Bolalar kasalliklari propedevtikasi

Oligouriya-sutkalik  siydik  miqdorini  kamayishi  bo‗lib,normal  holda  kam 
suyuqlik  iste‘mol  qilinganda  kuzatiladi.  Patologik  holatlarda  o‗tkir  va  surunkali 
buyrak 
yetishmovchiligida, 
glomerulonefritlarda, 
buyrakning 
tug‗ma 
kasalliklarida, istimali kasalliklarda, bemor qo‗sganida va ich ketganda, yurak-qon 
tomir  sistemasi  yetishmovchiligining  dekompensatsiya  davrida  buyrakda  qon 
aylanishi buzilishida kuzatiladi. 
Anuriya-siydik  miqdorining  normadagiga  nisbatan  1/15  ni  kam  ajralishi 
yoki  umuman  ajralmasligi(  100-150ml)  tashkil  qilgan  bo‗lsa  aytiladi  va  o‗tkir 
buyrak  yetishmovchiligining  doimiy  hamrohidir.  Zaharlanishlarda,  botulizmda  va 
guruhi to‗g‗ri kelmagan qon quyilganda kuzatiladi. 
Poliuriya-  sutkali  siydik  mikdorining  2  martaga  ortishi  bo‗lib  fiziologik 
holatda  ko‗p  suyuqlik  iste‘mol  qilinganda,  patologik  holatlarda  qandli  va  qandsiz 
diabetlarda deensefal sindromida, siydik ajratuvchi dorilar qabul qilinganda, o‗tkir 
va  surunkali  buyrak  yetishmovchigining  kompensator  poliuriya  bo‗lib, 
shishlarning qaytish davrida kuzatiladi. 
Nikturiya-tungi siydik miqdorining kunduzgi siydik miqdoridan ko‗payishi, 
ko‗proq  buyrak  yetishmovchiligida(surunkali  glomerulonefrit  va  pielonefrit, 
buyrak  polikistozida,  yurak-qon  tomir  sistemasi  yetishmovchiligida,  nefrotseptoz, 
buyrak  va  qovuq  silida  kuzatiladi.  Pollakuriya-  tez-tez  oz-oz  siyishi  bola 
sovqotganda,  sistitda,  siydik  pufagi  yalliqlanganda,  siydik  yo‗llarida  tosh 
bo‗lganda kuzatiladi. 
Dizuriya-og‗riqli siyish bo‗lib, sistitda siyish oxirida,uretritda siyish paytida 
og‗riq bo‗ladi. Yangi tug‗ilgan chaqaloq bolalarning nordon siydik infarktida, olat 
boshi  yallig‗lanishida,siydik  yo‗li  kanalining  va  qovuqning  yallig‗lanishida 
uchraydi.  Qiz  bolalarda  esa  og‗rik  bilan  qiynalib  siyish  vulvit,  vulvovaginitda 
kuzatiladi. Qovuqda tosh paydo bo‗lganda, xususan dizuriya, keskin yuzaga keladi 
va siydik to‗xtab –to‗xtab keladi. 
Pollakiuriya- tez-tez siydik chiqarish normada kichik yoshdagi bolalarda va 
shuningdek, qovuq va siydik yo‗llarining yallig‗lanishida ,qovuqda tosh bo‗lishida 
uchraydi.  
 Enurez- 3 yoshdan katta bolalarda kechqurungi siydikni tutolmaslik bo‗lib, 
o‗ta  qo‗zg‗aluvchan  bolalarda  nevropatiklarda,  isteriklar,  siydik  yo‗llari 
kasalliklarida,  orqa  miya  jarohatlanganda,  aqli  zaif  bolalarda,gijjalarda,  bel-
dumg‗aza 
sohasida 
organiq 
anamalik 
nuqsonlarda(yashirin 
umurtqa 
bo‗linishlarida)  tutqanoq  tutganda,  qattiq  isitmalashda,  xushdan  ketganda,  siydik 
tanosil  organlari  rivojlanishining  nuqsonlarida  kuzatiladi.  Bola  ba‘zan  kechasi 
o‗rnida  siyib  quyadi  (kechasi  siydik  tutolmaslik)  boshqa  vaqtlarda  esa  kunduzi 
siyadi  (kunduzgi  siydik  tutolmaslik  ).  Bu  kasallikning  paydo  bo‗lishiga  sabab 
nevropatiya,  isteriya  va  boshqa  funksional  nerv  sistemasi  nuqsonlari  natijasida 

---

 
278 
qovuq  innervatsiyasining  buzilishidir.  Ba‘zan  bu  kasallikka  umurtqaning  bel 
dumg‗aza  bo‗limida  organiq  nuqson  borligi  sabab  bo‗ladi.  Bunday  nuqsonlarni 
aniqlash uchun umurtqani rentgenologik tekshirish lozim.