Болалар жарроҳлигининг ривожланиш тарихи. Замонавий

жигарнинг ёрилиши капсула зарарланиши билан
бирга, битта ёки 
бир неча чизиқли ёки юлдузчали бўлиши мумкин. Шикастланиш қирралари 
текис ёки эзилган бўлади. Айрим ҳолларда жигар бир қисмининг узилиши 
ҳам бўлиши мумкин. 
- 
жигарнинг марказий ёрилиши
, бунда паренхима ичида ёрилиши 
бўлиб, ичи қон ва ўт билан тўлган бўшлиқ пайдо бўлади. Марказий 
гематомалар чандиқланиши циррозга, кисталарга, уларнинг йиринглашига 
олиб келиши мумкин. 
Шикастланишда ёрилишнинг чуқурлиги ва давомийлигига қараб 3 
даражаси фарқланади : 
1)
I даражали ёрилиш – юзаки шилиниш ва тирқиш
2)
II даражали ёрилиш – ёрилиш паренхиманинг қалинлигининг 
ярмигача боради.
3)
III даражали ёрилиш – ёрилиш органнинг ярмидан ўтган, эзилиш ва 
айрим сегмент ва бўлакнинг секвестрацияси 
Клиникаси
. Кўп ҳолларда шикастланишдан сўнг беморнинг аҳволи оғир 
бўлади. Шок клиникаси бўлади, хуши ўзида эмас. 
I - даражасида айрим ҳолларда боланинг умумий ҳолати қониқарли бўлиши 
мумкин. Оғриқ доимий, кўпинча ўнг қовурға ёйи остида. Оғриқ ўнг елка, 
курак, бел соҳасига иррадиация беради. Қайд қилиш ва кўнгил айниш 
бўлади. Тери қопламлари ва склерада сариқлиги кам кузатилади. Сабаб ўт 
йўллари қон лахталари билан ёпиб қўйиш ҳисобига ёки қорин бўшлиғидаги 
ўтнинг сўрилиши яъни посттравматик гепатит ҳисобига. Тахипноэ ҳам 
болаларда кузатилади. Қорин деярли нафас актида иштирок этмайди. Пульс 
тезлашган, айрим ҳолларда паст АҚБ да пульснинг секинлашиши ёмон 
прогностик белги бўлиб ҳисобланади. Қорин олд мушаклар таранглиги 
айниқса ўнг томонда кучли, қорин дам бўлиши, рефлектор спазм ҳисобига, 
аниқ ривожланган ичаклар парезида –тимпанит эшитилиши мумкин. 
Жигар шикастланишининг клиник манзарасини 5 гуруҳга ажратиш 
мумкин. 
 1. Қорин бўшлиғи массив қон кетиш типик қлиник манзараси билан