Book · May 020 citations reads 1,735 authors: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

Халқаро стандартлаштириш
фаолиятида барча мамлакатларнинг тегишли 
идоралари эркин ҳолда иштирок этиш мумкин. 
Минтақавий стандартлаштириш
деганда дунѐ миқѐсида биргина жуғрофий ѐки 
иқтисодий минтақасига қарашли мамлакатларнинг тегишли идоралари учун эркин ҳолда 
иштирок этишлари мумкин бўлган стандартлаштириш тушунилади. 
Миллий стандартлаштириш
– бу муайян бир мамлакат доирасида ўтказиладиган 
стандартлаштириш фаолиятидир. 
Стандартлаштириш ҳар хил фаолият турлари ва унинг натижаларига дахлдор 
қоидалар, умумий қонун-қоидалар ѐки тавсифларни ўзида қамраб олган меъѐрий ҳужжат 
ҳисобланади. 
Меъѐрий ҳужжат 
–
 
атамаси стандартлар, техникавий шартлар, шунингдек умумий 
кўрсатмалар, йўриқномалар ва қоидалар тушунчасини ҳам ўз ичига қамраб олади. 
Стандартлаштириш мақсадлари кўп қиррали бўлиб, улар асосан қуйидагилардан 
иборат: бирхиллаштириш (ҳар хилликни бошқариш), қўлланишлилик, мослашувчанлик, 
ўзароалмашувчанлик, соғлиқни сақлаш, хавфсизликни таъминлаш, ташқи муҳитни асраш, 
маҳсулотни ҳимоялаш, ўзаро тушунишликка эришиш, савдодаги иқтисодий кўрсаткичларни 
яхшилаш ва бошқалар. Бир мақсаднинг амалга ошишида бир вақтда бошқа мақсадларнинг 
ҳам амалга ошиши мумкин. 
Халқаро 
Ҳудудий 
Миллий 
Корхона даражаси 
Даражалар 
Соҳалар 
Кимѐ саноати 
Машинасозлик 
Атама ва таърифлар 
Синфланиши 
Хавфсизлик талаблари 
Асосий параметрларга 
талаблар 
Жиҳатлар 
7.2-расм. Стандартлаштириш соҳалари 

---

56 
Стандартлаштиришнинг аҳамияти ва моҳияти. 
Ихтиѐрий ихтисосликдаги 
мутахассис иш фаолияти жараѐнида кўплаб такрорланувчи масалаларни ҳал этишга яъни 
намунавий ҳужжатларни тузиш, намунавий ҳисоб-китобларни амалга ошириш, 
такрорланувчи ўлчашларни бажариш, турли қурилмалар, техникавий тизимлар ѐки одамлар 
жамоаларини бошқариш бўйича бир хил амаллардан фойдаланишга тўғри келади. Бу 
масалаларни ҳал этишнинг турли хил вариантлари мавжуд. Стандартлаштириш масаларни 
оптимал ҳал этиш, янада тўғрироқ ва иқтисодий вариантларини аниқлашга йўналтирилиган.