Bolalar kasalliklari propedevtikasi

PLEVRANING  IShQALANISh  ShOVQINI.Plevraning  parietal  na 
visseral  pardalarning  ishqalanishi  natijasida  hosil  bo‗ladi  va  quyidagi 
patologik holatlarda eshitiladi: 1. Plevraning yallig‗lanishi patijasida u fibrin 
bilan  qoplanib,  unda  yallig‗langan  o‗choqlar  hosil  bo‗lib,  keyin  esa  plevra 
sathida notekis g‗adir - budirlar hosil bo‗lganda.  
2.Yallig‗lanish natijasida plevrada nozik yopishishlar paydo bo‗lganda.  
3.Plevra yuzasida o‗sma bo‗lganda plevra tuberkulyozida.  
4.Tanadan  ko‗p  suyuqliq  yo‗qotilganda.  Ba‘zan  plevrani  ishqalanish 
shovqini  krepitatsiyaga  o‗xshab  ketadi.  Krepitatsiya  va  pufakchali 
xirillashlardan plevrani shovqini quyidagilar bilan ajraladi: 
1.Yo‗talgandan  ba‘zan  mayda  pufakli  xirillashlar  yo‗qoladi,  plevrani 
ishkalanish shovqini esa o‗zgarmay qoladi. 
2.Plevrani  ishkalanish  shovqini  mayda  pufakchali  nam  xirillashalar  nafas 
olishning har ikki fazasida, krepitatsiya esa faqat nafas olganda eshitiladi. 
3.Bemor og‗zi va burnini berkitib nafas olganda (bronxlarda havo harakati 
kamayganda)  xirillashlik,krepitatsiya  eshitilmaydi,  plevraning  ishkalanish  harakati 
tovushi esa eshitiladi. 
4.Fonendoskop bilan ko‗krak qafasiga bosilsa plevrani ishqalanish shovqini 
zo‗rayadi, krepitatsiya va nam xirillashlar esa o‗zgarishsiz qoladi. 

---

 
169 
5.Plevrani  ishqalanish  shovqini  yuzaroqda,  mayda  pufakchali  xirillash 
o‗pkaning chuqurida eshitiladi. 
Bronxofoniya  -  ovozning  bronxlar  orqali  ko‗krak  qafasiga  uzatilishini 
auskultatsiya  vositasida  aniqlash.  Sog‗lom  odam  gapirayotgan  paytida 
uning  ko‗krak  qafasiga  quloq  pardasi  suyab  turilsa  gapirayotgan  gaplarni 
ajratib  bo‗lmaydi,  ular  qo‗shilib  ketadi.  O‗pka  to‗qimasining  qalinlanishi  yoki 
o‗pkada  bo‗shliqlar  paydo  bo‗lishi  natijasida  ovoz  juda  yaxshi  eshitiladi  va 
har  bitta  so‗zni  ajratsa  bo‗ladi.  Bronxofoniya  o‗pkaning  simmetrik 
sohalarida  tekshirilib,  quloq  bilan  yoki  stetoskop  yordamida  eshitiladi. 
Bunda  bola  aytishi  kerak  bo‗lgan  so‗zlarni  sekin  ovozda  (sekin  tovushlar 
yaxshi  o‗tkaziladi),  jumladan,  «kis  -  kis»,  «bir  -  ikki  -  uch»  va  hakazo 
so‗zlarni  aytishni  tavsiya  qilinadi.  Go‗dak  bolalarda  esa  ularning 
yig‗lashidan  yoki  qichqirishidan  foydalanish  mumkin.  Kuchli  bronxofoniya 
o‗pka  yallig‗lanishida  va  atelektaz  holatlarida  kuzatiladi.  Bronxoektatik 
bo‗shliqlarda  va  kavernalarda  bronxofoniya  kuchli  va  metall  ovozi  sifatida 
bo‗lishi mumkin.To‗la bolalarda va tana qismining ko‗krak , yelka mushaklarining 
yaxshi rivojlanishi broixofoniyani pasaytiradi.