Болоня Декларацияси

Ўқув дастурини тузишнинг модулли принсипи нимадан иборат?Умуман олганда, бир modul тушунчаси" тўғри Болоня " емас, ва у турли муаллифлар томонидан жуда тенг емас талқин етилади. Худди шу пайтни ўзида, бу тушунча, албатта, жуда кенг тарқалган бўлиб келган, ва енг катта даражада у ҳисобга таълим мазмунини белгилашда олий ўқув юртлари мухторият сифатида Болония жараёнининг бундай тамойилларини олиш дастурлари учун махсус амал қилади, таълим индивидуаллаштириш. Modul енг аввало дастур доирасида маълум бир ўзаро боғлиқ яхлитликни ташкил етувчи фанлар блоки деб юритилади ва уни дастурнинг умумий тузилмаси доирасида мантиқий субструктура деб қараш мумкин. Ўқув модулининг мустақиллик ўлчови унинг нисбий аник яқинлиги билан белгиланади. Modul маълум миқдордаги кредитлар ва алоҳида ҳисобот учун жавобгар бўлиб, янги билим ва/ёки кўникмаларни ўзлаштиришни кузатадими? белгиланган қоидаларга мувофиқ ўз-ўзини кузатиш ҳам бўлиши мумкин. Ҳисобот натижалари янги модулни ишлаб чиқишга ўтишдан олдинги кириш назорати бўлиб ҳам хизмат қилиши мумкин. Айниқса, самаралимультидисциплинарныхорганик алоҳида modul билан учрашди фанлар маълум бир мажмуи, кўпинча жуда ҳетерожен ёндашувларни бирлаштириш керак фанлараро ( кўп тармоқли ) дастурлар учун модулли тузилиши множества дисциплин, часто достаточно разнорожныхҳисобланади. Магистратура дастурида invariant қисмни сақлаш ва модулларни ўзгартириш, турли ихтисосликлар бериш "қулай".
Болония жараёни ҳужжатларидаги олий таълим муассасаларининг ижтимоий жавобгарлиги тўғрисидаги тезисни қандай тушунишимиз керак ?вузов?Юқорида айтиб ўтилганидек, олий таълим жамиятнинг асосий параметрларини белгиловчи жараёнларда муҳим рол ўйнайди. Бу ўз-ўзидан университетлар ижтимоий тузилмаларни шакллантириш, ўзгартириш ва сақлашнинг регуляторлари бўлиб хизмат қилишини англатади. Аниқроқ қилиб айтадиган бўлсак, бу қуйидагиларда кўрсатилган. Биринчидан, таълим муассасалари, биринчи навбатда университетлар, билимларни узатиш учун – билим, кўникма ва малакаларни авлоддан-авлодга узатиш учун масъулдир, бу ҳолда жамият аниқ ўз мавжудлигини сақлаб қола олмайди ва ривожлана олмайди. Иккинчидан, университетларда-катта даражада (Россияда) ёки асосан (Ғарбда) - "фан тузилади" ва шунинг учун яна жамиятнинг ривожланиши кўп жиҳатдан белгиланади. Учинчидан, университетлар жамиятни маълум даражадаги мутахассислар билан таъминлайди, уларнинг иштирокисиз миллий иқтисодиёт, маданият, тартиб ва хавфсизлик фаолият кўрсата олмайди ва ҳоказо. Тўртинчидан, университетлар жамият елитасини – сиёсат, Иқтисодиёт, фан ва маданият соҳасида ўқитади; жамиятнинг тақдири бевосита елита сифатида қандай ва ким ўқитилганига боғлиқ. Ва ниҳоят, бешинчидан, олий таълим муассасалари жамиятдаги ижтимоий тўсиқларнинг ерозиясига сезиларли ҳисса қўшади: одатда ижтимоий мақомни яхшилаш учун зарур бўлган олий таълимни сотиб олиш, бир ижтимоий қатламдан бошқасига вертикал равишда ҳаракат қилишдир. Бусиз ижтимоий тўсиқлар авлоддан-авлодга кўпайтирилиб, жамият тараққиётига тўсқинлик қилади ва ижтимоий тангликни юзага келтиради. Бундан келиб чиқадики, жамият ижтимоий, иқтисодий ва географик омиллардан қатъи назар, олий таълимни имкон қадар қулайроқ қилиш ва тегишли қобилиятга ега бўлган барча учун олий таълимга тўсиқларни олиб ташлашдан жуда манфаатдор. Болония жараёнининг ҳужжатлари айнан шуни тақозо етади. Шуни қўшимча қилишимиз керакки, университетлар ўз ҳудудларини ривожлантиришда муҳим рол ўйнаши мумкин ва керак.