Болалар жарроҳлигининг ривожланиш тарихи. Замонавий

Мастит 
Сут безининг ўткир йирингли яллиғланишига мастит дейилади. 
Этиопатогенези
. Касалликни стафилококк, стафилококк ассоциациялари 
ва стрептококк чақиради. Инфекция сут безига тўғридан-тўғри ва гематоген 
йўллар билан тушади.
Клиникаси
. Чақалоклар маститида ҳам 2 та босқич: инфильтрация ва 
абсцессга ўтиш босқичлари тафовут қилинади. Касаллик умумий 
симптомлар билан ўткир бошланади. Чақалоқлар безовталанади, 
инжиқланиб йиғлай бошлайди, иштаҳаси йўқолади ва тана ҳарорати 
кўтарилади. Уларнинг аҳволи ўртача оғирликда ёки оғир бўлади. Уларда 
маҳаллий жараён атроф ва чуқур жойлашган тўқималарга тарқалиши, 
йирингли некротик массаларни ҳосил қилиши ва чақалоқлар некротик 
флегмонасига ҳамда сепсисга асоратланиши мумкин. 
Дифференциал диагнози.
Касалликни мастопатия, кўкрак соҳаси 
некротик флегмонаси ва сарамасдан фарқлаш керак. 
Давоси
. Мастит билан оғриган беморларни даволаш касаллик босқичидан 
ва йирингли инфекцияни даволашнинг 3 та қоидасидан келиб чиққан ҳолда 
олиб борилади. Касалликнинг инфильтрация босқичида беморларга 
антибиотиклар буюрилади ва маҳаллий томондан УВЧ, яримспиртли ва 
малҳамли боғламлар қўлланилади. Касаллик абсцесс ҳосил бўлиши 
босқичига ўтганда беморлар оператив йўл билан даволанади.
 Чақалоқлар некротик флегмонаси 
Чақалоқларда тери ости ёғ қатлами, тери ва улардан чуқурда жойлашган 
тўқималарнинг тарқалган ўткир йирингли-некротик яллиғланишига 
некротик флегмона дейилади.
Этиопатогенези.
Касалликни асосан стафилококк, стафилококк 
ассоциациялари ҳамда баъзан стрептококк ва грамманфий микроблар 
чақиради.
Чақалоқлар некротик флегмонаси касалликнинг ўткир бошланиши, оғир 
кечиши, маҳаллий жараённинг тез тарқалиши, некроз ҳосил бўлиш 
жараёнининг яллиғланиш жараёнидан устун туриши, яъни тери ости ёғ 
қатламида эрта некроз ривожланиши ва унинг қўшни қаватларга тезда 
тарқалиши билан характерланади