Болалар жарроҳлигининг ривожланиш тарихи. Замонавий

Ёрғоқ- шиш синдроми 
Бу шикастланишларда, мояк ёки унинг ортиғини буралиб қолишида, 
Морганьи гидатидларининг некрозида, орхоэпидиди-митларда юзага 
келадиган ҳолатдир. 
Клиник манзараси асосан ёрғоқнинг зарарланган ярмида оғриқ, шиш ва 
қизариш билан намоён бўлади. Операциягача аниқ диагноз қўииш кўпинча 
мушкул бўлади. Агар оғриқ уруғ тизимчаси бўйлаб тарқалса мояк ёки унинг 
ортиғини бураланиб олишига шубҳа қилиш мумкин. Морганьи гидатилининг 
некрозида мояк атрофида суюқлик йиғилганлиги, баъзан оғриқли нуқтани 
ҳам пайпаслаш мумкин. Мояк шикастланишларида оғриқ кучли ва тарқоқ 
бўлади, ёрғоқ тез шишади ва кўкимтир рангда бўлади. Мояк пардалари 
орасидаги суюқликни (қон, экссудат) аниқлаш учун диагностик пункция 
қилиш мумкин. 
Квинке шишида (отек) ёрғоқни иккала ярми катталашади, суюқлик тери 
остида кўрингандай бўлади, пайпаслаганда кам оғриқли. 
Даволаш.Ёрғоқ - шиш синдроми жарроҳлик йўли билан даволанади, 
чунки мояк ишемияга жуда сезгир, тез некрозга учраши мумкин. Мояк 
пардалари кесиб очилгандан сўнг диагноз аниқланади.
 
 
Жигар шикастланиши 
Жигар паренхемаси ва юпқа деворли қон томирлари қисқармаслиги 
учун қон кетиши тўхтамайди ва узоқ давом этади. Қон ивишиги чиққан ўт 
ҳам акс таъсир кўрсатиб, яна қон кетишига сабаб бўлади. Жигар пастки 
қисмларининг зарарланиши хавфли ҳисобланади, чунки улар портал 

---

239 
тизимнинг 
тарқоқлари 
ҳисобланади. 
Жигарнинг 
ҳамма 
ёпиқ 
шиастланишлари 3 гуруҳга бўлинади: 
- 
капсула ости гематомаси
-кичик қон томирлар ёрилганда келиб чиқиб, 
Глиссон капсуласини паренхемадан ажратиб қўяди. Иккиламчи ички қон 
кетиш ёпқалашган капсуланинг йиртилиши ҳисобига келиб чиқиши мумкин. 
Капсула ости гематомалар кўпинча диафрагма ости юзаларида келиб чиқади. 
-