Бороналар, зичлагичлар, культиватор ва актив ишчи органли машиналарнинг назарияси ва ҳисоби асослари

Чархланиш бурчаги i одатда 12...150 га тенг. Энса бурчак тахминан 100 ни ташкил қилади. Шунинг учун 0=22...250.
Увалаш бурчаги  панжа юзаси юқори текислиги ва горизонтал билан ҳосил қилинади. Агар увалаш бурчаги 150 бўлса, унда панжанинг чархланиши юқори томондан бўлиши керак, агар 150250 бўлса, унда икки томонлама , 250 бўлганда эса остки томондан.. Культиватор панжаларини тўғри ўрнатилиши ва уларни иш режими ҳам бегона ўтларни тўлиқ кесилишига ва иш сифатига катта таъсир кўрсатади.

Панжанинг куч тавсифи

Культиватор ишчи органлари симметрик бўлганлиги учун уларнинг ишчи юзаси ва тиғига таъсир этувчи тупроқнинг реакция кучларини симметрия бўйлама тик текисликда жойлашган битта тенг таъсир этувчи куч Rxz га келтириш мумкин. Rxz кучнинг Z ўқига проекцияси (Rz кучи) ишчи органнинг чуқурлашиш қобилиятини тавсифлайди, Х ўқига проекцияси (Rx кучи) эса ишчи органнинг тортишга қаршилигини ташкил қилади. Rxz кучнинг йўналиши ва қўйилиш нуқтаси бурчак  ва ўлчамлар h ва l билан аниқланади. Маълумки, h=(0,3...0,5)а (қамраш кенглигини катталашиши билан ошади), l=0,5 b. Тенг таъсир этувчи Rxz нормал босим кучи ва ишчи юза ва тиғ бўйича тупроқнинг ишқаланиш кучлари йиғиндисидан иборат бўлганлиги учун унинг йўналиши (бурчак) горизонтга ўрнатиш бурчаги  ва ишқаланиш бурчаги  га боғлиқ 75-расмдан
=  / 2 - ( + ).
Rx кучнинг қийматини динамометрлаш йўли билан аниқлаш мумкин. У қамраш кенглиги b ва ишлов чуқурлиги а га пропорционал бўлиб, тупроқнинг солиштирма қаршилиги k га боғлиқ.
Тупроқнинг солиштирма қаршилиги (КПа) қуйидаги қийматларга эга бўлиши мумкин:
ўқ ёйсимон панжа........ 11...20
юмшатувчи панжалар....................... 50...100
текис кесгич чуқур юмшатгичлар панжаси....... ……………………….....31...46