушум 
2.Ҳисобланган иш
ҳақи фонди 
1 % 
25% 
1. Ҳисобланган иш
ҳақи фонди 
4,0 % 
Йўл фонди 
1.Сотишдан олинган соф
тушум 
1,5 % 
1. Сотиб олинган ва 
вақтинчалик 
олиб 
кирилган автотранс-
порт воситаларининг
сотиб олиш нархи 
2.Сотиб олинган ва 
вақтинчалик 
олиб 
кирилган 40 тагача 
ўтириш 
жойлари 
бўлган автобуслар ва 
10 
тоннагача 
юк 
кўтарадиган 
юк 
автотранспорт 
воситаларининг сотиб 
олиш нархи 
Энг 
камида 
6 %
*
Энг 
камида
20 %
*
Мактаб 
таълимини 
ривожлантириш 
фонди 
1.Сотишдан олинган соф
тушум 
1 % 
Давлатнинг мақсадли фондларига мажбурий ажратма ва ушланмаларнинг 
ҳисоб-китоблари тасдиқланган 
шаклларда 
тузилади 
ва 
белгиланган 
муддатларда давлат солиқ идораларига тақдим этилади. Ушбу ҳисоб-китоб 
маълумотлари давлатнинг мақсадли фондларига мажбурий ажратма ва 
ушланмаларни бухгалтерия ҳисобида акс эттиришга асос бўлади. 
Пенсия фонди, Республика йўл фонди ва мактаб таълимини 
ривожлантириш фондига бажарилган ишлардан олинган соф тушумга нисбатан 
мос равишда белгиланган ставкаларда ҳисобланган мажбурий ажратмалар 
суммаси ҳисобот ойида ҳисобда қуйидагича акс эттирилади: