Болалар жарроҳлигининг ривожланиш тарихи. Замонавий

Клиникаси.
Касалликнинг клиник манзараси панариций туридан келиб 
чиққан ҳолда ҳар хил бўлади. 
Тери панарицийси.
Бу кўпинча ёш болаларда учрайди. Бунда 
яллиғланиш жараёни эпидермис остида жойлашади. Касаллик бармоқнинг 
кафт ва орқа юзасида ва 3 та фалангасида жойлашиши ҳамда атрофга 
тарқалишга мойиллиги билан характерланади. Яллиғланиш бармоқнинг 
маълум бир соҳасида шиш ва қизариш пайдо бўлиши билан бошланади. 
Кейин у эпидермисни пуфакча шаклида кўчиради ва юпқалашган тери 
остидан йирингга ўхшаш суюқлик кўзга ташланиб туради. Пуфакча ичидаги 
суюқлик серозли, йирингли ва геморрагик бўлиши мумкин. Панарицийнинг 
бошқа турларидан фарқли ўлароқ, касалликнинг бу шаклида оғриқ унчалик 
кучли бўлмайди ва бармоқ функцияси ҳам бузилмаган бўлади. Айрим 
пайтлари тери панарицийси регионал лимфангит ва лимфаденит 
клиникасини келтириб чиқаради. 
Тери ости панарицийси.
Панарицийларнинг энг кўп учрайдиган (50 % 

---

124 
дан кўп) тури бўлиб, бунда йирингли жараён тери ости ёғ қатламида 
жойлашади. Касаллик кўпроқ бармоқнинг кафт юзаси ва II бармоқда 
учрайди. Панариций бармоқда оғриқ, шиш ва шу аъзо функциясининг 
бузилиши билан ўткир бошланади. Оғриқ кучайиб боради, у чидаб 
бўлмайдиган ва пульсацияланувчи характерга эга бўлади.
Тирноқ валики панарицийси (паронихия). 
Касалликнинг бу турида 
яллиғланиш тирноқ атрофи валикида кечади. Паронихий болаларда 
катталарга нисбатан кўпроқ учрайди. Касаллик тирноқ атрофи валикида 
шиш ва қизариш пайдо бўлиши билан бошланади. Қараганда шиш 
тирноқдан кўтарилган, териси қизарган бўлади ва юпқалашган тери остидан 
йиринг кўриниб туради. Пайпаслаганда бироз оғриқли бўлиб, айрим 
пайтлари йиринг валик тагидан ажралади.
Тирноқ ости панарицийси.
Панарицийнинг бу турида йиринг тирноқ 
остида ҳосил бўлиши билан характерланади. Касаллик тирноқ остига ёт 
жисмлар (кўпинча тикан) киришидан, паронихия ва тирноқ атрофи пана-
рицийси ҳамда тирноқ фалангаси остеомиелитларидан сўнг ривожланади. 
Касаллик тирноқ фалангасида оғриқ, шиш ва қизариш пайдо бўлиши билан 
бошланади. Лекин панарицийнинг бу турида шиш ва қизариш унчалик кучли 
бўлмайди. Кейин тирноқ тагида йиринг йиғилади ва тирноқ ўз ўрнидан 
қисман ёки аста-секинлик билан тўлиғича кўчади