Bolalarda nutqning rivojlanishi

Hissiyot shakllari
His-tuyg‘ular ko‘pincha kishining xulq-atvoriga alohida bir hissiy ohang bag‘ishlaydi, ma’lum darajada davom etadigan, ancha mustahkam kechinmalarni vujudga keltiradi. Ba’zan his-tuyg‘ular birdaniga paydo bo‘lib, shiddatli va nisbatan tez o‘tadi. Ana shu uzoq davom etadigan yoki qizqa muddatli kechinmalar hissiy holatlar deb ataladi. Ular jumlasiga hissiy ton, (stenik va astenik holatlar),
kayfiyatlar, affektlar, ehtiroslar, stressli holatlar kiradi. Hissiy ton (yunon. tonus – zo‘riqish, urg‘u berish) psixik jarayonning o‘ziga xos sifat jihati tarzida vujudga keladi. Hissiyot bu o‘rinda bilishga intilayotgan, o‘zgartirayotgan, egallayotgan
shaxsda ma’lum munosabatni namoyon qiluvchi narsalar, hodisa va harakatlarning alohida xossasi, xislati hamda xususiyati ma’nosida gavdalanadi. Masalan, yoqimli muloqotdosh, kulgili hangoma, badbo‘y hid, behayo kino va h.k.. Emotsiyalar hissiy kechinmalarning o‘ziga xos shakllaridan biridir. Emotsiya u yoki bu hissiyotning insonda bevosita kechishi jarayonidan iborat. Masalan, shaxs tomonidan musiqani sevish emotsiyani vujudga keltirmaydi, balki buning uchun
musiqani eshitish, ijrochi mahoratiga tahsin aytish, undan huzurlanish kabilar salbiy va ijobiy emotsiyalar deyiladi. Qo‘rqish, dahshat hissiy kechinma sifatida obyektlarga shaxsning munosabatini aks ettirib turlicha shaklda namoyon bo‘lishi mumkin; odam dahshatdan qochadi, qo‘rquvdan serrayib qoladi, o‘zini idora qilolmay har tomonga uradi, hatto o‘zini xavf-xatarga tashlashi ham mumkin. Ko‘pincha emotsiyalar o‘zining ta’sirchanligi bilan bir-biridan farq qilishiga qaramay, bunday hissiy holatlar stenik (yunon. sthenos – kuch xususiyati) deyiladi.
Bunday emotsiyalar dadil harakatlarga, ijobiy izlanishlarga kuch bag‘ishlaydi. Xursandchilikdan parvoz qilish, kimlargadir yordamga shoshilish, faollik uning asosiy sifati bo‘lib qoladi.