Болалар ва усмирлар физиологияси ва гигиенаси


Нерв ту^имасининг хоссалари



Download 12,5 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/301
Sana18.12.2022
Hajmi12,5 Mb.
#890821
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   301
Bog'liq
Bolalar va o\'smirlar fiziologiyasi va gigiyenasi B Sodiqov va b

3.3. Нерв ту^имасининг хоссалари
Н ер в ту зи м а с и д а барч а зу згал у в ч а н ту к и м а л а р (нерв, мускул, без) 
учун хос б у л ган х о сс ал ар , я ъ н и з у зг а л у в ч а н л и к , у т к а зу в ч а н л и к , 
р еф р а к тер л и к в а лаб и лли к зо л а т л а р и м авж уд. Н ер в т у зи м а с и н и н г
а й н а н у з и г а х о с х у с у с и я т и э с а у н д а г и — у т к а з у в ч а н л и к д и р . 
К узгалувчанлик ти р и к м авж удотлар учун ум ум ий булган хоссалари дан
б и р и
— 
т а ъ с и р л а н у в ч а н л и к
т у ф а й л и
к е л и б
ч и з а д и .
Т а ъ с и р л а н у в ч а н л и к т у з и м а л а р н и н г т у р л и о м и л л ар т а ъ с и р л а р и г а
биологик р е а к ц и я о р за л и ж а в о б за й та р и ш и д и р . Биологик р е а к ц и я н и
— о р г а н и зм д а ги м у р а к к а б ф и з и к а в и й , э л е к т р и к в а б и о к и м ё в и й
ж ар аён л ар с и ф а т и д а тас ав в у р зи л и ш м ум кин.
Т аъ си р л о в ч и л а р . 
Т а ъ с и р л о в ч и л а р з у з г а л у в ч а н т у к и м а л а р
том онидан ж а в о б зо с и л зи л а олад иган са б а б — ом и ллар булиб, улар 
т а ш з и м у з и т в а о р г а н и з м д а г и у з г а р и ш л а р ю з а г а к е л а д и . 
Т аъ си рло вч и лар — электр, ки м ёви й , м е х ан и к ва з а р о р а т зо л ати д а 
булади.
Б и о л о ги к а з а м и я т и ж и з а т д а н т а ъ с и р л о в ч и л а р — а д е к в а т ва 
ноадекват таъ си рловч и л арга булинади. А декват таъси рло вч и л ар турли 
тузи м ал ар га т а б и и й ш ар о и тд а т а ъ с и р зи л ад и ган ом иллардир, улар 
а й н и б и о л о г и к т у з и л м а л а р г а м о с к е л а д и . М и с о л у ч у н к у з
ф о то рец еп торл ари учун ёруглик н урлари (ёруглик квантлари) ад екват 
т а ъ с и р л о в ч и л а р б у л и б , з о л г а н л а р и э с а к у з у ч у н н о а д е к в а т
таъ си р л о в ч и л ар зи со б л ан ад и .
А декват булм аган таъ си р ло в ч и л ар таб и и й ш ар о и тд а зу згал у в ч ан
тузи лм ал арга т а ъ с и р зи лм ай ди . Аммо у л ар н и н г кучи ва т аъ си р этиш
в азти е та р л и ч а булганда зу згал у в ч ан ту зи м а л а р том он и дан ж а в о б
Зосил булади. М асалан , куз с о за с и г а кучли м е х ан и к за р б а билан
таъ си р зи л са, у ч зу н л а р к>фиб ту р ган д ек тасав ву р зо с и л булади.
Ф и зи ологи к та ж р и б а л а р ж а р а ё н и д а зу згату в ч и с и ф ати д а ку п и н ч а 
э л е к т р т о к и и ш л а т и л а д и . Ч у н к и у н и м а х с у с э л е к т р а с б о б л а р и
и ш ти роки да б о ш за р и ш осон. Э л ектр то к и зу згал у в ч ан т у зи м а л а р
учун а д е к в а т т а ъ с и р л о в ч и б у л га н л и ги д а н , у н е р в т у з и м а с и н и н г
бутунлигига т а ъ с и р зи лм ай ди ва уни з а й т а —з а й т а т а ж р и р б ал ар д а 
Зуллаш 
м ум кин.
К учига з а р а б б ар ч а таъ си рловч и л ар погона, погона ости ва п огона 
усти т а ъ с и р л о в ч и л а р га булинади. П огон а ости таъ си р л о в ч и л а р — 
с е зи л а р л и у з г а р и ш л а р н и к е л т и р м а й д и г а н т а ъ с и р л о в ч и д и р , ул ар
т а ъ с и р и д а ф а з а т м а з а л л и й п о т е н ц и а л у з г а р а д и . А м м о б у н д а й
www.ziyouz.com kutubxonasi


т а ъ с и р л о в ч и л а р , ал б атта , т у з и м а л а р д а м аъл ум ф и з и к - к и м ё в и й
у з г а р и ш л а р н и к е л т и р и б ч и з а р а д и , л е к и н м ах су с з у з г а л и ш р у й
берм айди. П о го н а таъ си рловч и лар — д астлабки зузгал и ш н и келти ри б 
ч и за р ад и га н м и н им ал кучидаги таъси р ловч и л ар ди р. П ого н а кучи ни н г 
к а т т а л и г и т а ъ с и р л а н и ш п о г о н а с и ё к и з у з г а л и ш п о г о н а с и д е б
н ом лан ади. Т аъ си р л ан и ш п ого н аси — т у зи м а зу згал у в ч ан л и ги н и н г 
у лчови ди р. П о го н а усти т а ъ с и р л о в ч и л а р кучи — п о го н а куч и дан
ю зо р и б улган таъ си р ло в ч и д и р .

Download 12,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   301




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish