Book · April 021 citations reads 54 1

3.1. - rasm. Tantalit – kolumbit konsentratlariga ishqor bilan ishlov berish texnalogiyasi.

Ftor-kompleks tuzlarini kasrli durlash (kristallash) texnologiyasi. Bu usulda asosan ftortantal kaliy - K₂TaF₇ va ftorok-siniobiy kaliy - K₂NbOF₅ • H₂O larni har xil erishlariga qarab ajratiladi. Bu moddalarning kristall (dur) tizimi tarkibi har xil tuzilishda bo‗lishi ham katta ahamiyatga ega.
2.2.—2.3. rasmdagi grafiklarda bu tuzlarni plavik kislotada erishi harorat bilan bog‗liqligi hamda kislota konsentratsiyasining o‗zgarishi ko‗rsatilgan.

3.2.- rasm. Kaliy ftortantalat ftoroksiniobat tuzlarining 1 % li plavik kislotasi va harorat o‘zgarishi grafigi.

Ko‗rinib turibdiki (2.2. – rasm, 1–grafik), agar 1%-li HF kislotasida turli haroratlarda tuzlarning erishi kuzatilsa, olingan niobiy tuzining erishi 10—12 marta ortiqligini aniqlash mumkin. 2–grafikda plavik kislota konsentratsiyasi o‗zgarishi bilan ko‗rsatilgan bo‗lib, unga ko‗ra tuzlarning optimal sharoiti - 7% HF kislotasiga to‗g‗ri keladi.

3.3. – rasm. Turli konsentrarsiyali plavik kislotalarda tantal va niobiyning ftorli komplekslarining( 25⁰C da ) erishi.

Demak, aniqlangan (2.3. – rasm) optimal sharoitlarda ularni kasrli kristallash orqali ajratib olish mumkinligi ko‗rsatiladi. Nazariy asoslarga suyangan holda, tantal va niobiy oksidlari quyidagicha texnologik chizma orqali kasrli kristallash usuli bilan ajratib olinadi. Buning uchun ho ‗l yoki 100–120⁰C da quritilgan tantal va niobiy oksidlari aralashmasi konsentratlangan (35–40%) plavik kislotasida eritiladi (13- rasm).
Unda:
Ta₂O₅ + 14HF = 2H₂[TaF₇] + 5H₂O Nb₂O₅+10HF=2H₂[NbOF₅]+3H₂O
Eritish jarayoni 70–8O⁰C da olib boriladi. Eritma tindiriladi, so‗ng paxtadan yoki perxlorvinil gazlamali filtrdan o‗tkaziladi. Hosil bo‗lgan eritmaga KCl yoki K₂CO₃ solib, tantal va niobiyning kompleks tuzlari cho‗ktirib olinadi.
H₂[TaF₇] + 2KCl = K₂[TaF₇] + 2HCl H₂[NbOF₅] + 2KCl = K₂[NbOF₅] + 2HCl